Joop

Schotse premier biedt excuses aan voor heksenverbrandingen en vrouwenvervolging

  •    •  
09-03-2022
  •  
leestijd 1 minuten
  •  
320 keer bekeken
  •  
Geen video? Klik hier.
Nicola Sturgeon, premier van Schotland, heeft in het parlement formeel excuses aangeboden voor de vervolging van vrouwen wegens hekserij. Er zijn in vroeger eeuwen naar schatting 4000 vrouwen op de brandstapel beland na beschuldiging van hekserij. Ze werden vermoord, “gewoon omdat ze vrouw waren” op grond van een Hekserijwet uit 1563. De premier sprak van “onrecht van een kolossale omvang” minstens deels gedreven “door vrouwenhaat in de meest letterlijke betekenis van het woord”. Arme vrouwen liepen daarbij het meeste risico.
Sturgeon kwam met haar verklaring op internationale Vrouwendag op 8 maart. Ze zegt dat de excuses nog nodig zijn na zoveel eeuwen omdat het onrecht tegen vrouwen tot op de dag van vandaag voortduurt. Ze wijst er op dat de praktijk van heksenvervolging nog steeds plaatsvindt in andere delen van de wereld en dat er nog steeds vrouwen om die reden vermoord worden. Het Schotse parlement zal later een wet aannemen waarin de slachtoffers eerherstel krijgen.
In heel Europa zijn naar schatting 30.000 tot 60.000 mensen gedood wegens hekserij, voor 80 procent vrouwen. In Nederland zijn dat er volgens officiële cijfers zo’n 250. Entgen Luyten was in 1674 de laatste vrouw die, na zware martelingen, gedood werd. In 1778 was er nog een poging een vrouw wegens hekserij de doodstraf te geven maar dat ging niet door, naar verluidt omdat de bevolkingen medelijden kreeg met het slachtoffer.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (27)

tinekea2
tinekea210 mrt. 2022 - 9:59

kleine mensen werden ook altijd beledigd en tentoongesteld, hebben ze daar eigenlijk al excuses voor aangeboden?

4 Reacties
Zandb
Zandb10 mrt. 2022 - 15:49

tinekea Wat wilt u nu met die beledigende prietpraat. Bepaalde mensen denken na over zaken en vinden dat ze daar wat moeten zeggen. En daar vindt u dan weer wat van. Maar breng dat dan netjes onder woorden of niet. Nu lijkt het net, of u opkomt voor iedereen die ooit onrecht aangedaan is, zonder dat u daar ook maar iets van meent.

Zandb
Zandb10 mrt. 2022 - 15:51

tinekea Lees bv eens de mening van La Chat Botté. Zo kan het ook.

Wieowie
Wieowie10 mrt. 2022 - 20:16

ZAnd “ Nu lijkt het net, of u opkomt voor iedereen die ooit onrecht aangedaan is, zonder dat u daar ook maar iets van meent.” Wat een onzin. Ze zegt alleen dat het raar is om daar nu ineens met veel media aandacht publiekelijk excuses voor aan te bieden. Ook zonder dat te doen kan je het erg vinden wat er is gebeurd en dat vindt ook bijna iedereen. Het gaat erom of het nodig is om daar nu publiekelijk excuses voor aan te bieden. Ook mensen die dat niet doen vinden het erg wat er is gebeurd. Jammer dat je dat niet begrijpt.

Zandb
Zandb11 mrt. 2022 - 16:36

Wie Ach arme ziel. Als ze dan al iets zegt, dan is het dit: "kleine mensen werden ook altijd beledigd en tentoongesteld, hebben ze daar eigenlijk al excuses voor aangeboden?" En denk nu eens na: wie o wie gaat er nu over of er publiekelijk voor iets excuses 'moeten' (nota bene) worden aangeboden. En hoe 'moeten' (nota bene) we de zaken waar geen excuses voor aangeboden worden dan duiden. U hebt ook echt geen idee, waar u het over heeft!

JasDon
JasDon9 mrt. 2022 - 21:48

Ik vind de Schotse Premier nog niet ver genoeg gaan. Een gemiste kans.

Markzelluf
Markzelluf9 mrt. 2022 - 20:26

Sowieso vind ik het al lastig om de logica in te zien van aanbieden excuses voor zaken die vele generaties terug speelden. Wat is bijvoorbeeld het nut van excuses voor de Hoeksche en Kabeljouwse twisten of aan de nabestaanden van Bonefatius door de Dokkumer bevolking? En waar je je nog kunt voorstellen dat bepaalde misstanden, slavernij bijvoorbeeld, doorsijpelen naar volgende generaties, lijkt me dat bij de Heksenvervolging toch minder het geval. Wil je goede sier maken met excuses aan vrouwen, doe het dan voor hun gedwongen ontslag bij trouwen. Vrouwen die dat meemaakten leven immers nog.

3 Reacties
Déjà vu
Déjà vu9 mrt. 2022 - 23:28

Mee eens!

korheiden2
korheiden210 mrt. 2022 - 7:48

@Markzelluf : 'Wil je goede sier maken met excuses aan vrouwen, doe het dan voor hun gedwongen ontslag bij trouwen. Vrouwen die dat meemaakten leven immers nog.' Het lijkt me inderdaad beter om niet eindeloos verder terug te gaan in de geschiedenis, zoals anderen hieronder aantonen. Het achterlijke denken m.b.t. getrouwde vrouwen is een goed voorbeeld. Er zijn er meer te noemen. Zo moesten in de jaren 60 en 70 ongehuwde moeders gedwongen hun kind afstaan. Mijn geestelijk gehandicapte schoonzusje (syndroom van Down) moest in 1970 gedwongen een half jaar uit huis geplaatst omdat dit beter werd geacht voor het gezin. Haar haar is uitgevallen en nooit meer teruggekomen. En vandaag de dag vinden zichzelf christelijk noemende scholen altijd wel een manier om een homoseksuele leerkracht te ontslaan. In plaats van de eindeloze reeks excuses voor misstanden in het verleden richten we ons beter op de huidige zaken. Er is nog meer dan genoeg om recht te zetten.

Markzelluf
Markzelluf10 mrt. 2022 - 15:25

Kor, mijn eerste gedachte was dat je een goed voorbeeld gaf. Maar later realiseerde ik me dat de mensen die aangaven dat je schoonzusje uit uit huis geplaatst moest worden, dat waarschijnlijk met de beste bedoelingen deden. Nu zouden we wellicht anders kiezen, maar in de jaren zestig en zeventig was het huishouden geen peulenschil en waren de gezinnen vaak groot. Ik kan me voorstellen dat men dacht dat het de beste optie was, juist voor de andere kinderen. Moeilijk hoor, en excuses zijn soms wel erg makkelijk gemaakt als we de situatie niet goed begrijpen

Uw Psychiator
Uw Psychiator9 mrt. 2022 - 17:09

Het gebaar van Nicola Sturgeon valt te waarderen - ik hoor niet bij diegenen die haar geste als een cynische grap, aandachttrekkerij, of gratuit theater beschouwen. Alleen al omdat ze de persoon niet naar is. Het gaat om formele excuses. Dus is er geen pathetiek bij betrokken; Sturgeon beseft goed dat ze er niemand meer mee kan troosten, gelet op het tijdperk waarin die lynchpartijen plaatsvonden. Uit het artikel maak ik op dat de verontschuldigingen van de Schotse eerste minister vooral als metafoor bedoeld zijn. Je zegt het één, iets dat een historisch feit is; het vergt niet veel tijd om dit naar voren te brengen, en het werkt op de verbeeldingskracht - het is een pakkend maar triest verhaal, tegelijk een afschrikwekkend voorbeeld, zo plastisch; geschikt om als waarschuwing voor, en aanklacht tegen bittere omstandigheden te dienen, die ook vandaag de dag een groot deel van de mensheid teisteren. Ik denk aan vrouwenhandel, afgedwongen prostitutie, vrouwen als slaven in textielfabrieken en 'sweatshops' in vele landen; vrouwen die ernstig onderbetaald worden als je dit vergelijkt met mannen die dezelfde arbeid verrichten; en ook aan allerlei subtiele vormen van onderdrukking en vernedering die er zijn: niet serieus nemen, negeren, uitdrukkingen van reële gevoelens wegzetten als 'hysterie', 'borderline', en wat al niet meer, dit alles is aan de orde van de dag. Nicola Sturgeon heeft iets in beweging gebracht. Dat leidt ertoe dat we hier op Joop daar vandaag over kunnen schrijven. Ik vind dat mooi en zinvol.

Oki Doki
Oki Doki9 mrt. 2022 - 16:24

Het is altijd mooi om excuses aan te bieden, zeker voor iets zo onmenselijks als deze gruwelijke haat tegen onschuldige mensen. Mensen werden gemarteld om zo een bekentenis te krijgen waarna ze op de brandstapels terechtkwamen. Levend verbranden is één van de pijnlijkste manieren om te sterven. Goed dat dat veroordeelt wordt, dat kan nooit te laat komen. Hele gemeenschappen werden weggevaagd door een gebrek aan vrouwen. Er vond ontbossing plaats voor al dat hout dat nodig was voor de brandstapels, zo erg dat er in de winter niet genoeg hout meer was voor de kachel of om eten op te koken.

Eid
Eid9 mrt. 2022 - 16:24

Nee he geweldig, wat een mooi statement. Heel modern. Nou ben benieuwd wat de Denen gaan doen, en de Spanjaarden nav de 80jarige oorlog. Het wordt wel een soap zo: We gaan de hele geschiedenis even 'correctiseren' ...

2 Reacties
Zandb
Zandb10 mrt. 2022 - 8:39

Eid U hebt er bezwaar tegen dat heksenverbrandingen als 'niet okay' worden geframed? En dat betreurd wordt, dat die plaats vonden? Framed - vreemd.

OpelGT69
OpelGT6910 mrt. 2022 - 9:57

Ooit werden de Joden aangekeken op de dood van Jezus. Laten we toch snel ophouden met deze flauwekul. Wij hebben geleerd van het verleden. Slavernij werd verboden, vrouwen hebben gelijke rechten, alle kinderen krijgen onderwijs, etc. Natuurlijk is er nog steeds ongelijkheid en onrecht, maar optimistisch als ik ben zie ik vooral de vooruitgang, soms traag soms stapje terug maar uiteindelijk wordt het steeds beter.

Le Chat Botté
Le Chat Botté9 mrt. 2022 - 16:16

Ik vind de excuses zonder meer een goed gebaar, daar dus geen onvertogen woord over. Maar wel een poging om nog iets verder te kijken naar dit onderwerp, met de bedoeling om te achterhalen wie er wellicht nog meer excuses verdienen en wie die eigenlijk zouden moeten maken. Ik begin met een vraag: Werden deze vrouwen vermoord enkel omdat ze vrouw waren, of omdat klerikale en feodale machthebbers (lees: kerk en koopman) in een monsterverbond middels een moreel verwerpelijk geloof fictie als waarheid verkochten en op die wijze zeer effectief mensen massaal fictieve vijanden wisten aan te praten? Ik denk het laatste, want naast 'heksen' werden ook 'ketters' (m/v) met veel ijver opgespoord, verlinkt, gemarteld en vermoord. Het was een consistent patroon van handelen en de slachtoffers waren niet uitsluitend vrouwen. Het patroon was ook niet uniek voor dat tijdperk. In alle andere tijden zijn er partijen die hetzelfde handelingspatroon hebben: machtsuitoefening door het zaaien van angst, haat en verdeeldheid. Het is ook een consistent patroon dat de zondebokken in dit perfide machtsspel altijd degenen zijn die massaal het meest tot de vooroordelen spreken. Dit waren en zijn nog altijd: vrouwen joden (tegenwoordig ook andere Semieten) niet- of anders heteroseksuelen vreemdelingen zonderlingen Dus: Wie zouden er dan nog meer excuses moeten maken voor de heksen/ketter vervolgingen? De kerken en aristocraten. Aan wie? Aan iedereen. Waarvoor? Voor het zaaien van haat en verdeeldheid, voor de slachtoffers die daarbij vielen, en voor alle geld en macht die daarmee toegeëigend werd. Waarom? Omdat specifieke (nazaten van) getroffenen daarmee recht aangedaan wordt. Omdat het collectieve rechtvaardigheidsgevoel daarmee versterkt wordt Opdat we dit onrecht nu en in de toekomst herkennen en nooit meer doen of toelaten.

2 Reacties
Gerygrr
Gerygrr10 mrt. 2022 - 10:58

Precies!

DanielleDefoe
DanielleDefoe10 mrt. 2022 - 14:47

Het vervolgen van heksen draaide wel degelijk om gender en weerloos of oud en lelijk was in veel gevallen al genoeg.

Jacob2
Jacob29 mrt. 2022 - 15:50

Ik neem aan dat dit meer te maken heeft met aandacht vestigen op deze blijkbaar nog steeds bestaande praktijk.

Hansje6
Hansje69 mrt. 2022 - 14:49

Hahaha dit is een grap toch? of gaan we nu ook excuses aanbieden aan de dierenliefhebbers omdat we in de vroege mensheid de mamoeten hebben uitgemoord? Als er op internationale vrouwendag geen betere voorbeelden zijn te noemen... zijn alle problemen waar vrouwen vandaag mee te maken hebben opgelost. Dat is dan wel weer mooi!

1 Reactie
watcher3
watcher39 mrt. 2022 - 18:07

Je zit er naast: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mammoeten#Uitgestorven

Berend22
Berend229 mrt. 2022 - 14:48

Er werden ook veel mannen als heks verbrand. Waarom krijgen die geen excuses, omdat dat dat er minder waren??

pastafari
pastafari9 mrt. 2022 - 14:47

Beter laat dan nooit...

itsme3
itsme39 mrt. 2022 - 14:44

Op een gegeven moment maakt het niet meer uit waar je excuses voor aanbiedt, je gaat gewoon op zoek naar iets waar je excuses voor aan kunt bieden. Zou er een mooie medische naam zijn voor deze dwangneurose?

3 Reacties
Oki Doki
Oki Doki9 mrt. 2022 - 16:09

Excuses aanbieden voor iets is toch wel mooier dan mensen veroordelen. Ik snap niet dat je daar last van hebt. Ik heb hou er in ieder geval een positief gevoel aan over aan deze excuses richting de mensen die onschuldig levend zijn verbrand op de brandstapel. Levend verbrandt worden schijnt ook nog eens één van de meest pijnlijke manieren om te sterven te zijn.

watcher3
watcher39 mrt. 2022 - 18:10

Waarom toch die irritatie over een mooi gebaar? Ben je gewoon zo zuur?

Zandb
Zandb10 mrt. 2022 - 15:53

itsme Bij u zelf afrekenen geeft altijd een dodelijk inzicht in de psyché van wie dat doet. Zou u ooit excuses aanbieden, dan weet iedereen wat we daar precies aan hebben.