Schokkend: agent mishandeld door collega's bewijst dat etnisch profileren echt is

Vaak wordt er getwijfeld aan het feit dat er etnische profilering plaatsvindt bij de politie. Ondanks onderzoek van Amnesty International, ervaringsdeskundigen en erkenning van de politie en justitie zelf, zoals bij de staandehouding van rapper Typhoon. Het verhaal van politieagent Anis Raiss in de NRC – die geprofileerd en mishandeld werd door zijn eigen collega’s – bevestigt wat we al wisten: etnisch profileren is echt en moet bestreden worden.

De 29-jarige Raiss was een veelbelovende politieagent in Amsterdam, die met vlag en wimpel slaagde voor alle toetsen. Hij werd als modelagent gezien en na een indrukwekkende aanhouding in de Febo, werd hij als held onthaald. Helaas gold dat niet voor zijn collega’s in Enschede. Toen de agent twee maanden geleden terugkwam van vakantie in Sicilië en zijn familie ging bezoeken ging het mis.

Raiss zette zijn vader en broer af bij het politiebureau omdat die laatste aangifte wilde doen van een aankoop waarbij hij opgelicht werd. De agent ging niet met hen mee naar binnen maar toen zij teleurgesteld terugkwamen omdat de afspraak die zij gemaakt hadden om aangifte te doen in de wind werd geslagen, ging hij zelf op onderzoek uit. Hij trof zeer onvriendelijke agenten aan.

De 29-jarige agent vraagt of hij de brigadier mocht zien. Die kwam even onvriendelijk op hem af lopen. Hij zegt dat Raiss ‘niet op een politieman lijkt’, hoe die er ook uit zouden moeten zien. Raiss zegt dat hij geen identificatie bij zich heeft maar dat het gewoon in het systeem opgezocht kan worden. Dat doet niemand. In plaats daarvan wordt er geroepen dat hij ‘net als zijn vader’ bij de Vat werkt, de schoonmaakdienst van de politie.

De familie mag na een hoop gedoe eindelijk aangifte doen op dinsdag om half elf,  waarom wordt er niet verteld. Wel wordt er nog even gesneerd of hij wel ‘zo vroeg op kan staan’. Als ze het bureau uit willen lopen, pakt een inspecteur Raiss ineens hardhandig vast omdat hij zich zomaar zou ‘uitgeven voor een politieagent’. De agent roept om de pepperspray, andere agenten komen erbij en de 29-jarige wordt tegen een muur gedrukt, pols gekneusd, broek gescheurd. Hij vecht tegen de tranen. Ondertussen wordt er tegen hem geschreeuwd.

Raiss moet mee naar Deventer waar arrestanten worden vastgehouden die van een misdrijf worden verdacht. De volgende ochtend wordt hij vrijwillig verhoord en vrijgelaten wanneer ze erachter komen dat hij niets gedaan heeft en wél een politieagent is. De Amsterdammer is verontwaardigd en aangedaan:

Vervolgens werd de gevierde agent als verdachte behandeld. Hij moest twee weken gedwongen met verlof in het kader van onderzoek, zijn dienstwapen inleveren en in gesprek met de VIK, de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten. Als de camerabeelden worden bekeken, mag hij weer aan het werk maar degenen die hem mishandelden, komen er zonder kleerscheuren vanaf.

De eerste dag aan het werk barst Raiss in het huilen uit als hij zichzelf in het politieuniform ziet. Hij  krijgt een paniekaanval en sluit zichzelf op in het toilet. Zijn chef meldt hem ziek. Het wordt hem aangeboden om aan ‘mediation’ te doen, samen met de agenten die hem oppakten en mishandelden, waar hij posttraumatische stress aan overgehouden heeft.

Om de afhandeling van de ‘onterechte’ mishandeling heeft Raiss besloten erover te praten met de media. In het interview met NRC haalt hij de staandehouding van Typhoon aan en de schokkende reacties van agenten daarop op het besloten politie-intranet die door de krant onthuld zijn.

Volgens de 29-jarige merkte hij voor zijn mishandeling al dat er veel vooroordelen en discriminatie heerst onder politieagenten. Zoals wanneer hij een Syrische asielzoeker wilde helpen met een aangifte en van een collega de vraag krijgt of hij zich ‘soms aan het specialiseren is’. Een ander stuurt hem een bericht met als subject: ‘Islam is nazisme’. De discriminatoire houding is niet enkel richting zwarten, moslims of vluchtelingen. Ook was hij getuige van de “grappen” waar de enige christelijke jongen mee te maken kreeg. Wie anders is, is doelwit.

Raiss heeft maandag aangifte gedaan tegen zijn arresteerders. Van belediging, bedreiging, mishandeling, vrijheidsberoving en misbruik van het ambt. Hij hoopt dat de politie aan zelfonderzoek gaat doen en dat dergelijke discriminatoire en gewelddadige incidenten niet langer worden getolereerd. Ook hoopt hij weer eens normaal aan het werk te kunnen en criminelen op te pakken, in plaats van zelf als één gezien te worden door zijn eigen collega’s.

NRC heeft de Nationale Politie om een reactie gevraagd: