Rutte en Samsom, een klassiek liefdesdrama in een modern jasje

U kent ze vast, Romeo en Juliet. Het betreurenswaardige liefdes duo uit het Italiaanse Verona. De liefde tussen hen was diep, intens, maar onmogelijk. De adellijke families waar ze toe behoorden, Montague en Capulet, leefden op voet van oorlog en een verbintenis tussen de twee kampen was ondenkbaar. Een historisch drama was het trieste gevolg.

Ik moest er opeens aan denken toen ik donderdagavond het vertrouwde beeld van een Haagse crisis op mijn TV voorbij zag komen: een geduldig wachtende verslaggever voor een gesloten deur. Amper 10 dagen nadat Mark Rutte en Diederik Samsom, telgen uit twee -tot voor kort-  rivaliserende politieke families, elkaar voor de afbeelding van een onvolmaakte brug de liefde hadden verklaard, was de situatie al onhoudbaar geworden.

Bron van alle ellende was natuurlijk de inkomensafhankelijke zorgpremie. Vrijwel direct na de presentatie van het regeerakkoord begon de morrende VVD achterban zich te roeren. Het akkoord ging de (boven) modale hardwerkende Nederlander klauwen vol geld kosten en had een te groot nivellerend effect. Rutte en co probeerden de zaak te sussen met de belofte dat ‘er nog aan de knoppen van het systeem’ gedraaid moest worden. ‘Niets daarvan’, wierp Hans Spekman olie op het vuur: ‘Nivelleren is een feest!’ Een moderne, politieke variant van de klassieke familietwist was geboren.

Uiteindelijk werd de druk van morrende partijcoryfeeën, een onwelwillende Eerste Kamer fractie, boze regiobestuurder en een krimpend electoraat te groot. De inkomensafhankelijke zorgpremie moest op de schop, de families moesten om tafel.

En daar gingen we weer; topoverleg achter een gesloten deur. Het beeld dat symbool stond voor de chaos van de afgelopen twee jaar was weer helemaal terug. Het frisse, hoopvolle geluid van 29 oktober verdwenen. Het vertrouwen in de politiek kreeg weer eens een flinke knauw.

En nu, gaan ze eruit komen? Krijgt het kersverse liefdespaar Rutte en Samsom de ruimte van hun achterban om hun prille geluk voort te zetten of wordt hun liefde net zo onmogelijk als die tussen Romeo en Juliet. Voor PvdA zal er hoe dan ook een alternatief voor het wegvallen van de zorgpremie moeten komen ( “What’s in a name? Nivellering by any other way smell as sweet” ) en het is de vraag of het aanpassen van de inkomstenbelasting wel gepruimd zal worden door Ruttes achterban. De liefde wordt in ieder geval danig op de proef gesteld.

Met Romeo en Juliet liep het dramatisch af. En pas toen de vorst van Verona verscheen om vast te stellen welk een drama zich had voorgedaan in zijn rijk, sloten de twee families over het graf van het overleden paar de vrede. Hopelijk blijft dat lot Rutte en Samsom bespaard. Groot verschil met de families van Romeo en Juliet is dat hun families wel de intentie hebben om er weer uit te komen. En dat is maar goed ook, want in deze moderne variant van dit klassieke liefdesdrama is er geen vorst meer die de zaak kan verzoenen; dat privilege heeft ze niet meer.

Ach, het was ook te mooi om waar te zijn. Een cultuur van 5 kabinetten in 10 jaar buig je niet om in een paar weken liefdevolle onderhandeling. Wat dat betreft is alles weer bij het oude.