Waar is de tijd gebleven dat de VVD uit volle overtuiging de marktwerking, ook op het gebied van beloning verdedigde?
Het beperken van inkomensverschillen is van oudsher een links stokpaardje. En nog altijd is bij partijen als de SP de wens tot nivelleren volop aanwezig. Het bijzondere is dat rechtse partijen sinds de crisis een zelfde houding aannemen. Van de Telegraaf tot aan de VVD. Een bijzondere omslag in denken in Rechts Nederland.
Sinds de crisis van 2008 is het incasseren van bonussen door topbestuurders not done in (politiek) Nederland. Recentelijk verslikte het ING bestuur zich in de opstekende storm van verontwaardiging in Nederland. Ook partijen als CDA, VVD en PVV vonden het ongepast dat een bank die dankzij staatsteun overeind bleef, dergelijke bonussen uitkeerde. Ook al waren deze bonussen volledig in overeenstemming met eerder gemaakte afspraken. Ik heb CDA, VVD en PVV toen ook niet gehoord.
Ook een rechtse krant als de Telegraaf laat zich in dit circus niet onbetuigd. Met grote koppen op de eerste pagina wordt elke bestuurder die het waagt om boven de 1 miljoen uit te komen, glashard afgebrand. En nu is de volgende storm opgestoken. In Almere, waar VVD’ster Jorritsma als burgemeester is aangesteld, wordt een adviseur mogelijk ingehuurd van Twynstra Gudde voor het lieve bedrag van 1600,- Euro per dag. Deze interim manager wordt trouwens geen plaatsvervangend korpschef zoals sommige media suggereren, maar hij / zij wordt adviseur van het korps. De korpsen Flevoland en Gooi – en Vechtstreek gaan fuseren en door het ontbreken van een korpschef, is niemand beschikbaar voor dit proces. Om die reden wordt een externe binnengehaald.
De betaling van 1600,- per dag valt ook binnen de gestelde normen van 1800,- per dag. Nog altijd veel als u het zo leest, maar in de adviesbranche, zeker op het niveau van Twynstra, geen ongebruikelijk tarief. Maar het verbazingwekkende is dat het CDA en de VVD samen met de PVDA optrekken in hun vragen richting minister Opstelten. De PVV heeft zich ook al gemeld bij monde van Geert Wilders. Jorritsma is volgens hem totaal de weg kwijt. Topbeloningen in dit land zijn dus not done.
Waar is de tijd gebleven dat de VVD uit volle overtuiging de marktwerking, ook op het gebied van beloning verdedigde? De VVD verdedigde dit altijd met het argument dat als Nederland niet bereid was hoge beloningen te betalen, de topbestuurders zouden weglopen naar het buitenland. Inmiddels worden in het buitenland weer volop bonussen uitgekeerd en trapt politiek Nederland op de rem. Geldt de gulden regel van de VVD ineens niet meer? En ook het CDA onder Balkenende wilde nooit paal en perk stellen aan topbeloningen. Niet alleen omdat dit een technisch lastig verhaal is. Ook het CDA is sinds jaar en dag voorstander van marktwerking op het gebied van beloningen. Sterker. Prestatiebeloning invoeren is de ‘oplossing’ voor vele problemen volgens de traditionele CDA doctrine.
Dat prestatiebeloning tot ongewenst gedrag leidt, is inmiddels iedereen wel duidelijk. Dermate duidelijk dat het Nederlandse electoraat bij elke hoge beloning, direct op de achterste benen staat. CDA en VVD die in hun strijd tegen de PVV zich volkomen hebben overgeleverd aan de grillen van de rechtse kiezer, springen direct in het geweer en gehoorzamen aan de electorale oprisping. Je moet toch wat als je de PVV op je rug heb zitten.
Maar de visie die rechtse partijen en media hebben jegens (prestatie) beloningen doet wel erg schizofreen aan. Het is niet gebaseerd op een specifieke en duidelijke visie, maar zuiver gestuurd door de mate van verontwaardiging in de publieke opinie. Want denkt U maar niet dat deze beloning een uitzondering op de regel is. Indien deze rechtse coalitie consequent wil zijn, dan zal de algehele norm naar beneden moeten. Maar ik durf te betwijfelen of dat wel gebeurt. Want dat zou pas echt een linkse hobby zijn.
Dit artikel verscheen eerder op de website van Hans Groen