Russen voeren een wrede oorlog, Oekraïners niet

Het is nog steeds moeilijk te geloven dat er in het 21-ste eeuwse Europa een uiterst wrede agressie-oorlog woedt die al bijna vier jaar voortduurt. Afgezien van het grote aantal gesneuvelde en gewonde Oekraïense militairen heeft de Russische agressie ook grote aantallen slachtoffers gemaakt onder de burgerbevolking. De laatste tellingen komen op 14.000 doden en 36.000 gewonden. Die aantallen blijven fors toenemen doordat Rusland actief burgerdoelen viseert. 

De laatste maanden wordt steeds duidelijker wat de fundamentele verschillen zijn in de doelen van de drones en raketten die Rusland en Oekraïne op elkaar afschieten. Het is daarom belangrijk om ze eens meer in detail met elkaar te vergelijken. 

Sinds het begin van de invasie valt Rusland voortdurend burgerdoelen aan met drones, raketten, artillerie en luchtaanvallen, zowel in steden als in de buitengebieden. Dat resulteert in duizenden slachtoffers en massale schade aan civiele infrastructuur. In 2025 werden dit soort aanvallen verder opgevoerd. Russische raketten en drones stortten zich regelmatig op woonwijken, markten, ziekenhuizen en scholen in steden als Kiev, Charkiv, Odessa, Dnipro. Tchernihiv en Sumy.

Centraal element in de de Russische strategie is het beschieten van elektriciteitscentrales, waterzuiveringsinstallaties en gascentrales. Zulke aanvallen zijn bedoeld om het dagelijks leven van burgers zo moeilijk mogelijk te maken en het moreel van de bevolking te breken. Vele honderdenduizenden, soms miljoenen, Oekraïners zitten regelmatig zonder verwarming, elektriciteit en water. vaak ook langere tijd. Ook scholen en ziekenhuizen. Winters in Oekraïne zijn bitter koud. Het meest recente geval was de Russische luchtaanval op een markt in Kherson afgelopen maart waarbij minstens 50 burgers omkwamen.

Wel heel pervers zijn de bewijzen van Russische militairen die met drones individuele Oekraïense burgers opsporen, volgen en doden in dorpen en op het platteland niet ver van het front. Men kan zich makkelijk inbeelden wat een angst en paniek zulke zieke praktijken onder de bevolking teweegbrengen. Overduidelijk zijn dat oorlogsmisdaden. 

Tenslotte zijn er ook de gevallen van Oekraïense soldaten die zich overgeven en ter plekke door de Russen worden doodgeschoten. Weliswaar zijn dat geen Oekraïense burgers, maar het oorlogsrecht is eenduidig: soldaten die zich overgeven mogen niet worden gedood.

In tegenstelling tot Rusland richt Oekraïne zijn aanvallen vooral op militaire doelen (militaire bases, wapendepots en commandocentra) en op energie-installaties die van cruciaal belang zijn voor de Russische oorlogsinspanningen. In hun beschietingen probeert Oekraïne nadrukkelijk om de schade aan de Russische burgerbevolking te beperken. Die is niet altijd te vermijden, maar er zijn nauwelijks meldingen van aanvallen op civiele infrastructuur in Rusland.

In januari 2025 schoten de Oekraïners bijvoorbeeld precisieraketten af op een Russische luchtmachtbasis in de regio Belgorod. Dat leidde tot grote verliezen bij de Russische luchtmacht, maar er werden geen burgerslachtoffers gemeld. Evenzo was een Oekraïense aanval op de Russische energiecentrales in de regio Rostov in februari 2025 gericht op het verstoren van de militaire bevoorrading van het leger, maar er waren geen meldingen van slachtoffers onder de bevolking. Dat geldt ook voor de steeds vaker voorkomende aanvallen op Russische olieraffinaderijen.

Oekraïne focust op de vernietiging van Russische militaire en industriële infrastructuur, met als doel Rusland's vermogen om oorlog te voeren te verzwakken. Zo werd in juni 2025 een Russische gaspijpleiding in de regio Volgograd geraakt, met aanzienlijke schade voor de economie. De laatste maanden zijn vooral olieraffinaderijen doelwit. Deskundigen zijn het erover eens dat Oekraïne zich tot dusver heeft weten te houden aan de principes van het internationaal humanitair recht door zich te richt op militaire objectieven en te proberen burgerdoelen te vermijden.

Zo wordt een enorm moreel verschil duidelijk tussen de Russische en de Oekraïense aanvalsmethoden. Het is dan ook begrijpelijk dat de Russische aanpak wereldwijd veroordeeld wordt als een schending van het internationaal recht en als oorlogsmisdaden, omdat het gaat om opzettelijke aanvallen tegen de burgerbevolking die geen legitiem militair doel dienen. Aan de andere kant is er vooral respect voor Oekraïne dat probeert de militaire capaciteit van zijn agressor te verzwakken zonder de burgerbevolking te treffen. Dat wordt gezien als een vorm van zelfverdediging die in overeenstemming is met de beginselen van het internationaal humanitair recht.

Het is cruciaal voor het Westen om zich goed te realiseren wat voor tegenstander Oekraïne precies tegenover zich heeft. Tot nog toe is Rusland alleen met Oekraïne actief in oorlog. Wanneer het Westen zich echter niet voldoende snel militair op sterkte brengt kan het niet uitgesloten worden dat er een moment van militaire confrontatie met Rusland komt.