Joop

Samenwerking in de grensregio bestaat al, dus wat voegt een Europese partij daar dan aan toe?

Opinie

•

09-07-2021

•

leestijd 4 minuten

•

cc-foto: Romaine

De Volt-files: de EU-regio maakt Volt in de gemeenteraad nu al overbodig

Volt doet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar en dus dringt de vraag zich op welke meerwaarde dat heeft. Dat blijkt nog een hele puzzel. Een Rotterdamse vrijwilliger komt niet veel verder dan de meerwaarde van de EU duidelijk maken op lokaal niveau , in Duitse steden regelt Volt een hoop EU-voorlichting en ook voert de partij beleid uit wat niet Europees maar GroenLinks-achtig is. In de grensregio’s kunnen wellicht echte grensoverschrijdende, Europese vraagstukken spelen, maar de verkiezingsprogramma’s van bestaande partijen suggereren grotendeels van niet.

Nog even verder zoeken. Volt is voor een internationale netwerksamenleving waarin de contacten tussen landen worden verstevigd, ook buiten de formele structuren van de EU om. Duitse afdelingen van Volt willen dat gemeenten over landsgrenzen relaties met elkaar aanknopen, dat er uitwisseling is van werknemers en studenten en dat mensen hun licht in een ander land opsteken. We komen dan al snel op onbekend terrein: bestuurlijke samenwerking tussen lagere overheden. Heel concreet: Duitse gemeenten gaan samenwerken met Nederlandse.

Goed nieuws voor Volt: dit bestaat al. In heel Europa bestaan zogeheten EU-regio’s. Onbekend zijn ze eigenlijk altijd. Zo is er een Duits-Nederlandse EU-regio aan de grens van Groningen en Drenthe. Het gebied heet de ‘ Eems Dollard Regio ’. In en rond Limburg bestaat een grensoverschrijdend gebied met de naam ‘ EU-regio Maas Rijn ’ en zo zijn er nog wel meer. Laten we eens inzoomen op de regio van de Achterhoek tot Nijmegen: ‘ EU-regio Rijn Waal ’ heet deze instelling die een gebied beslaat van de Veluwe tot de Duitse stad Düsseldorf. Zou dit misschien het bestuur zijn waar het hart van Volt harder van gaat kloppen?

De EU-regio is een subsidiepot De EU-regio doet precies wat Volt wil: er wordt grensoverschrijdende samenwerking gestimuleerd. Om dat voor elkaar te krijgen zijn er subsidies om grensbarrières tegen te gaan. Dit gaat alleen in deze regio al om ruim 200 miljoen, die direct uit Brussel komt. Er worden projecten gesubsidieerd waarbij beide landen betrokken zijn, zoals samenwerkingen tussen scholen of bedrijven, projecten voor arbeidsmigranten, samenwerking tussen ziekenhuizen, herdenkingen of grensoverschrijdende wandelroutes. De EU-regio heeft tevens een informatiepunt voor grenswerkers.

De EU-regioraad, bestaande uit afvaardigden van de tientallen aangesloten gemeenten, besluit wie die subsidies krijgt. Grote gemeenten mogen drie raadsleden naar de EU-regioraad sturen, kleinere gemeenten een of twee. Raadsleden kunnen zichzelf hiervoor kandideren, zo legt een raadslid me uit. Ze komen vaak van grotere partijen, want kleine partijen hebben het te druk met hun eigen gemeenteraad. Ook bij grotere partijen is het animo beperkt: soms blijven plekken vacant.

De grote vraag is: hebben gemeenteraadsleden die twee keer per jaar in de EU-regioraad vergaderen veel te kiezen? Een Nederlands lid zegt dat deze raad in de praktijk unaniem met subsidies instemt. Er is slechts één geval bekend dat twee Nederlandse leden tegen een specifiek voorstel waren. Een ander lid herinnert zich dat kritische vragen niet gebruikelijk zijn. Het ligt in de lijn der verwachting dat de EU-regioraad simpelweg goedkeurt wat ambtelijk is voorbereid. Alleen in uitzonderlijke gevallen verandert er iets: een idee voor een treinstation is ooit tegengehouden omdat elke onderbouwing ontbrak.

Democratie in de EU-regio Klinkt nuttig, die samenwerking tussen Duitse en Nederlandse gemeenten, maar het enthousiasme voor de EU-regio is over het algemeen gering. De EU-regioraad vergadert afwisselend in Duitsland en Nederland. Vergaderingen in eigen land worden beter bezocht dan die bij de buren. De EU-regio vergadert overdag en dat doet raadsleden met een fulltime baan afhaken. Ook vooroverleg is niet gebruikelijk: sommige raadsleden hebben er geen zin in, terwijl het hun werk effectiever zou kunnen maken. Men kent elkaar vaak slecht omdat het een extra taak is en men elkaar hooguit twee keer per jaar ziet.

Een regionale, grensoverschrijdende lobby voeren is vanuit de EU-regio wel mogelijk, maar in de praktijk lastig. In ‘grensregio’ Apeldoorn wil men de directe treinverbinding met Berlijn behouden, maar het plan is die in de toekomst via Arnhem te laten lopen. Belangen van gemeenten lopen hier uit elkaar en dat maakt een gezamenlijk standpunt ingewikkeld. Dat geldt ook voor een toekomstig treintje van Nijmegen naar de Duitse stad Kleef. Niet alle gemeenten willen hieraan meewerken en dus is dit voor de EU-regio al snel een hoofdpijndossier. De gemeenten voeren liever individueel een eigen lobby.

In de EU-regioraad zitten raadsleden namens hun gemeente, niet namens hun partij. Maar ze maken zelf uit wat ze vinden, hoeven dat niet terug te koppelen en worden er in hun eigen gemeenteraad of door kiezers nauwelijks op aangesproken. Dit is hooguit het geval in gemeenten als Nijmegen, waar veel grensverkeer is. De EU-regio lijkt daarmee sterk op de vele andere regionale samenwerkingen waar gemeenten tegenwoordig deel van uitmaken rond bijvoorbeeld milieu en zorg. Een verschil is er ook: die andere samenwerkingen worden belangrijker gevonden omdat de gemeente daaraan meebetaalt.

Regionale samenwerking is problematisch: dit soort organen zijn onbekend en worden door politici gemeden omdat het lastig is inhoudelijk verschil te maken en er je achterban mee te bedienen. Dit kan dus bijna geen prioriteit van Volt zijn: Europese samenwerking tussen lagere overheden bestaat al. En je trekt er nul kiezers mee.

Meer over:

europese unie, eu-regio's, opinie, volt

Praat mee

onze spelregels.

Reacties (14)

Sorteren op:

vdbemt10 jul. 2021 - 10:40

Weet je. Ik vind zo'n haat-Volt-serie bij de Telegraaf passen. Niet bij Joop.

EricDonkaew9 jul. 2021 - 16:37

Volt is typisch een modieus partijtje voor blanke studentjes met rijke papa's. Studentjes die in onwijs gave studentenflatjes wonen, lid zijn van een onwijs gave studentenvereniging en biertjes drinken op onwijs gave terrasjes aan onwijs gave grachten. Geeft niet hoor. Wel allemaal Volt stemmen, want dat doen alle onwijs gave vriendjes ook. Groepsgedrag, maakt niet uit. Iets later, als de respectieve carrières wat meer vorm beginnen te krijgen, wordt overgestapt naar de wat rechtsere, maar nog steeds te gekke D66. Zo'n tien jaar later wordt het geld geteld, begint men nog eens 'genuanceerd' te denken, en komt men uit bij de VVD. Geeft verder niet hoor. Zo was het, zo is het en zo zal het altijd blijven. Inclusief modieuze partijtjes.

1 Reactie

DaanOuwens9 jul. 2021 - 20:15

@ EricDonkaew Jij schrijft: Volt is typisch een modieus partijtje voor blanke studentjes met rijke papa’s Mooi dan heeft die groep ook een eigen partij. Die hoeven blijkbaar geen rekening met jou te houden want jij zal dat ook geen rekening met hen houden. Respect kan er alleen zijn als het wederkerig is. Jij maakt duidelijk hoe je naar hen kijk. En Zo krijg jij de samenleving die je wil.

0 Rapporteren

Markzelluf9 jul. 2021 - 10:33

Ik begrijp de frustraties niet die Volt bij Aalberts blijkbaar oproepen. Het doel van Volt is te komen tot een verenigde Staten van Europa. En daar passen geen grensoverschrijdende samenwerking bij, maar juist het opheffen van die grenzen. Dat is niet mijn ideaal, maar waarom zou ik anderen hun idealen ontzeggen? Aalberts lijkt daar anders over te denken.

6 Reacties

OlavM9 jul. 2021 - 12:26

[Het doel van Volt is te komen tot een verenigde Staten van Europa.] Nee, niet goed, integendeel. Een soort one-issue-D66. Het doet me sterk denken aan de vroegere "Europese Beweging" in de jaren zestig en zeventig. Dit streven vind ik naief en totaal verkeerd. Ja, Europese samenwerking is belangrijk, b.v. op gebieden als criminaliteit, sociale voorzieningen en vluchtelingen/asielzoekers. Maar een Europese staat, een bureaucratisch-bestuurlijke moloch met alle verschillende talen en culturen (een nieuwe "Donaumonarchie") zie ik niet alleen als onwerkbaar, maar ook in strijd met het essentiele beginsel van democratie dat als uitgangspunt geldt, dat besluitvormingsprocessen plaats moeten vinden op zo laag mogelijke niveaus, zodat burgers er zo veel mogelijk bij betrokken kunnen zijn.

0 Rapporteren

OlavM9 jul. 2021 - 12:27

Bedoeld als reactie op rvb hieronder.

0 Rapporteren

Satya9 jul. 2021 - 16:19

Olav Dat kan prima zonder landsgrenzen.

0 Rapporteren

rvb29 jul. 2021 - 19:30

@OlavM: ik vind juist het vasthouden aan nationale grenzen naief en totaal verkeerd. Het legt mensen grenzen op en beperkt hun (en dus onze) vrijheid op basis van denkbeeldige lijntjes. Hoe dichter mensen bij de grens wonen, hoe minder die grens betekent. Naar mijn mening zijn we beter af zonder landsgrenzen.

0 Rapporteren

OlavM10 jul. 2021 - 11:28

Mijn punt is niet, dat niet veel samenwerking nuttig en nodig is, of dat bestaande landsgrenzen heilig zouden zijn, maar dat Europa met haar enorme diversiteit aan talen en culturen niet als één staat op een goede manier bestuurbaar is.

0 Rapporteren

OlavM10 jul. 2021 - 11:33

Europa is een continent. Zou je je, om maar iets anders te noemen, ooit één land Afrika kunnen voorstellen?

0 Rapporteren

rvb29 jul. 2021 - 10:32

De EU regio is veel te losjes, het belang van landsgrenzen moet afgebouwd worden, uiteindelijk tot 0. Goed dat Volt zich daarvoor inzet.

JasDon9 jul. 2021 - 10:22

Ik zie deze Volt-files nu al een tijd voorbij komen. Inhoudelijk niet echt bijzonder interessant voor mij, maar ik vraag me af wat het doel is. Volt kritisch bekijken? En waarom Volt precies en niet andere partijen?

Freddy29 jul. 2021 - 10:05

Ik woon in een grensgemeente met Duitsland en er was al samenwerking voordat de EU erwas, de EU probeert alleen maar samenwerkingen te forceren en dat werkt nooi goed. Dat wordt dan door welwillende mensen genegeerd waardoor het op een natuurlijkwe wijze gedaan wordt. We hebben hier dan ook gelukkig weinig last van die gefrustreerde EU subsidieclubjes.

DaanOuwens9 jul. 2021 - 9:59

Ik geloof dat deze journalist en onderzoeker wat beter moet onderzoeken en vervolgens een beter verhaal moet schrijven. Dit is half werk. Ik ken globaal de samenwerking in de grensregio's en Aalberts stelt terecht vast dat heel veel ambtelijk gebeurd. Zo is er samenwerking tussen de verschillende zorgwerkgevers over de landsgrenzen heen, tussen de kamers van handel, tussen politie, tussen vervoerders, onderwijs en werkgevers. Het betreft ook vaak concrete zaken die slechts beperkt om politieke besluitvorming vragen. Dat belangrijke feit mis ik in het verhaal van Aalberts. Europese middelen zijn ook bedoeld om dat soort zaken te bevorderen. Ik zie ook niet in wat specifiek Volt hiermee te maken heeft. Ik neem aan dat alle politieke partijen een dergelijke samenwerking aan de grens noodzakelijk vinden. Het sluit immers dan ook het dagelijks leven van de mensen in de grensstreek. Die werken en leven en leren immers aan beide kanten van de grens. Grenzen zijn tegenwoordig poreus en dat moet de overheid en zeker de EU faciliteren. Dus ik lees hier een verhaal van iemand die er blijkbaar veel tijd in heeft gestoken en kennelijk niet goed heeft onderzocht en uit dat matige onderzoek niet de juiste conclusies heeft getrokken.