Rent-a-Friend in China: droom Eddy Terstall gerealiseerd

Het zou zo een scène uit Rent-a-Friend kunnen zijn, de film waarin de hoofdrolspeler Marc van Uchelen zichzelf als vriend besluit te verhuren. Rent-a-Friend was fictie, maar in China is het bloedserieus en wordt het steeds populairder: vrouwen die een tijdelijk vriendje huren om mee naar hun familie of hun werk te nemen.

Voor ongeveer 800 yuan (ongeveer 100 euro) per dag kunnen alleenstaande vrouwen in China een keurig vriendje huren. De dienst is volgens de People’s News Daily vooral populair bij vrouwen tussen de twintig en de dertig jaar en op feestdagen zoals het Chinees nieuwjaar wanneer Chinese vrouwen naar familiefeesten gaan en niet ‘met lege handen’ thuis willen komen. In China is de sociale druk om te trouwen voor een bepaalde leeftijd veel hoger dan in het Westen. Volgens het artikel verloopt de handel in vriendjes voornamelijk via Taobao, een soort Chinese Ebay. Voor een minimum van drie dagen laten de mannen zich inhuren om mee te gaan naar familie en sociale aangelegenheden. Sommige advertenties zijn extreem gedetailleerd opgesteld. Die ‘vriendschap’ is dan inclusief shoppen (30 yuan per uur), diner (50 yuan per uur), bioscoopbezoek (waarbij thrillers om onverklaarbare reden twee keer zoveel kosten) en voor 50 yuan, een zoen. ‘Hand vasthouden’ en ‘afscheidskussen’ zijn bij de prijs inbegrepen. In de advertenties wordt niet gesproken over seks. Een van de vrienden die zichzelf al twee jaar aanbiedt, zegt hierover: “Ik verhuur alleen mijn tijd, niet mijn lichaam”. Toch is er ook een handvol aanbieders die stiekem toch hoopt op een klik met zijn opdrachtgever. Het is in China inmiddels zo populair dat er zelfs een televisieserie op is gebaseerd, waarin de hoofdrolspeler uiteindelijk verliefd wordt.

In de Nederlandse film Rent-a-Friend van Eddy Terstall gebeurt ongeveer hetzelfde. Had Terstall een vooruitziende blik of speelde dit toen al? Joop belde hem op om het te vragen:

Terstall: “Voor zover ik me herinner bestonden dit soort diensten toen ik de film in 1999 maakte nog niet. Ik heb het onderwerp destijds zelf bedacht. Ik wilde een parodie maken op de vercommercialisering van de samenleving. Toen heb ik het meest niet commerciële, namelijk vriendschap, uitgekozen als middel om te laten zien hoe vercommercialiseerd alles eigenlijk was. We hebben later nog even overwogen om naar aanleiding van de film een serie te maken met een echt vriendenverhuur bedrijf, maar dat zou ik nu niet meer doen. Het zou ook niet kunnen, want Marc van Uchelen met wie ik Rent-a-Friend maakte leeft helaas niet meer.”

Je maakte zonder het te beseffen eigenlijk een science fiction film . “Toen de film net uit was, hoorde ik opeens van allemaal van dit soort initiatieven. Rent-a-granny bijvoorbeeld, en je kon ook huisdieren huren. Ja, hetwas een typisch geval van ‘ life imitating art ‘. Maar aan de andere kant: soms is het ook gewoon de tijd voor bepaalde dingen. Ik weet nog dat er op een gegeven moment overal Mariaverschijningen waren, zonder dat mensen dat van elkaar wisten. Het komt dan opeens allemaal tegelijk en dat was hier ook mee. Misschien word ik oud, maar ik vind die vercommercialisering verschrikkelijk. Alles is tegenwoordig te koop, als het maar marktwaarde heeft. Ook vriendschappen worden zo beoordeeld. Kijk maar naar Facebook: post je daar leuke berichten, dan heb je vrienden. Doe je dat niet, dan raak je ze kwijt.”

Misschien wordt het dan tijd voor een nieuwe film met maatschappijkritiek? “Ik ben bezig met twee nieuwe films. Ze gaan allebei weer over een maatschappelijk fenomeen. Maar veel meer kan ik nog niet zeggen. We gaan volgend jaar pas draaien.”

Trailer Rent-a-Friend from Stefan Bijnen on Vimeo.

CC foto: Ismael Núnez