Remkes heeft de boeren toch stiekem hun zin gegeven
Krijgen de boeren dan toch hun zin? Het begint erop te lijken. 2030 hoeft volgens landbouwminister Piet Adema helemaal niet het jaar te zijn waarop de huidige stikstofuitstoot is gehalveerd. ‘Het mag ook 2032, 2033 of 2034 zijn,’ zei hij dinsdagavond in een zaaltje vol woedende tractorpiloten. Welja, waarom niet 2048 of 2074, of met sint-juttemis?
Adema – de opvolger van de wegens totale ongeschiktheid vertrokken Henk Staghouwer – baseerde zich op het eindrapport van bemiddelaar Johan Remkes. Daar was ik al bang voor. Want het rapport-Remkes is vooral geschreven met de bedoeling twee onverzoenlijke kampen met elkaar te verzoenen. Daarom spreekt Remkes met twee tongen, zoals de indianen gezegd schijnen te hebben. Bij de presentatie van zijn rapport liet hij weten ‘vooralsnog’ vast te willen houden aan 2030, maar hij wil wel twee meetmomenten invoeren. In 2025 en 2028 zou opnieuw bekeken moeten worden of de in het regeerakkoord afgesproken doelen haalbaar zijn.
Geen wonder dat Adema ‘heel blij’ was met die ‘nuancering’. 2030 is daarmee immers van de baan. Toen CDA-minister (en partijleider) Wopke Hoekstra in een kranteninterview dat jaar ‘niet heilig’ noemde, was het land (of in elk geval politiek Den Haag) te klein. Maar toen Remkes een paar weken later min of meer hetzelfde betoogde, bleek de opwinding aanzienlijk geringer.
Remkes was door het kabinet op pad gestuurd om de boel te verzoenen. Dat heeft hij gedaan. Op zich heel knap, want de boeren hebben de hele zomer keihard actie gevoerd, waarbij ze niet op een verkeersopstoppinkje meer of minder keken. Maar Remkes heeft het conflict vooral weten te sussen door de agrarische wereld zoveel mogelijk zijn zin te geven. Niet openlijk maar stiekem, zonder het met zoveel woorden te zeggen.
Inmiddels mag je wel concluderen dat het vrijwel onmogelijk is twee kampen met een tegenovergestelde mening op één lijn te krijgen. Remkes had moeten kiezen (in het voordeel van de natuur uiteraard) en daarna had het kabinet onverkort aan die keuze moeten vasthouden. Maar de maatschappelijke onvrede zou enorm geweest zijn en dat was allerminst de bedoeling.
Zoals te verwachten viel zorgden de uitspraken van Adema voor opschudding, ook in de coalitie. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot riep dat de ChristenUnie-minister zijn woorden moest terugnemen. Logisch, want van de grote D66-overwinning blijft op deze manier weinig over.
Opmerkelijk genoeg vindt ook VVD’er Thom van Campen dat Adema zijn mond had moeten houden. Hij suggereerde dat de bewindsman vooral zijn achterban heeft willen bedienen. Ongetwijfeld was dat zo. Maar ik vermoed dat Adema ook zei wat hij vindt. Namelijk dat de afspraken in het regeerakkoord om de stikstofemissie te verminderen veel te ver gaan.
Dat de VVD hetzelfde standpunt inneemt als D66 is op zich uitzonderlijk, al herhaalden beide partijen inhoudelijk alleen wat in het regeerakkoord staat. Van Campen (en naar ik aanneem de rest van de Kamerfractie) kiest voor de natuur, dus tegen de boeren. De liberale partij is evenwel ernstig verdeeld over stikstof. In juni sprak een kleine meerderheid tijdens een ledenvergadering nog uit dat de VVD-Kamerleden te veel anti-veestapel zijn.
Op zichzelf verdient het waardering dat de liberalen aan hun koers zijn blijven vasthouden. Stikstofminister Christianne van der Wal (nota bene ex-partijvoorzitter) heeft zich zelfs door een huisbezoek van protesterende boeren niet laten afschrikken.
CDA en ChristenUnie hebben bij mijn weten nog niet gereageerd op de uitlatingen van Adema. Beide partijen staan bekend als boervriendelijk. Ze gaan vast niet eisen dat de landbouwminister zijn woorden terugneemt. Integendeel: ze zullen hem waar mogelijk steunen. Hopelijk blijft de VVD bij haar stellingname, dan is de hoop voor de natuur nog niet helemaal verloren. Al zie ik het somber in.
Praat mee
Reacties (13)
En dan hebben we Geert de Groot, een man die t bestaat om voor de microfoon te roepen dat NL decennia niets gedaan heeft aan de stikstofcrisis, terwijl meneer zelf aanvoeder en lobbyist van de sector was en nb promootte, als zijnde een voorbeeld van bedrijfsvoering, een sector die hij nu wil decimeren. In Bijbelse tijden hadden we daar een naam voor..
Als we nu de klimaatactivisten eens net zo zouden behandelen als de boeren. Is dat iets?
@Zandb Zolang u het verschil niet ziet tussen iemand die z'n bedrijf verdedigt omdat hij of zij daarvan leeft, of een stel gratuite aandachttrekkers, hebben we wel een probleem, he?
De boeren hebben 50% van de biodiversiteit om zeep geholpen. En voor deze niet geringe prestatie, mogen ze nu de overblijfselen van onze natuur ook om zeep helpen. Chapeau Remkes!
"Remkes had moeten kiezen (in het voordeel van de natuur uiteraard) en daarna had het kabinet onverkort aan die keuze moeten vasthouden. " Politiek is de kunst van het haalbare en dus van compromissen. Remkes heeft dat begrepen en in zijn rapport verwerkt. Kockelmans' stelling dat Remkes uiteraard in het voordeel van de natuur had moeten kiezen, is te eenzijdig en houdt te weinig rekening met de belangen de boeren. Het zal er wel op neer komen dat de boeren wat meer tijd en ruimte krijgen en dat het areaal brandnetels, bramen en berken wat groter uit zal vallen.
Onzin. Remkes heeft geprobeerd beide kanten te paaien en is daardoor op een non oplossing gekomen die weer ruimte bied om de boel onnodig uit te stellen.
Mening heeft het over compromissen. Maar één partij zijn zin geven nadat die partij geweld niet schuwde is geen compromis.
'Kleine' nuance, die wellicht niet uitkwam: Het ging bij Adema over die gebieden waar herstel daadwerkekmlijk zoden ad dijk had gezet. Niet over alle gebieden. En dogmatisch vasthouden aan een jaartal zonder de effecten te meten is sowieso vreemd. Zo ook die mooie 'stikstofkaartjes' met piekbelasters, die ook nu nog niet op orde zijn. En dan vooral NAW gegevens verspreiden: Privacy?
Het RIVM heeft mij geïnformeerd dat er opnieuw een fout is geconstateerd in de lijst met top 100 grootste ammoniakuitstoters, die in april op verzoek van de Kamer is gedeeld. (twitterbericht van Christianne van der Wal-Zeggelink) Het kabinet heeft weer eens de feiten niet op een rijtje, Fons.
Het RIVM is uiteindelijk een menselijke organisatie. Het meteen bij het oud vuil zetten omdat het een fout gemaakt heeft is achterlijk. Dan kun je niemand meer vertrouwen, want iedereen maakt wel eens fouten.
Kortom: othoudt dat klimaat activisten als iemand weer eens zeikt over een blokade. Het moet veel en veel harder en als zij nog harder gaan optreden, nog harder terug optreden. Want kennenlijk krijg je dan wel dingen gedaan. Dan maar beuken.