Rutte straft salarisverhoging zorg af met hogere premie

De salarissen van het zorgpersoneel gaan omhoog, dat maakte demissionair premier Mark Rutte bekend op dag 2 van de Algemene Politieke Beschouwingen. Tot zover het goede nieuws. Minder blijdschap was er in de Tweede Kamer over de manier waarop het aan gruzelementen liggende demissionaire kabinet van plan is die loonserverhoging te bekostigen, namelijk via een verhoogde zorgpremie en niet door het belasten van multinationals zoals het parlement had geëist.

Begin dit jaar nam de Kamer een motie aan om zorgmedewerkers structureel beter te belonen. Een week geleden stemde een Kamermeerderheid voor de motie om dat te bekostigen via een verhoging van de vennootschapsbelasting, een heffing op de winst van bedrijven. ‘Het demissionaire kabinet kan dit niet meer naast zich neerleggen,’ sprak SP-leider Lilian Marijnissen toen nog hoopvol. Donderdag bleek dat het demissionaire kabinet dat wel degelijk kan, tot grote woede van de Kamer.

‘Ik weet niet waar deze demissionaire minister-president de arrogantie vandaan haalt om dit zo naast zich neer te leggen,’ zei Marijnissen. ‘In plaats van grote bedrijven voor deze salarisverhoging te laten betalen, gaat iedere Nederlander ervoor betalen,’ zei Jesse Klaver (GroenLinks). En ook PvdA-leider Liliane Ploumen vond dat het demissionaire kabinet kiest ‘voor multinationals en niet voor de burger’. PVV-leider Geert Wilders wilde direct over een motie van afkeuring of wantrouwen tegen Rutte stemmen, maar daarin vond hij geen meerderheid in de Kamer.

Volgens Rutte gaat het volledig bekostigen van de verhoging van de zorgsalarissen vanuit de vennootschapsbelasting in tegen de wet. ‘Je kan daar niet zomaar van afwijken’, vond Rutte die zich nog impopulairder maakte bij de oppositie door ook te zeggen dat het kabinet staatsrechtelijk helemaal niet verplicht is een aangenomen motie daadwerkelijk uit te voeren.

Het structureel verhogen van de salarissen in de zorg heeft de nodige voeten in de aarde gehad. Maar liefst drie keer stemde de Kamer over het onderwerp, maar vond daar steeds de coalitiepartijen die de weg blokkeerden. Uiteindelijk werd de motie in oktober alsnog aangenomen, omdat ChristenUnie-Kamerlied Stieneke van der Graaf per ongeluk voor stemde en daarmee voor een nipte meerderheid zorgde. Voor de verhoging is structureel 675 miljoen euro extra nodig, berekende het ministerie van Volksgezondheid. Een deel daarvan zal dus worden doorberekend in de zorgverzekeringspremie die met 13 euro per jaar omhooggaat.

Extra investeringen De coalitiepartijen in het demissionaire kabinet zijn het eens geworden over extra investeringen in de woningmarkt, lerarensalarissen en op het gebied van veiligheid. Ook zijn ze voornemens om een compensatieregeling te bedenken voor de stijgende energierekening van burgers. De geplande begroting voor 2022 wordt daarmee met 2 miljard euro aangepast.

Een van de plannen voor de woningmarkt, is om de verhuurderheffing gedeeltelijk wordt afgeschaft. Een groot deel van de Kamer, waaronder de linkse partijen, wilden deze extra belasting voor woningcorporaties volledig afschaffen, maar zover wilden vooral de VVD en het CDA niet gaan. Tijdens de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen liet waarnemend VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans wel al doorschemeren dat haar partij openstond voor een verlaging. Het geld dat corporaties volgens de nieuwe plannen uitsparen, moet worden ingezet om huren te verlagen, onderhoud aan woningen te plegen en om te investeren in nieuwe woningen. Sinds de invoeren van de verhuurdersheffing hebben corporaties op grote schaal juist sociale huurwoningen verkocht om zo de afdracht aan de staat te compenseren.

De Woonbond laat bij monde van belangenbehartiger Maarten Wiedemeijer weten niet onder de indruk te zijn van het zoethoudertje van het demissionaire kabinet-Rutte III. Daarmee wordt volgens hem de wooncrisis nog altijd niet serieus genomen. Wiedemeijer roept dan ook op te blijven demonstreren:

Nadat eerder al bekend werd dat er structureel 675 miljoen euro wordt uitgetrokken om salarissen in de zorg te verhogen, zij het vanuit de portemonnee van de burger, ligt er nu ook een plan om lonen in het primair onderwijs naar boven bij te stellen. Daarmee moet de loonkloof tussen docenten in het primair en het voortgezet onderwijs worden gedicht. Voor de leraren is een bedrag van 500 miljoen euro gereserveerd, hetzelfde als voor het verlagen van de verhuurdersheffing.

Nog eens 500 miljard moet worden ingezet om de energierekening van burgers te verlagen, mogelijk via het verlagen van energiebelastingen. Woensdag bleek uit een rapport van onderzoeksinstelling TNO dat ruim een half miljoen Nederlandse huishuidens nu al kampen met zogenaamde ‘ energiearmoede ’, wat inhoudt dat ze nog maar met moeite de energierekening kunnen betalen. Zij zijn zo’n 13 tot 20 procent van hun inkomen kwijt aan energie, waar dat gemiddeld maar zo’n 5 procent is. Driekwart van deze mensen huurt bij wooncorporaties. Volgens TNO wordt de groep die het moeilijk heeft de komende jaren nog groter.

De laatste half miljard wordt besteed aan veiligheid. Zo gaat er 300 miljoen extra naar defensie, terwijl politie en boa’s er 200 miljoen bij krijgen. Van het totaalbedrag komt de helft uit de reservering voor de BIK, een investeringskorting voor bedrijven die al eerder werd geschrapt.

Oppositie-tandem GroenLinks en PvdA drongen woensdag op de eerste dag van de Algemene Beschouwingen al aan op de nu voorgestelde investeringen.