Rechtsongelijkheid van demonstranten is een grote bedreiging van onze democratie

Zie ons, kiezer, wij moeten echt niets van wokies en klimaatfreaks hebben!

Rechtsongelijkheid, en zeker structurele, vormt een grote bedreiging van onze democratie. De laatste tijd worden we vooral met onze neus gedrukt op de rechtsongelijkheid bij demonstranten. Legale demonstranten van Kick Out Zwarte Piet werden fysiek verhinderd hun vrijheid van meningsuiting uit te dragen door een dreigende en intimiderende groep Staphorsters die daarbij zo te zien ook strafbare feiten beging. Geen ’tegendemonstranten’ en zo ja, dan zonder vergunning en dus juridisch gewoon relschoppers. Maar de politie meende niet tegen hen te moeten optreden, maar vanwege hun bedreiging van de openbare orde de legale KOZP-demonstratie te verbieden.

Het kamerlid Sylvana Simons constateerde terecht dat zulke situaties keer op keer plaatsvinden. Rellers die legale demonstraties verstoren, waarna volgens hun scenario steevast de politie en de lokale overheid ‘helaas moeten beslissen’ dat de orde in gevaar komt. Hierin achteraf altijd gedekt door de landelijke overheid.

Toen ik de filmpjes van de Staphorster rellen bekeek, zag ik tussen veel nostalgisch ‘authentieke’ zwarte pieten ook wat ... trekkers. Opeens waren we terug in de omgekeerde wereld van de omgekeerde vlaggen. De wereld van illegale boerenacties waarin wordt bedreigd, geïntimideerd en strafbare feiten worden begaan. Waarop politie en overheid steevast vol begrip en met fluwelen handschoenen reageren. Volkomen omgekeerd bijvoorbeeld als bij een andere, veel bescheidener illegale actie van klimaatactivisten recent op Schiphol.

De afgelopen jaren zagen we veel van zulke voorbeelden van hard optreden tegen acties met een progressieve of linkse signatuur. Er wordt in dit verband wel verwezen naar het gebrek aan (politieke) diversiteit in het politiecorps en de verholen sympathie voor de boeren. Oom agent mept immers veel liever in op vertegenwoordigers van Extinction Rebellion en Greenpeace dan op die arme leden - ‘met wanhoop in de ogen’ - van Farmers Defence Force en Voll Gass.  

Deze attitude speelt natuurlijk een rol, maar verklaart niet waarom het beleid van oom agents leidinggevenden hiermee volledig spoort. Dezelfde politieleiding namelijk die in het hele land van de daken schreeuwt dat de politie inclusiever en diverser moet worden. Niet echt consequent. De provinciale verkiezingen van maart volgend jaar worden ook wel aangegeven als verklaring voor de fluwelen handen - en de grote geldzakken vol woest aantrekkelijke bonussen - voor de boze boeren. VVD, CDA en ChristenUnie vrezen met name de concurrentie van de BoerBurgerBeweging, maar ook die van andere rechtspopulisten, in tegenstelling tot de coalitiepartijen wel welkom op het legendarische boerenuitje in Stroe. Hierbij past ook de negatieve houding van de overheid tegenover KOZP en andere progressieve acties: zie ons, kiezer, wij moeten echt niets van wokies en klimaatfreaks hebben!

Hiermee zijn we terug bij de structurele rechtsongelijkheid bij demonstraties. Een nog groter probleem voor de democratie is echter een overheid die telkens weer door een groep burgers wordt bedreigd en geïntimideerd om beleid te blokkeren, maar om electorale redenen niet of nauwelijks handhaaft, laat staan vervolgt. Dat is zwichten voor…? Kijk maar hoe Van Dale dit onder de letter ‘t’ formuleert.