Roadtrip Bloedbroeders onderzoekt wond Armeense genocide

Zondag 22 maart is de eerste aflevering te zien van de serie Bloedbroeders. In deze reeks afleveringen, gaan de Turks-Nederlandse journalist Sinan Can en de Armeens-Nederlandse musical-acteur Ara Halici op onderzoek uit naar hoe hun families honderd jaar geleden betrokken waren bij de Turkse massamoord op de Armeniërs. De prominente Turkse journalist Ece Temelkuran schrijft over de roadtrip van het duo Can en Halici.

Deep Mountain – Across the Armenian Turkish Divide, mijn boek over deze wond van honderd jaar oud, eindigt met een oproep. Nadat ik als ‘de Turk’ een reis langs de Armeense diaspora had ondernomen en hun verhalen had aangehoord, was het mijn wens dat een Armeniër een soortgelijke reis zou afleggen om de achtergrond van ‘de onderdrukker’ te leren kennen. Het idee was om een nieuwe communicatiemethode te creëren die voorbij ging aan de politiek en de terminologie die de weg naar verzoening lijken te blokkeren in plaats van te vergemakkelijken.

Ik was dan ook buitengewoon verheugd om Ara en Sinan in mijn tuin in Istanboel te ontmoeten, nadat zij besloten hadden om de wens te vervullen van mensen die geloven in een oplossing. Deze mannen probeerden een weg naar de waarheid te bouwen, onderwijl de confrontatie aangaand met hun tegenstrijdige rollen van ‘onderdrukte en onderdrukker’. Zij traden in de voetsporen van hun voorvaderen tijdens hun reis vanuit het moederland Anatolië naar de jonge Armeense staat. De meest uitdagende weg die zij moesten begaan was echter de weg tussen hen zelf. Daarnaast gebruikten zij hun gezonde verstand om de waarheid te ontdoen van alle clichés die er over dit onderwerp bestaan.

Zij ontdekten drie verschillende wegen die met elkaar verbonden waren. Op deze wegen ondervonden zij verschillende obstakels, zoals hun vijandige historische rollen, emoties en actuele politieke en sociale spanningen. Het zou echter geen avontuur zijn als er niet af en toe een hobbel in de weg zat!

De schijnbaar naïeve en vreedzame pogingen tot verzoening en dialoog kunnen verrassend genoeg rekenen op hevige reacties en boosheid uit verschillende hoeken. Deze wond, die stamt uit 1915, is een van die verschrikkelijke historische gebeurtenissen die de ene natie achterliet met een bloedende wond, en de ander met een  ernstige vorm van geheugenverlies. De afgelopen honderd jaar probeerde de onderdrukker op duizend-en-een manieren om te gaan met het schuldgevoel, behalve door een confrontatie aan te gaan met de realiteit en de pijn van de Armeniërs.

De Armeniërs, aan de andere kant, probeerden manieren te vinden om met hun wonden om te gaan die soms meer kwaad dan goed deden. Al met al hebben beide partijen al een lange tijd niet met elkaar gesproken, de politieke dialogen daargelaten. Dit is ook de reden waarom de onderneming van Ara en Sinan zo waardevol is. In mijn ogen hebben beide mannen de moed getoond om buiten de bestaande paden te treden en een nieuwe weg te vinden die niet altijd de makkelijkste is.

Ik heb diep respect voor hun geloof in de mensheid.

Bon voyage! ​

Bloedbroeders zie je vanaf 22 maart elke zondagavond om 20.15 uur op NPO 2.