Rechters spelen voor eigen rechtertje in softdrugszaken

Het aantal rechtszaken waarbij een rechter geen straf oplegt aan overtreders van de softdrugswet, is gestegen van 15 in 2011 naar 45 in 2013. De rechter besloot in zulke gevallen dat deze mensen zich “tijdens het overtreden van de wet, aan alle wetten hebben gehouden”. Een straf is daardoor niet op zijn plaats. De paradox in het Nederlandse gedoogbeleid is straks niet meer vol te houden, zegt hoogleraar rechtswetenschap Jan Brouwer.

Your browser does not support the video tag. In bijna alle gevallen gaat het om coffeeshophouders en wiettelers die hun bedrijf runnen volgens de regels, belasting betalen en zich aan veiligheidsvoorschriften houden, maar bijvoorbeeld te grote voorraden hadden of zich met teelt bezig hielden. Die laatste zaken zijn wel strafbaar. Nieuwsuur komt maandagavond met een uitgebreide reportage op basis van deze cijfers van de Raad voor de Rechtspraak.

Eigen rechtertje

Volgens juristen geven rechters hiermee een signaal af: zij kunnen steeds slechter leven met het gedoogbeleid dat aan de ene kant gebruik en verkoop van softdrugs legaliseert en andere kant het kweken van die drugs en het hebben van een voorraad strafbaar stelt. Rechters hebben het gevoel in een spagaat te zitten, denkt hoogleraar rechtswetenschap Jan Brouwer. Want hoe kun je een coffeeshop uitbaten als je maar 500 gram wiet op voorraad mag hebben?

Inmiddels zien ze wel in: wij zitten hier de wet toe te passen, terwijl we dat eigenlijk niet meer maatschappelijk verantwoord achten. Het kan zijn dat je een coffeeshop sluit en de week erna te maken met ontslagaanvragen. Als je als rechter vindt dat die sluiting op onterechte gronden plaatsvindt, dan begint dat op een gegeven moment te wringen.

In de uitzending komen anonieme coffeeshophouders aan het woord die zijn gearresteerd voor het houden van een externe voorraad van 50 kilo hasj voor hun drie coffeeshops. In de winkels zelf hadden ze de toegestane hoeveelheid van 500 gram liggen. De politie, gemeente en Belastingdienst waren hier zelfs van op de hoogte en de coffeeshophouders hadden hierover overleg met de instanties. Toch werden ze gearresteerd. Maar na lang vast gezeten te hebben werden ze door de rechter toch vrijgesproken.