Remkes kan niet bemiddelen, wel tijd winnen

Zou het bemiddelaar Johan Remkes lukken de boeren aan de onderhandelingstafel te krijgen? De vooruitzichten zijn niet best. Landbouworganisatie LTO ziet niets in een gesprek met hem, zo heeft ze laten weten. Dat de nog radicalere Farmers Defence Force (FDF) dan wel met Remkes zou willen praten lijkt me uitgesloten.

Toch houdt premier Rutte er de moed in. ‘Geef deze man een kans,’ riep hij de boze boeren gisteren tijdens zijn wekelijkse persconferentie op. Volgens Rutte kent Remkes het stikstofdossier goed en is hij ‘geen trekpop’.

Dat lijkt me juist het probleem. Remkes heeft de overheid eerder geadviseerd over de stikstofkwestie. Zijn conclusie kwam er toen op neer dat het kabinet eerder te weinig doet dan te veel om de natuur te beschermen. ‘Niet alles kan overal,’ luidde de titel van zijn eindrapport. Dat is een boodschap die de boeren helemaal niet willen horen. Ze willen horen dat alles wel kan, overal. Een opvatting die bij Remkes niet te halen valt.

Bovendien heeft Remkes eerder laten weten dat hij ‘niet met relschoppers aan tafel gaat zitten’. Op zo iemand zitten de boeren uiteraard niet te wachten. Zij zíjn immers relschoppers. Waarom zouden ze dikke maatjes willen worden met iemand die erop uit is hen van hun favoriete bezigheid af te helpen?

De vraag dient zich aan waarom Rutte in vredesnaam een bemiddelaar heeft benoemd. Het antwoord ligt voor de hand: hij moest wel. De Tweede Kamer dwong hem ertoe. En eerlijk gezegd: eigenlijk komt deze tussenstap de premier ook wel goed uit. Dan kan hij het doorhakken van knopen voorlopig nog even voor zich uitschuiven. In een zo heikele kwestie als het stikstofbeleid is dat niet onaangenaam. Want welk besluit het kabinet ook neemt, het kost hoe dan ook stemmen. Het aantal kiezers dat genoeg begint te krijgen van het boerengedram is weliswaar groeiende, maar de steun voor de tractorbrigade is nog lang niet weg.

Daar komt nog bij dat het kabinet ernstig verdeeld is over de stikstofkwestie. Het CDA wil de boeren het liefst geen strobreed in de weg leggen, want deze beroepsgroep vormt een niet onaanzienlijk deel van het electoraat van de partij, die daarmee toch al niet rijk gezegend is. Het irriteren van kleine ondernemers valt ook slecht bij een deel van de VVD. En dan heb je nog de ChristenUnie. Zowel boerenpartij als groen, wat een contradictio in terminis is. Eigenlijk is D66 de enige coalitiepartner die de landbouwwereld zonder problemen slecht nieuws wil bezorgen, want de eerste boze boer die op de democraten stemt moet vermoedelijk nog geboren worden.

Oké, een bemiddelingspoging dus, om tijd te winnen. Maar waarom dan Remkes? Om te beginnen is hij lid van de VVD, net als Rutte zelf. En verder heeft hij zich waargemaakt als de vaste invalkracht voor klussen die het kabinet liever niet op zich neemt. Goed beschouwd is hij zelfs de ideale persoon om het netelige stikstofbesluit op de tamelijk lange baan te schuiven. De mogelijkheid dat hij met de boeren on speaking terms komt mag zo ongeveer als nul worden aangemerkt. Zeker nu hij ook nog eens heeft laten weten pas medio augustus met zijn gesprekken te kunnen beginnen.

Medio augustus? Dat moet Rutte als muziek in de oren klinken. Voorlopig nog een dikke maand rust. Nou ja, rust… In trekkerland is het helemaal niet rustig. Maar zolang ‘trekpop’ Remkes nog niet daadwerkelijk met bemiddelen is begonnen, kan het kabinet het kalmpjes aandoen. ‘Geef deze man een kans,’ mag de premier blijven roepen. Een kans om het kansloze te volbrengen.