Remkes is ingehuurd om de boel ‘vooruit te schuiven’

Johan Remkes is ‘stikstofbemiddelaar’. Hij leidde gisteren het gesprek tussen een kabinetsdelegatie en een (bescheiden) afvaardiging van de boze boeren. En Remkes meent dat er in het stikstofdossier sprake is van een ‘zwalkend beleid’, zo zei hij na afloop van deze bijeenkomst. In Nederland heerst ‘een stevige vertrouwenscrisis’. Het oplossen van het probleem wordt steeds maar weer ‘vooruitgeschoven’.

Niemand zal hem tegenspreken, want zo is het. Een beetje merkwaardig dat iemand die nota bene maandenlang informateur is geweest van dit kabinet nu pas ontdekt dat alles hier heel lang duurt, maar soit.

Je kunt je wel afvragen waarom het kabinet het doorhakken van knopen steeds maar weer uitstelt. Mij lijkt een antwoord niet zo moeilijk te vinden. Iedereen zoekt steeds naar smoesjes omdat het nemen van een besluit zulke vervelende gevolgen heeft.

De boeren bezorg je vanzelfsprekend geen plezier als je zegt dat de hoge stikstofuitstoot voor een belangrijk deel hun schuld is. Dat ze hun activiteiten daarom drastisch dienen te beperken. Want minder agrarische bezigheden betekent minder boeren en dat willen die boeren uiteraard niet. Kortom: je zult iets moeten doen dat impopulair is en je heel wat kiezers gaat kosten. Want niet alleen zullen de boeren niet meer op je stemmen, ook bij de rest van de samenleving zul je steun verliezen.

En de regeringspartijen zijn al zoveel steun kwijtgeraakt. Als er nu verkiezingen waren zouden ze volgens de polls op geen stukken na een meerderheid halen. Ze zouden dan, met andere woorden, helemaal geen regeringspartijen meer zijn. In elk geval niet met zijn viertjes.

Het kabinet heeft daarom een list verzonnen. Het wil dat de boeren uiteindelijk stoppen met het produceren van zo veel stikstof, want er zit niks anders op. Maar het wil wel een politieke beslissing daarover zo lang mogelijk boven de markt laten hangen. Misschien houden veel boeren – mismoedig geworden door het gebrek aan toekomstperspectief – er dan wel vanzelf mee op. Waarschijnlijk zullen ook hun uitingen van ongenoegen in aantal afnemen, of in elk geval minder hard worden. En de boeren zullen aanhang verliezen.

Het kabinet is dus op zoek naar zoveel mogelijk vertraging, mist en ‘de-escalatie’. Het heeft er alle belang bij om het kalm aan te doen. Daarom heeft het een bemiddelaar aangesteld. Iemand die ervoor zorgt dat de besluitvorming waar het kan wordt getraineerd. Die bemiddelaar is Remkes. Gepokt en gemazeld in de edele kunst van het tijdrekken. Als minister. Als vicepremier. Als commissaris van de koning. Als (inval-)burgemeester. En last but not least: als informateur.

Johan weet hoe de hazen lopen. Welke zijpaden ze allemaal kunnen betreden voor ze op hun plek van bestemming aankomen. Johan is als geen ander op de hoogte hoe je moet ‘zwalken’. Dus Johan moeten we hebben, dacht het kabinet.

De bijeenkomst van gisteren ging dan eigenlijk ook best goed. Constructief, als het ware. Geen enkele knoop is er doorgehakt. Alles werd vooruitgeschoven. De kou zit nog volop in de lucht.

Natuurlijk zijn de boeren hier niet blij mee. Hun meest militante organisatie (die overigens niet bij het overleg aanwezig was) beloofde na afloop ‘de hardste actie ooit’. Niet zo erg, zal het kabinet stiekem denken. Laat ze maar flink te keer gaan. Des te eerder verliezen ze hun populariteit.