RTL wilde zélf niet reageren op adoptiekritiek

Een reportage over adoptie levert doorgaans een stortvloed aan reacties op. Daar hebben we bij Brandpunt inmiddels enige ervaring mee. Van geharnaste tegenstanders tot emotionele voorstanders en alles wat er tussenin zit.

Dat er ook nu na onze uitzending over het adoptieprogramma ‘Met open armen’ veel reacties loskomen, verbaast dan ook niet. Wat me wel verbaast zijn de reacties van degenen op wie de kritiek zich richt, de omroep RTL en de betrokken adoptie-organisaties. Die lijken zich vooral te bedienen van een oude indianen-truc: ‘Als de boodschap zelf je niet bevalt, pak dan de boodschapper aan’. Maar intussen houden ze wel de deur dicht voor een echte inhoudelijke reactie op de kritiek in de Brandpunt-uitzending.

De belangrijkste verwijten van RTL en de adoptie-organisaties en ons antwoord daarop.

– In de reportage zit geen wederhoor Wij hebben zowel RTL als de adoptie-organisaties gevraagd voor camera te reageren. Dat hebben zij geweigerd. RTL schoof een ouderpaar naar voren om te reageren. Wij hebben op journalistieke gronden besloten niet op het aanbod in te gaan. De kritiek in onze uitzending richt zich niet op afzonderlijke adoptieouders maar op de omroep die programma uitzendt en de adoptie-organisaties die het mogelijk maken.

– Deskundigen zijn bevooroordeeld Wij hebben de deskundigen voor onze uitzending geselecteerd op basis van gedegen praktijkervaring. Iemand die jarenlang zelf directeur is geweest van de grootste adoptie-organisatie van Nederland, iemand die als kinderrechter veel adoptie-zaken (en problemen) voorbij heeft zien komen en een vertegenwoordiger van de geadopteerden-organisatie die door de Nederlandse overheid als volwaardig gesprekspartner wordt beschouwd. Zij signaleren een belangrijk gevaar van dergelijke televisieprogramma’s: de aanzuigende werking van wensouders. Een grotere vraag bij een toch al krap aanbod vergroot het risico op corruptie en winstbejag.

– Adoptie-ouders geven toestemming voor uitzending Ook al geven de ouders toestemming, het is niet verstandig om kinderen in dit soort kwetsbare situaties aan camera’s bloot te stellen. Dat vinden zowel UNICEF (kinderrechtenverdrag) als kinderrechten organisatie Defence for Children. RTL wijst er op dat Bert van der Veer heeft aangegeven dat een en ander dan ook zou moeten gelden voor een programma als Kinderen voor Kinderen. Hoewel wij de druk van ouders op getalenteerde kinderen niet onderschatten, is dat vermoedelijk niet de categorie kwetsbare kinderen waar UNICEF en Defence for Children op doelen.

– Programma eerder bij EO, toen geen kritiek Inderdaad heeft de EO bijna 10 jaar geleden een soortgelijk programma uitgezonden onder de titel Grenzeloos Verlangen. Daarin werd overigens in ieder geval nog de moeite gedaan om iets meer over de achtergronden van het adoptiekind te weten te komen. Maar dat terzijde. In al die jaren is er nogal wat informatie boven tafel gekomen over de misstanden bij het systeem adoptie. Dat was voor de organisatie van geadopteerden UAI de reden om nu aan de bel te trekken. En voor ons de reden om nu uit te zenden. En dan maakt het niet uit of dat wordt uitgezonden door een commerciële of publiek omroep.

Tot slot. We hebben ook reacties gekregen van ouders zelf die met goede bedoelingen een kind hebben geadopteerd. ‘Waarom bericht u toch zo negatief over adoptie?’ Voor alle duidelijkheid, ook ik ben onder indruk van de liefdevolle ouders die zich met ziel en zaligheid voor hun adoptiekinderen inzetten. Hun betrokkenheid en toewijding staan buiten kijf. Dat hebben we in de uitzending ook benadrukt. De kritiek in onze reportage richt zich niet op hen maar op degenen die het programma maken en faciliteren én op een systeem dat kinderhandel in de hand werkt.

Lees ook: Renzo Veenstra: Brandpunt-reportage over adoptie is kwalijk Marthe van der Wolf: Adoptie is een industrie die draait op leugens