Schaam je Bert

‘Er zijn 337 leraren in Khas Uruzgan. Allemaal lopen ze tussen de vijf en acht maanden achter,’ vertelt administrateur Eid Mohammad mij. Want ik was getuige van de treurige mededeling. Aan zijn ministerie ligt het niet. ‘Gouverneur Assadullah Hamdam moet de cheques voor betaling tekenen. En dat gebeurt niet.’

Hoofdonderwijzer Abdul Sadiq (zie foto) uit het district Khas Uruzgan is al acht maanden niet betaald. ‘Ik heb sinds maart geen cent gezien.’ De tengere man met witte baard geeft leiding aan de Matak Khan-school met 872 leerlingen. ‘Niemand van de 20 leraren is betaald. Als we ons geld niet snel krijgen, stappen we allemaal op.’ Gezeten op een versleten fauteuil doet hij zijn beklag op het provinciale ministerie van Onderwijs. In zijn district dreigen de taliban leraren te vermoorden en steken ze scholen in brand. ‘Lesgeven is erg gevaarlijk werk. Waarom betalen ze ons niet gewoon?’

Administrateur Eid Mohammad hoort het allemaal geduldig aan. ‘Er zijn 337 leraren in Khas Uruzgan. Allemaal lopen ze tussen de vijf en acht maanden achter,’ vertelt hij mij. Want ik was getuige van de treurige mededeling. Aan zijn ministerie ligt het niet. ‘Gouverneur Assadullah Hamdam moet de cheques voor betaling tekenen. En dat gebeurt niet.’

Nederland ziet onderwijs als een peiler voor Task Force Uruzgan die volgens plan in augustus 2010 afloopt. In drie jaar tijd pompt ons land  een slordige tien miljoen euro in de bouw van scholen en de opleiding van leraren. Volgens het Nederlandse ministerie van Ontwikkelingssamenwerking worden ook de onderwijssalarissen in Uruzgan er mee betaald. Minister Bert Koenders stelde deze zomer in antwoord op Kamervragen van VVD-er Arend Jan Boekestijn gerust dat ‘het probleem was opgelost.’ En dat de uitbetalingen in verafgelegen districten ‘de volledige aandacht heeft’. Dat was naar eerdere reportages van mij in De Pers ‘Missie Moedeloos’ en in Netwerk. Daarvoor bazuinde het Ministerie ook dat alles op wieltjes liep, op een kleine hobbel na.

Maar volgens het directoraat onderwijs in de zuidelijke provincie is het juist een uitzondering als er wel op tijd wordt betaald. Alleen in het centrale district Tarin Kowt ontvangen de leraren hun geld op tijd. Niet de onderwijzers werkzaam in de andere vijf districten. ‘Hoe verder de school ligt, hoe groter de betalingsachterstand,’ zegt administrateur Eid Mohammad, de tweede man van het ministerie. ‘Van de 1.246 onderwijzers in de provincie ontvangt zeker tweederde hun loon te laat of in het geheel niet.’

Van serieuze educatie kan daarom geen sprake zijn. Onderwijzers vertrekken of vragen geld van hun leerlingen. Dit laatste is voor ouders met een kroostrijk gezin een reden hun kinderen thuis te houden. Ruim negentig procent van de bevolking is analfabeet in Uruzgan en dat wordt door deskundigen gezien als het grootste probleem voor de wederopbouw.

Weet u nogmaals waarom het maar niet wil vlotten in Afghanistan.

Dit stuk verscheen eveneens op arnoldkarskens.com.

Het artikel in De Pers ‘leraar in Uruzgan wacht op ons geld’ kunt u hier teruglezen.