Rob Jetten moet dit portret meteen op zijn werkkamer hangen

Was ik maar kunstschilder. Dan kon ik nu met penseel en verf een prachtig schilderij tot stand brengen voor op de werkkamer van Rob Jetten. Helaas is de inspiratie er wel maar ben ik voor de rest van elk talent op dit gebied gespeend. Ik kan er net zo goed over fantaseren de Hollandse Pavarotti te zijn. Het enige dat je hiermee oogst, is een dieper besef van het eigen onvermogen. Gelukkig is er een alternatief. Waar je eerst jaren lang  ´s avonds voor naar de tekenacademie moest na acht uur hard buffelen in de fabriek, daar kom je er nu met een goede prompt. AI is gedienstig.

Wat Rob Jetten na zijn verkiezingszege nodig heeft is een mooi portret van Diederik Samsom. Ik schat in dat hij zich laat meevoeren door het kubisme. Daarom krijgt hij iets in de stijl van de tamelijk jonge Picasso. Waarom hoort dat konterfeitsel aan de wand tegenover Jettens bureau? In de verkiezingsstrijd van 2012 kreeg Diederik Samsom voor hemzelf en de PvdA het momentum te pakken. Miljoenen stemgerechtigden kozen bewust voor hem omdat hij een nieuw begin belichaamde. Hij was de kandidaat van de hoop. Van een nieuw begin. Van een ander, menselijker Nederland, dat de minder bedeelden en de zieken niet langer de rekening zou presenteren van de kredietcrisis.

Tijdens zijn overwinningsfeest al zat Diederik Samsom met Mark Rutte aan de lijn ondanks het feit dat hij die hij wekenlang had voorgesteld als zijn grote tegenstrever. Hij verkocht de ziel van de PvdA voor de helft van de zetels in diens tweede kabinet. Hij zat de rit uit. De minderbedeelden en de zieken waren wél het kind van de rekening. De bejaardentehuizen werden in een vloek en een zucht gesloten. De sociale voorzieningen werden afgebroken. Klein voorbeeldje: een wachttijd van een maand voor je bijstand kon krijgen, wat net genoeg was om in de schulden te raken. De kiemen voor de huidige woningnood werden met bekwame hand gezaaid.

Dit alles leridde tot een toale ineenstorting van de PvdA, waarvan die partij zich nooit meer heeft hersteld. De zwakke positie van links nú heeft veel te maken met de talloze kiezers die Samsom voorgoed van zichzelf en van de PvdA heeft vervreemd. Na Rutte 2 had Samsom in de Nederlandse politiek niets meer te zoeken.

Rob Jetten bevindt zich nog in de eerste dagen na zijn zegepraal. Vanuit extreemrechts worden al vuige lastercampagnes gestart om hem als persoon zoveel mogelijk schade toe te brengen. Allerlei wijsgeren stellen vast dat rechts opnieuw de verkiezingen heeft gewonnen en dat hij daarom een centrum-rechts kabinet dient te vormen. Wat er centrum is aan een coalitie waarvan PvdAGroenlinks wordt uitgesloten maar JA21 een sleutelpositie krijgt, blijft onduidelijk maar dit is de richting die Jetten opgeduwd wordt.

Als hij bezwijkt voor deze druk, kan hem het lot van Diederik Samsom niet ontgaan. Dan zal een groot deel van zijn nieuwe aanhang zich verraden voelen en nooit meer D66 stemmen. Je hoort tegenwoordig dat Jetten zo fijn rechts is geworden maar om die reden heeft hij niet zoveel stemmen gekregen. Hij is de kandidaat van de hoop voor een nieuw begin, net als Samsom destijds. Als hij die verwachtingen beschaamt, is het afgelopen.

Dan staat Rob Jetten na de volgende verkiezingen óók te kijk als de nuttige idioot voor rechts omdat hij zich liet gebruiken voor een semipopulistisch beleid dat de grote problemen van ons land alleen maar kan verergeren.

Vandaar dit portret: als waarschuwing.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: een uitslag zonder winnaars.