Rutte overschrijdt grens met paspoortkwestie

Het tweede deel van het debat over de regeringsverklaring vindt vandaag plaats. Mark Rutte wil samenwerken met de oppositie maar er is niet veel ruimte om met de oppositie te praten over veranderingen binnen het gedoogakkoord, omdat Rutte, Wilders en Verhagen het dan eens moeten worden. Over het regeerakkoord kan wel gesproken worden.

Mark Rutte wil graag samenwerken met de oppositie. Hij heeft meerdermalen aangekondigd een handreiking te geven aan de partijen die geen deel uitmaken van het kabinet. De oppositie mag echter niet overal over mee praten. Zo kan er bijvoorbeeld niet gesproken worden over de WW en het ontslagrecht. Rutte zegt hierover:

Het feit dat de WW en het ontslagrecht niet in het regeerakkoord staan is omdat wij hebben besloten hier geen veranderingen in aan te brengen. Daarom valt hier niet over te onderhandelen.

Ook alle onderwerpen die niet in het regeerakkoord staan en met financiën te maken hebben kan niet over onderhandeld worden.

André Rouvoet van de Christenunie over de handreiking: “U geeft een hand, maar we houden geen vinger over.” Volgens SP-leider Emile Roemer is dit kabinet een gewoon meerderheidskabinet zonder PVV ministers omdat alle wezenlijke zaken al dichtgetimmerd zijn. De oppositie kan met voorstellen komen, maar Maxime Verhagen, Geert Wilders en Mark Rutte zullen allereerst over de onderwerpen moeten spreken. 

Volgens Femke Halsema ‘sputtert’ Rutte tegen, terwijl de oppositiepartijen juist naar openingen zoeken, omdat hij een aantal onderwerpen uitsluit.

PVC gaat korten op sociale werkvoorzieningen. 40.000 banen in sociale werkplaatsen zullen verdwijnen. Rutte wil mensen dwingen te werken door werkgevers loondienstsubsidies te geven, waardoor mensen die voorheen bijvoorbeeld een WA-jong uitkering hadden nu gaan werken voor een uur-bedrag lager dan het bijstandsniveau. Femke Halsema bekritiseert de plannen van PVC omdat deze plannen van het kabinet een bezuiniging zijn in plaats van een investering in mensen. Rutte kan niet toezeggen dat er geen mensen onder het bijstandsniveau terecht zullen komen.

Alexander Pechtold vindt de bezuinigingen te conservatief. De VVD wilde grote hervormingen doorvoeren en 400.000 banen creëren. Met de nieuwe plannen van het kabinet zullen er op de korte termijn juist banen verloren gaan. Op lange termijn is de winst aan banen marginaal. Volgens Alexander Pechtold faalt Rutte op de arbeidsmarkt. Rutte heeft aangekondigd mensen die nu in de WA-jong zitten niet te zullen herkeuren.

Het kabinet wil dat 30-plussers voortaan zelf hun MBO-opleiding betalen. Cohen wijst Rutte erop dat dit een terugloop van studenten als gevolg zal hebben. Bovendien bemoeilijkt dit het vinden van extra 12.000 werknemers voor de zorg zal belemmeren. PVC heeft aangekondigd 12.000 extra handen aan het bed te willen, maar weert de groep die dat bij uitstek het best kan doen af van het MBO door ze geen studiefinanciering meer toe te kennen.

Op het gebied van onderwijs belooft Mark Rutte een groot aantal verbeteringen. Zo moet onderwijs-tijd aangepakt worden door les-uitval te verminderen en krijgen docenten te maken met prestatiebeloning. PvdA voorman Job Cohen wil graag een plan van aanpak zien zodat de oppositie de plannen kan volgen. Rutte weigert.  

In de zorg wordt het eigen risico teruggedraaid. Ook wordt de zorgtoeslag verlaagd. Volgens Rutte zijn de enige twee knoppen waar wat betreft de zorg aan gedraaid kan worden het laten oplopen van de premie en het beperken van pakketten. SP-leider Emile Roemer noemt de maatregelen van het kabinet ‘de ziektetax’. Zij die het kunnen betalen, krijgen de zorg. Hij wijst hiermee op het alsmaar duurder wordende zorg. Zo daalt de zorgtoeslag voor lage inkomens van 880 euro per jaar naar 810 euro.

Wat natuur en milieu betreft uiten de oppositiepartijen ook  veel kritiek. Zo vindt Femke Halsema het onacceptabel dat er niet geïnvesteerd in groene energie. Wel wordt er 7.5 miljard euro aan vrijstellingen ingeboekt op ‘vieze energie’ zoals rode diesel, kolenbelasting en accijns op kerosine.

Alexander Pechtold (D’66) roept premier Rutte op afstand te doen van de feitelijke onjuistheden van Wilders. Pechtold noemt de ‘massa-immigratie’ van Geert Wilders massa-misleiding. Nederland kent een grotere uitstroom dan instroom van migranten, terwijl de PVV voorhoudt dat er een massa-immigratie plaatsvindt.

Premier Rutte wil de totale immigratie uit niet-westerse landen halveren. Hij zegt dit vanwege andere motieven dan de PVV te willen doen. Niet de uitkomst maar de maatregelen zelf zijn voor de VVD het doel.

Ook zegt Mark Rutte af te willen van dubbele nationaliteiten. Waar dat kan zal dit kabinet hier een einde aan maken. PvdA-leider Job Cohen vindt dat de premier met twee maten meet omdat hij van de Zweedse staatssecretaris Veldhuijzen niet eist dat ze haar Zweedse paspoort opgeeft. Eerder zei Rutte dat het oud-minister Albayrak zou sieren als ze haar Turkse paspoort op zou geven. Rutte zegt dat hij dit bij Albayrak in 2007 wel wilde omdat Turkije eventueel invloed zou kunnen uitoefenen op haar staatsburger. Zweden doet dit volgens de premier niet.

Rutte maakt het verschil tussen Turkije en Zweden:”Als het om een Turkse staatssecretaris was geweest met een dubbele nationaliteit, dan was het een punt van discussie geweest.” Rutte verzuimde tijdens de formatie Geert Wilders op de hoogte te stellen van de dubbele nationaliteit van Veldhuijzen. Volgens Emile Roemer discrimineert de premier door dat onderscheid te maken.

Premier Mark Rutte zegt 370 miljoen euro in de politiekorpsen te steken. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de eerdere bezuinigingen van voormalig-minister ter Horst. Ook staan er een groot aantal korpsen onder curatele en zal het geld daarvoor gebruikt moeten worden. Het is te betwijfelen of de netto-uitkomst van meer agenten uit zal komen op 3000 agenten.

Mark Rutte krijgt ondanks vele inhoudelijke kritiek veel complimenten voor zijn optreden. GroenLinks-leider Femke Halsema twittert ‘Hoe je het ook wendt of keert, een premier die antwoord geeft op vragen is een verademing’. D’66-leider Pechtold noemde Rutte een verademing. ‘Eindelijk duidelijkheid. Bij Balkenende was het vaak: wat heb ik nu voor een antwoord en wat heb ik eraan? De stijl van Rutte is helder.’

Ook SP-voorzitter Emile Roemer wijst op het verschil met voorganger Jan Peter Balkenende. ‘Het is niet mijn verhaal, want ik vind het veel te hard, maar het is wel een duidelijk verhaal. Dit is prettiger debatteren dan met Balkenende. Dit is een veel betere opponent.’

UPDATE De Volkskrant schrijft na afloop van het debat dat de PvdA niet tevreden is met de uitleg van de premier. Albayrak, tegenwoordig Kamerlid, vond het optreden van Rutte “beschamend”. Ook PvdA-leider Cohen vindt dat de premier nog wat heeft uit te leggen. ‘De noodzakelijke helderheid is niet geboden, u geeft telkens een ander antwoord.’ Zo wil Cohen weten waarom een Turks paspoort leidt tot discussie, terwijl het geen beletsel is voor de benoeming. Hij wees er verder op dat in Nederland discriminatie op afkomst verboden is. “De premier heeft als werkgever een voorbeeldfunctie, hij hoort zich aan de wet te houden.”

Trouw: ‘Premier die antwoord geeft, een verademing.’