Rutte vecht voor superprovincie
• 11-06-2014
• leestijd 3 minuten
Topoverleg in Torentje met GroenLinks en D66… Verzet tegen de fusie van Noord-Holland, Utrecht en Flevoland blijft groot
Als het aan Mark Rutte ligt, komt hij er: de fusie van de drie provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland, oftewel de nieuwe superprovincie. Maar de plannen stuiten al maanden op groot verzet. Woensdag doet Rutte opnieuw een poging de plannen er voor de zomer door te krijgen, nu in de onderhandelingen met D66 en GroenLinks.
Het idee voor de fusie van de drie provincies in één superprovincie, de zogenaamde Noordvleugel, leidt al maanden tot hevige discussie. Voor Rutte is het een belangrijk onderwerp, het is zijn enige voorstel voor bestuurlijke vernieuwing dat het misschien nog kan halen. Een compacter openbaar bestuur is in zijn ogen goedkoper en efficiënter, vooral omdat er steeds meer rijkstaken naar de gemeenten gaan.
De Volkskrant schrijft dat het daarmee een ‘prestigeproject’ voor de minister-president is geworden.
Wat Rutte eerder wilde, het aantal leden van provinciale en gedeputeerde staten per 2015 met een kwart verminderen, is niet gelukt. De plannen voor nieuwe gemeenten met minimaal honderdduizend inwoners, zijn ook niet helemaal doorgegaan. Ook de voorgenomen halvering van de 24 waterschappen, die later weer met de landsdelen zouden moeten worden samengevoegd, gaat vooralsnog niet door.
‘Gumfusie zonde visie’ De kritiek is groot, al maanden: gemeenten zien niets in de plannen omdat het niet duidelijk is waar het geld, de machten de taken dan heengaan. Op een persconferentie eind april verklaarden de drie commissarissen van de koning zich unaniem tegen en noemden de plannen een ‘gumfusie zonder visie’.
Ook bij de verschillende politieke partijen verschillen de meningen. Plasterk (PvdA) zet zich al maanden in vóór de fusies, terwijl de bestuurders van de PvdA onverdeeld enthousiast zijn over de plannen. Ook vicepremier Asscher (Sociale Zaken) en minister Schultz (Infrastructuur en Milieu) hebben met de zaak te maken. Dit omdat de fusie ook antwoord moet geven op de vraag hoe de vervoerregio’s vervolgens moeten worden ingericht en met welk geld.
De provincies zien niet wat de fusie verbetert ten opzicht van de huidige situatie. Bovendien vinden ze dat het kabinet nauwelijks taken en bevoegdheden overdraagt aan het nieuwe landdeel, als het er zou komen. De provincies willen bijvoorbeeld zelf kunnen beslissen over alle wegen, inclusief snelwegen, de vaarwegen en het spoor. Daar willen ze ook budget voor krijgen. Ze zijn het er niet mee eens dat Plasterk deze taken bij het Rijk wil houden.
Wisselgeld GroenLinks speelt een belangrijke rol in de kwestie. Die partij is namelijk nodig voor een meerderheid in de senaat. GroenLinks wil wel aan de plannen meewerken, maar eist wisselgeld. Zo moeten er flink geïnvesteerd worden in natuur en milieu, met geld en concrete maatregelen. Dat zou betekenen dat de bezuinigingen van oud-staatssecretaris Henk Bleker ongedaan moeten worden gemaakt, wat ongeveer 400 miljoen gaat kosten.
ChristenUnie en SGP zijn tegen de provinciefusie. Met het nieuwe akkoord over het leenstelsel (ook met D66 en GroenLinks) moeten zij opnieuw toezien hoe het kabinet een plan probeert door te krijgen waar zij het niet mee eens zijn. Dit plan kost geld en aangezien ChristenUnie en SGP wel weer bij het begrotingsoverleg zijn betrokken, zal Rutte ook daar nog tegenstand kunnen verwachten.
Ook een meerderheid van de inwoners van de drie provincies is
tegen de fusie van Noord-Holland, Utrecht en Flevoland, blijkt uit onderzoek. Op de vraag hoe inwoners staan tegenover de fusie van de drie provincies zegt 55 procent negatief of zeer negatief.