Rutte kondigt aan dat dit land nog gaver wordt

We hebben er lang op moeten wachten, maar eindelijk is het dan toch echt in aantocht: het nieuwe kabinet. Althans: demissionair premier Mark Rutte zei gisteren tijdens een digitaal VVD-congres te hopen dat dat nog voor Kerstmis het bordes kan beklimmen. Dan al? Inderdaad: dan pas.

Rutte IV zal bestaan uit VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Dezelfde partijen dus die Rutte III vormden. Maar toch wordt het een heel ander kabinet, beloofde de naamgever ervan. Met een andere ‘uitstraling’.  Meer ‘transformerend’. Met ‘meer elan’, weet je wel.

Dat het niettemin nog eventjes duurt voor deze wonderploeg zich kan laten beëdigen, is volgens Rutte heel begrijpelijk. Pas eind september immers lieten de vier partijen die straks de regering zullen vormen weten dat ze met elkaar verder willen. Dan is het helemaal niet verbazend dat je vervolgens nog een paar maandjes nodig hebt om afspraken te maken. Zei Rutte.

Maar waarom eigenlijk? De vier partijen willen toch een zo beknopt mogelijk regeerakkoord schrijven? Om te laten zien dat het ze menens is met die geheel vernieuwde, open bestuurscultuur? Niks geen ondoorzichtig gedoe in achterkamertjes meer, hebben ze aangekondigd. Geen duister handjeklap achter gesloten deuren. Nee, transparantie van heb ik jou daar. De coalitiepartners maken in grote lijnen zo’n beetje duidelijk wat ze willen, maar de uitwerking van hun ideeën laten ze geheel over aan de bewindslieden die ze willen benoemen. Die moeten daar dan in de Tweede Kamer steun voor zien te vinden. Dat is pas dualisme!

Hoe het dan komt dat het desondanks maanden kost om een flinterdun regeerakkoord op te stellen, waarin alleen niet-uitgewerkte hoofdlijnen te lezen zijn, daar ging Rutte maar liever niet op in. Dat soort raadselachtige tegenstrijdigheden zal wel deel uitmaken van het Geheim van het Binnenhof of iets dergelijks.

Ook over de vraag waaruit het ‘nieuwe elan’ van zijn vierde kabinet zal bestaan bleef de premier mistig. Rutte III trad (ruim) vier jaar geleden aan met als belangrijkste doel Nederland sterker uit de economische recessie te krijgen. Dat is blijkbaar gelukt, want de volgende regeerploeg gaat heel andere thema’s bij de kop pakken. Vooral het klimaat zal aandacht krijgen. Daarmee zal het dan wel net zo goed gaan als met het wegwerken van alle economische problemen.

Rutte zei overigens niet te kunnen garanderen dat het nieuwe kabinet een succes wordt. Verstandig. Aan al te hoog gespannen verwachtingen heeft niemand iets. Die zorgen alleen maar voor teleurstellingen. En daarvan hebben we er de voorbije jaren al meer dan genoeg gehad.

Goed beschouwd zei Rutte überhaupt niet zo veel tijdens het VVD-congres (zijn achterban zal daar ook niet op hebben gerekend). Dat iedereen genoeg heeft van die eindeloze kabinetsformatie geloven we graag. Dus dat alle partijen er vanaf willen en ‘die start maken’ zal best kloppen. En voor de rest hulde de man die ervoor gezorgd heeft dat we allemaal in een vreselijk gaaf land wonen zich vooral in vaagheden. Waaraan hij, zo nemen we zonder meer aan, nu al geen actieve herinneringen meer heeft.