Rutte denkt echt dat hij de mooiste baan heeft

Gaat premier Mark Rutte de Noor Jens Stoltenberg opvolgen als NAVO-baas? Zelf spreekt hij het gerucht, verspreid door een Duits medium, met klem tegen. ‘Ik ga niet weg. Ik heb nu de mooiste baan,’ zei hij tegen De Telegraaf.

Nu hoeft een ontkenning van Rutte niet meteen te betekenen dat het niet waar is. Vorig jaar, om maar een voorbeeld te noemen, ontkende hij ook met nadruk dat hij het tijdens de kabinetsformatie had gehad over een ‘functie elders’ voor (toen nog) CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Het bleek, zoals iedereen zich nog scherp zal herinneren, wel degelijk waar. En er zijn nog een heleboel andere gevallen van ‘geheugenverlies’ op te sommen.

Anderzijds: een paar jaar geleden werd Rutte in buitenlandse media ook genoemd voor de banen van EU-president en voorzitter van de Europese Commissie. Ook toen zei Rutte dat het niet waar was. En inderdaad: hij heeft de functies niet gekregen.

Kortom: je weet het niet. Misschien klopt het wat Rutte zegt, misschien ook niet. Wie eenmaal gelogen heeft, kan er niet meer automatisch vanuit gaan dat iedereen hem op zijn woord gelooft.

Nu zijn er over een eventueel NAVO-leiderschap van Rutte wel een paar dingen te bedenken. In de eerste plaats: de post van Stoltenberg komt waarschijnlijk pas eind van dit jaar beschikbaar. Rutte is tegen die tijd CDA’er Ruud Lubbers gepasseerd als langstzittende premier aller tijden. Hij hoeft zich dan dus niet meer druk te maken over dit record, dat hij – als je allerlei verhalen over hem mag geloven – per se wil breken.

Bovendien: Rutte kan nu wel verklaren dat hij ‘de mooiste baan’ heeft die er bestaat, het is nog maar afwachten hoe lang hij die kan houden. Volgens de opiniepeilingen gaat het bepaald niet goed met zijn partij, de VVD. Een afgang bij de volgende verkiezingen lijkt me niet iets om naar uit te zien. Om nog te zwijgen over een bloedige strijd om het lijsttrekkerschap bij de liberalen die dan zal uitbreken.

Een groter probleem – mocht Rutte vertrekken – lijkt mij dat er niemand klaar staat om het van hem over te nemen. VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans heeft in de rel rond ex-moslimterroriste Soumaya Sahla een zo scheve schaats gereden dat zij  voorlopig niet in aanmerking komt voor de positie van partijleider. Iemand die zich op dergelijke wijze laat afblaffen door PVV-opperhoofd Geert Wilders kan beter even in de wachtkamer plaatsnemen.

Wel is het denkbaar dat het premierschap gedurende korte tijd (het kabinet zal de rit toch wel niet helemaal uitzitten) wordt waargenomen door een oudgediende. Daarvan heeft de VVD er wel een paar in voorraad. Ik denk bijvoorbeeld aan vaste vervanger Johan Remkes, die als ex-informateur het regeerakkoord vast op zijn duimpje kent. Ook Henk Kamp – gewezen minister in wel vijf kabinetten – kun je om een boodschap sturen. Bovendien is het niet uitgesloten dat iemand als VVD-minister van Economische Zaken Micky Adriaansens zich de komende maanden zo weet te ontwikkelen dat ze het kabinet een tijdje kan aanvoeren. De keuze van een nieuwe partijchef kun je dan nog even voor je uitschuiven.

Rutte zou met andere woorden best wat eerder weg kunnen. Ik vermoed ook dat hij heel wat burgers een plezier zou bezorgen als hij voortijdig opkrast. Toch denk ik niet dat hij het doet. Hij zal er wel echt van overtuigd zijn dat hij ‘de mooiste baan’ heeft, zoals hij zelf zegt. En dat hij – rasoptimist als hij is – goede kansen heeft die te blijven vervullen. Anders was hij toch al veel vroeger naar elders vertrokken?