Gerhardus, je hoeft niet te kiezen tussen je miljardenindustrie of die watertor. En je hoeft al helemaal niet te simplificeren. Het is juist de complexiteit en de diversiteit die de rijkdom van het leven waarborgen. Het gaat niet om dat ene torretje. Ook niet om alleen die energieslurpende, overbodige stikstofkunstmest hier af te schaffen en daar intelligenter in te zetten. Het gaat om een complex van economische, landbouwkundige, ecologische, sociale en culturele keuzes waardoor de net zo complexe moderne problemen van overgewicht, depressie, overconsumptie, oppervlakkigheid, verloedering, vervuiling, genetische erosie, verarming in de Derde Wereld, haatzaaierij, oorlogsvoering en uitsterven van soorten worden veroorzaakt. Hoe kun je met droge ogen lezen dat 85 % van de soorten is uitgestorven in NL en dan schrijven dat wereldvreemde milieufreaks de machtigste lobby zijn in NL? Oogkleppen heb je dan op, denk ik, als je klaagt over een paar miljoen voor milieuorganisaties, en niet ziet dat het bedrijfsleven miljarden subsidie krijgt op alle mogelijke manieren, o.a. door de Wageningse lobby die uitgebreid onderzoek voor het bedrijfsleven mag doen. Oogkleppen denk ik eigenlijk niet, eerder een valse tong.
Met die verschraling van de natuur valt het in Nederland toch wel mee? Waar je vroeger zelden of nooit roofvogels zag tilt het nu van de buizerds, torenvalken. Je hoeft er echt niet om te zoeken als je een keer buiten de stad komt. En je hoeft er ook niet voor de "natuur" in, die beesten gedijen kennelijk het beste op en boven boerenland. Pas fietste ik op de Krimpenerwaard en zag er de protestborden van de boeren in de wei staan. "Ze" willen moeras maken van hun grasland. "Wie doet er nou zo gek?", vroegen ze zich af. Ik hou mijn hart ook vast. Nu kan je nog lekker wandelen of fietsen over die oude tiendweggetjes met aan weerszijden uitgestrekte weilanden, maar wat krijg je er voor terug? Willen ze van de Krimpenerwaard een groot Loetbos maken? Wel leuk hoor, dat bos, maar het heeft ook iets van nepnatuur. Geef mij dan maar een oud cultuurlandschap, weilanden, als het moet af en toe doorsneden door een snelweg. En als er dan niet al te veel gif op gespoten wordt, dan is het vanzelf natuur waar een grote diversiteit van vogels en andere dieren zich thuis voelen en bovendien een lust voor het oog. Ons land bestaat wel voor zo'n 70% uit natuur!
Het is op zichzelf al uiterst zorgelijk en bedenkelijk, dat de publieke discussie over het belang van ?natuur- en milieu? welhaast stelselmatig wordt gevoerd zonder de kern van dat belang aan te roeren, namelijk het leven zelf. Maar het is ronduit verbijsterend en om moedeloos van te worden, dat er op werkelijk alarmerende publicaties zoals nu van de IUCN nog steeds bagatelliserend en geringschattend wordt gereageerd. Kennelijk hebben velen nog steeds niet in de gaten dat inmiddels aan de orde is, wat lang voor ondenkbaar is gehouden: HET GAAT NU OM OVERLEVEN. Het bestaan van leven op deze aarde, in de diverse vormen en soorten, inclusief de mens, valt of staat met de gezondheid (lees: stabiliteit) van het mondiale ecosysteem. Dat systeem heeft zich in vele miljoenen jaren ontwikkeld tot een ongekend en ongeëvenaard complex systeem, waarin alles met alles samenhangt en alles elkaar beïnvloedt. Hoe méér diversiteit, hoe meer ?spelers? met onderlinge verbanden, hoe meer houvast aan elkaar en dus hoe stabieler het systeem. Maar omgekeerd dus ook: Hoe mínder diversiteit, hoe minder onderling verband, hoe minder houvast aan elkaar en dus onvermijdelijk: hoe wankeler het bouwwerk. Elk systeem of bouwwerk, hoe groots, prachtig en ogenschijnlijk onaantastbaar ook, stort in, als het te ver wordt aangetast. Het verval gaat eerst onmerkbaar langzaam, dan sneller en vervolgens is er ineens de finale ineenstorting. Veiligheid is een groot goed. Alarmeringssystemen zijn doorgaans bedoeld om de veiligheid te vergroten. De samenleving wordt omwille van de veiligheid op allerlei niveaus en op vele aspecten tot soms in het absurde gescreend en overgoten met allerlei veiligheidsmaatregelen. Als er een onvolkomenheid (haarscheurtje o.d.) wordt gesignaleerd in de constructie van een bouwwerk (viaduct, flat, balkon) of voertuig (auto, vliegtuig, veerpont) dan verlangt ?iedereen? met recht en reden, dat er ogenblikkelijk alle mogelijke maatregelen worden genomen om te voorkomen dat er slachtoffers vallen. Als het mondiale financieel-economische systeem onvolkomenheden vertoont is de hele wereld in paniekerige rep en roer en vindt men het vanzelfsprekend dat alles uit de kast wordt gehaald om te voorkomen dat de welvaartsgroei niet meer gegarandeerd kan worden. Maar als er wordt geconstateerd, dat het allerbelangrijkste bouwwerk, het unieke ecosysteem dat de habitat vormt voor alle levende organismen in de wereld, wordt aangetast, steeds duidelijker, steeds verder en sneller, dan blijven heftige reacties uit of wordt er bijna lacherig over gedaan, laat staan dat er op grote schaal adequate maatregelen worden verlangd, voor zover dat nog kan althans. Het is in een aantal opzichten al te laat. Maar het is vast en zeker nog de moeite waard om alles op alles te zetten. En beslist niet alleen in Nederland, maar mondiaal. De milieuconferentie in ?Kopenhagen? in december lijkt me cruciaal. Laten de dames en heren regeringsleiders en ministers zich vooral goed geïnformeerde, visionaire en verantwoordelijke bestuurders tonen. En laten zij in godsnaam niet laf en kortzichtig koersen op hun politieke korte termijnbelangen. Regeren is vooruitzien en vervolgens verantwoordelijkheid nemen en sturen, ook als dat niet strookt met de waan van de dag van het kiezersvolk. Als ?de media? hun enorm invloedrijke mogelijkheden nu ook eens eensgezind zouden inzetten om in de informatiestromen en beeldvorming naar de grote massa, de grote noodzaak van doortastende maatregelen - hoe ingrijpend ook ? duidelijk te laten doorklinken, dan is het niet ondenkbaar dat zelfs de pijnlijke besluiten in vruchtbare aarde vallen. En de politici die de besluiten namen, zullen uiteindelijk als helden de geschiedenis ingaan, hoe lang of kort die ook nog duren moge.
Alleen de wet van de grote getallen kan ons redden. Waarmee ik bedoel te zeggen dat het milieudossier alleen toekomst heeft als je jan-met-de-pet overtuigt van het nut. Dus ik begrijp best dat je dat het beste doet door -misschien- een soort schrikeffect en een doemscenario te beschrijven. Je wilt immers aandacht. Tegelijkertijd is het nadeel daarvan dat je weer niet serieus genomen wordt. Wij Nederlanders zijn luxe gewend en zien smeltende ijskappen alleen op onze breedbeeld tv. Maar ja, niks zeggen is, zoals Pechtold al zei in de neverending Wilders sequal, ook geen optie. Want dan verliezen we de wedstrijd.
Omdat ik wel eens wilde weten welke 16 diersoorten nu eigenlijk zijn uitgestorven in 2008 heb ik even gemaild met de persvoorlichters van het IUCN. Het bleek dat er niet 16 diersoorten bij zijn gekomen op de lijst, maar slechts 6. Het betreft hier de 'Kihansi Spray Toad', een pad die in de omgeving van een waterval in Tanzania leefde, maar waarvan het leefgebied blijkbaar is uitgedroogd als gevolg van de aanleg van een 300 mw waterkrachtcentrale. Duurzame energie maakt blijkbaar slachtoffers. De overige uitstervingen betreffen Polynesische boomslakken die maximaal 2 cm groot worden. Ze zouden opgevroten worden door een andere slak. Die zou dan door mensen geintroduceerd zijn om een andere plaag te bestrijden. Interessant: er worden ook weer uitgestorven geachte soorten herontdekt, en in dit verband noemt het IUCN ook weer enkele Polynesische slakken. Er is blijkbaar een Polynesische slakkencrisis! maar persoonlijk vind ik het interessanter dat de directeur van het WNF (die financieel afhankelijk is van verontrusting) zijn cijfers niet op orde heeft.
"Het wordt hoog tijd dat de evolutie met een beest op de proppen komt dat de mens terug in zijn grot jaagt, waar die alleen nog maar een vuurtje kan maken en een tekening", zou je kunnen zeggen. "Waar zijn bescheidenheid en ontzag voor de natuur het winnen van het domineren van diezelfde natuur", zou je ook kunnen zeggen. Echter, misschien rúst daarin juist de natuur van de mens, in het domineren van de natuur... Sterker nog, misschien is dat wel de natuur van de natuur zélf. Alle bijwerkingen ervan ten spijt van velen.
Wat dhr. van de Gronden vergeet te noemen is dat andere landen met een veel lagere bevolkingsdichtheid te maken hebben. Bovendien zie ik ze in andere landen ook nog niet opschiet met de EHS. Ook valt de EHS steeds meer samen met de zgn. Natura 2000 gebieden. Hoera! Nog meer natuur! Toch? Oh wacht, we zitten natuurlijk ook nog met de landbouw die, omdat de drie zeldzame torretjes in het natuurgebied niet zo van stikstof houden, volledig ten gronde gehaald worden. Tot wel kilometers om het betreffende gebied. Diezelfde boeren die hun grond vaak gedwongen moeten verkopen omdat er nóg meer natuur nodig is voor de voorgenoemde EHS. Als ik moet kiezen tussen een miljardenindustrie die Nederland van voedsel voorziet, en de geelgestippelde watertor dan kies ik voor die eerste. Misschien overdrijf ik wat, maar door al die wereldvreemde milieufreaks die het groene ideaal boven alles verheffen gaat er veel goeds kapot in Nederland. Heb het dan immers nog niet eens gehad over het feit dat de groene lobby de machtigste is in vrijwel ieder besluitvormingsproces, en de vele miljoenen die aan subsidie aan deze tweederangs belangenorganisaties verstrekt wordt.
Gerhardus, ik denk juist dat jouw geschetste karikatuur een goed voorbeeld is van de positieve kanten van duurzaam ondernemen. Het is een misverstand om te denken dat het woord 'duurzaam' alleen betrekking heeft op 'duurzaam voor de geelgestippelde watertor'. Ik ben er van overtuigd dat het net zo goed de duurzaamheid van onze agrarische sector betreft. Kijk, je kunt je akkers wel volplempen met stikstof om een superopbrengst op de korte termijn te halen. Op de lange termijn kun je dat niet volhouden omdat je, juist als boer, afhankelijk bent van het ecologisch systeem. Je kunt heel lang proberen om met chemicalien en automatisering de problemen op een industriele manier op te lossen. Maar daarmee dicht je m.i. het ene gat met het andere. Steeds meer boeren zien gelukkig in dat ze zelf deel uitmaken van hun omgeving en de natuur. Natuurlijk brengt het extra kosten met zich mee om duurzaam te ondernemen. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit op de lange termijn niet alleen goedkoper is (de natuur voor je laten werken is goedkoper dan deze te proberen te 'bedwingen'), maar waarschijnlijk ook de enige manier die we vol kunnen houden. Dat we onze landbouw nu al hervormen met het oog op de toekomst betekent een voorsprong op de lange termijn. Het is dus een investering in de sector zelf die, naast een moreel, ook een economisch belang dient.
Dit zijn zeer interessante onderwerpen. Ik mis wel een aantal elementen in het betoog. Maar daar kan Johan met volgende artikelen op terug komen. --------------------------- In eigen land bedraagt de soortenrijkdom nog maar 15% van wat er leefde en groeide aan het begin van het industriële tijdperk. Amper 10% van ons land kan nog doorgaan voor natuur. En zelfs dan loopt het aantal soorten terug. -------------------------------------------------- Dit is logisch door de bevolkingsgroei waarvoor woonruimte-wegen-industrieterreinen etc. aangelegd zijn. 10 miljoen inwoners in 1950. Maar er is een basis filosofie wat er aan vooraf gaat. De mens is onderdeel van de natuur. Mee eens of niet? (jager -verzamelaar) De stad is onderdeel van zijn "natuurlijke habitat" Zoals een termietenheuvel voor termieten. In de stad barst het (soms)ook van de natuur die zich aangepast heeft aan de veranderde omstandigheden. Waarom die per definitie minder waard en niet meegerekend wordt ontgaat me. Één van de eigenschappen van de mens is om de omgeving naar eigen goeddunken om te vormen. (tuintje aan leggen, maar dan in het groot) Fout is mijns inziens om de mens UIT de natuur te filosoferen. Letterlijk: Het uitgangspunt is dan : de mens hoort niet in de natuur, maakt alles kapot, verstoort etc. Je moet natuurlijk naar een harmonie model waarbij kringlopen, en ecosystemen, mens -dier en plant in zijn natuurlijke habitat kunnen floreren. Door allerlei oorzaken sterven diersoorten uit. De mens is sinds zijn massaal aanwezig zijn daar inderdaad vaak voor verantwoordelijk geweest. (mammoet vlees was vroeger al lekker) Maar niet altijd. Nu niet en vroeger niet. Voor de mens was er continu een groot uitsterven. Veel leuke botjes om te vinden. Maar ook continu een opkomst van "nieuwe soorten" Er worden heden ten dage nog steeds nieuwe soorten gevonden (dat wordt niet genoemd) Krampachtig een soort in stand proberen te houden terwijl de natuurlijke omstandigheden veranderen (droger, natter, warmer) is "onnatuurlijk" Dat is overregulering en voortrekken van soorten. Dat mag best, maar dat is hobby. Zoiets als duiven houden. Verder zijn er zeker stukken land en stad waar de biodiversiteit en zeker de biomassa!! ecologisch gezien op hoog niveau staan. Soms worden soorten aan de kant geschoven ten faveure van zgn kwetsbare soorten. (is dat geen discriminatie?) Het water is schoner, het gif is minder, er komen weer soorten terug van weggeweest. (In Nederland) De weide vogel is wel een probleem. want een weide wordt vaak gezien als saai en als bouwgrond. Even uitleggen: In de winter is de vogel vertrokken naar Afrika om later weer terug te komen om te broeden. Dan is het leeg in de winter.Maar toch is dit ook zijn land. Heel belangrijk land voor het nageslacht. En plots staat er een rij huizen op de broedplaats. Waar je al vijf jaar kwam aanvliegen als trekkende vogel met kramp in de vleugels. Wat ik wil zeggen: Niet alles gaat slecht, en weet waar het er in de natuur omgaat. Ruimte om te leven.
Pieter, Hoe kom je erbij dat stadsnatuur niet wordt meegenomen in de cijfers? Bij mijn weten is dat wel het geval. En voor wat betreft het uisterven van soorten voor de mensheid verscheen heb je natuurlijk gelijk. Net als bijvoorbeeld het klimaat voor de komst van de mens ook al veranderde. Global warming, ijstijden, been there done that. Probleem is het tempo van de ontwikkelingen nu. Het tempo waarin er soorten uitsterven, en de aarde opwarmt, is ongekend hoog. En dit tempo neemt nog steeds toe.