Rekenmeesters en juristen moeten ruim baan maken voor competente zorgprofessionals

Het Nederlandse zorgstelsel barst uit zijn voegen door een oceaan aan wetten, regels en economische modellen. Die ordening moest borgen dat de kwaliteit en veiligheid van de Nederlandse zorg top was, onder de alles overheersende economische doelstelling dat uitgaven van de zorg duurzaam betaalbaar moeten blijven. Daarin zijn we tot nu toe glansrijk geslaagd, zoals blijkt uit belangrijke internationale onderzoeken naar de beste zorgstelsels van de wereld. Daarin neemt Nederland topposities in. Niet alleen in Europa maar ook in de wereld.

Onlangs besteedde het platform van medische specialisten aandacht aan een recent onderzoek dat gehouden is onder 11 landen met de hoogste economische welvaart in de wereld. In dat onderzoek springt Nederland er zeer positief uit. Op het gebied van toegankelijkheid van zorg, inclusief betaalbaarheid en tijdigheid, scoort Nederland zelfs als beste van de 11 onderzochte hoog welvarende landen in de wereld.

Voornoemd onderzoek geeft tegelijkertijd  ook een uiterst alarmerende kritische factor aan van onze Nederlandse zorg. De administratieve efficiëntie van onze zorg. Op dat uiterst belangrijke efficiency-aspect neemt Nederland een lage plaats 8 in van de 11 onderzochte landen. De voorzitter van de Medisch Specialisten Peter Paul van Benthem reageerde:

Deze laatste zinsnede moet door rekenmeesters en efficiency-deskundigen als ronduit alarmerend worden beschouwd. Kostbare en schaarse tijd van medische specialisten wordt voor 20% verspild aan onzinnige administratielast. Zet dat cijfer af tegen de wachtlijsten in de zorg, de druk op de zorgkosten en het onnodig belasten van toch al overbezette zorgprofessionals. Dan mag je als beleidsbepalers met een politieke, economische, financiële of juridische achtergrond echt wel je ogen uit de kop schamen.

Zorg is door rekenmeesters, juristen en economen helaas verworden tot een systeem gebaseerd op wantrouwen, inefficiënte administratieve lasten en het toestaan van ongebreidelde marktwerking, waar die nu juist flink moest worden beteugeld. De zorgcowboys illustreren dat goed. Ondernemers en beleggers beschouwen zorg als excessieve winstmaker. Die winsten worden vervolgens via listige juridische constructies doorgesluisd naar hun privé. Deze profiteurs hadden door de overheid allang gestopt moeten worden. Maar ook het toezicht op de zorg laat ernstig te wensen over.

Uiterst zorgwekkend is het thans dat alle economische ingrediënten in de zorg aanwezig zijn om met grote mate van betrouwbaarheid te kunnen voorspellen dat de zorg bij ongewijzigd beleid blijvend in zwaar weer zal komen te verkeren als er niet heel snel diep ingrijpende structurele maatregelen zullen worden genomen. Vooral, maar zeker niet alleen,  op het aspect van de negatieve effecten van de marktwerking in de zorg en de schaarste aan gekwalificeerde zorgmedewerkers.

De regering en overheid hebben in talrijke affaires in en buiten de zorg bewezen niet professioneel bekwaam en competent te zijn in het evenwichtig kunnen managen van ernstige crisissituaties. Gelukkig beschikt de zorgsector wel over competente crisismanagers. Die zijn in de coronacrisis voor het grote publiek plotsklaps boven komen drijven en zichtbaar geworden. Deze zorgtoppers weten heel goed wat er nodig is om als zorgsector te kunnen overleven in zwaar weer en transities te leiden naar een meer normale situatie. Onder de strikte economische doelstelling van duurzaam beheersbare zorgkosten.

We kunnen niet snel genoeg terugkeren naar het in ere herstellen van de autonomie en eigen verantwoordelijkheid van zorgprofessionals om goede zorg te organiseren en inhoud te geven.

Dat vergroot niet alleen de efficiency in de zorg maar bespaart gelijktijdig ook op omvangrijke bureaucratische zorgkosten van veelal incompetente beleidsbepalers bij overheid en zorgverzekeraars die competente zorgprofessionals kunnen missen als kiespijn.