Ranking the Stars: hoe racisme slecht is voor kijkcijfers

Tijdens Ranking The Stars kreeg Ajouad el Miloudi het met Patty Brard aan de stok. Hij werd door Paul de Leeuw naar voren geroepen omdat ze hem, volgens De Leeuw, nog niet genoeg gehoord  hadden en hij was benieuwd waren naar zijn mening.

El Miloudi, die tijdens de opnames heeft gezien hoe hard het er aan toe gaat in het programma, vloog er met gestrekt been in. Misschien wist hij niet dat de hardheid en felheid van de opmerkingen juist door de interpersoonlijke relaties mogelijk zijn. Een plaagstoot van een bekende voelt anders aan dan van een wildvreemde. Als je iemand niet kent, is het moeilijk om een opmerking, in het gehaaid belevingsgevoel van het programma, over die persoon te maken zonder dat die persoon het zich persoonlijk aantrekt. En in het geval van Brard: racistisch terugslaat. 

Bij de vraag wie het eerst een straatnaam naar zich vernoemd zou krijgen, plaatste El Miloudi Brard op de laatste plaats. Hij begon door kurkdroog te vertellen dat straatnamen gegeven worden aan mensen die wat voor een groep mensen of de maatschappij hebben betekend. In de uitzending is te zien dat Brard geschokt reageert toen haar naam als laatst genoemd werd. Ook zie je hoe het panel het vervolgens voor haar opnam, allemaal mensen die Patty al langer interpersoonlijk of van de mediawereld kenden. El Miloudi dus niet.

Brard’s groep Luv werd aangehaald, haar werk omtrent homoseksualiteit, haar verschillende televisieprogramma’s en De Leeuw herinnerde de kijkers om niet te vergeten Brard en haar geboortegrond te seksualiseren, door een opmerking te maken over ‘peniskokers’ die uit Papoea Nieuw Guinea komen. Opzienbarend was wel hoe Jörgen Raymann zich uit de voeten maakte op het moment dat El Miloudi hem om steun vroeg toen Bridget Maasland en Richard Groenendijk het voor Brard opnamen.

In tegenstelling tot RTL-4, toen Chantal Janzen en Gordon de Chinese Xiao Wang racistisch bejegenden , knipte BNN Brard’s racistische reactie er uit. Waar het publiek en de redactie van Holland’s Got Talent om de racistische opmerkingen van Janzen en Gordon moesten lachen, gaf de eindredacteur van Ranking The Stars aan de Volkskrant toe dat men in de opnamestudio meteen doorhad dat wat Brard zei niet door de beugel kon.

Volgens Pim Castelijn, sinds 2006 eindredacteur van Ranking the stars, was iedereen in de studio er meteen van doordrongen dat Brard te ver was gegaan. Alle betrokkenen werden geraadpleegd en iedereen was het er over eens dat het fragment niet moest worden uitgezonden – ook El Miloudi, zegt Castelijn. [ De Volkskrant ]

El Miloudi zegt dat dat een leugen is. Hij wilde juist dat haar opmerking uitgezonden zou worden om te laten zien hoe Brard naar Marokkanen kijkt. Donderdag besloot hij dan ook naar buiten te komen met de waarheid over Brard’s racistische tirade waarin ze hem op de set, en later na de opnames in de kantine, vertelde om ‘op te rotten’ naar zijn eigen land. Dat was trouwens een opmerking die zij waarschijnlijk zelf ook vaak hoorde toen zij in haar jeugd van ‘ Nederlands’-Nieuw-Guinea naar Rijswijk verhuisde in de jaren zestig.

Eindredacteur Castelijn zegt dat er vaker uit het programma geknipt wordt als iets niet leuk is of ‘brak’, wat dat ook mag wezen. Het programma gedijt bij een bepaalde sfeer en hij vond dat Patty’s opmerking daar niet bij paste. Uit zijn antwoorden blijkt dan ook dat hij niet helemaal snapt waarom El Miloudi en velen anderen op twitter zijn actie, om Patty’s uitspraak te verdoezelen, kwalijk vinden.

Tegen Paul Onkenhout van de Volkskrant lukt het hem dan ook om te laten zien waar de meerderheid van Hilversumse televisiemakers eigenlijk het meest om geven, hun programma.

Castelijn: ‘Het lijkt inmiddels een groot intrige, maar het stelt niet veel voor. Let wel: het gaat slechts om één zin. Zoveel geweld is de montage dus niet aangedaan.’ [ De Volkskrant ]

De montage is niet veel geweld aan gedaan. De montage. De beelden die aan elkaar geknipt worden om een tijdsinvulling te vormen van tien mediapersoonlijkheden die elkaar afzeiken. De montage. De elektronische vertalingen van licht en geluid die men via beeldschermen kan afspelen. De. Mon. Ta. Ge. Met deze uitspraak laat Castelijn zien dat hij het geweld dat El Miloudi is aangedaan niet als zodanig ziet, iets wat vaker gebeurt met dit soort uitspraken tegen mensen met een zichtbare migrantenachtergrond.

Wat ook niet verbaast is dat Brard vanochtend op twitter op El Miloudi afgeeft door te zeggen dat hij publiciteit zoekt voor een zijn nieuwe programma. Want dat is de gedachtegang in Hilversum. Alles in dienst van de kijkcijfers, hits en luisteraars.

Brard deed dat namelijk zelf ook toen ze haar column in Weekend, dat volgens de uitgever Audax Publishing een exclusief bereik van 2,7 miljoen mensen in Nederland heeft, gebruikte voor de publiciteit van Ranking The Stars.

In haar column vóór de uitzending van de eerste aflevering beloofde ze vuurwerk en presenteerde ze El Miloudi als de slechterik. El Miloudi reageerde toentertijd niet, waarschijnlijk met de gedachte dat de totaliteit van wat er gebeurde vertoond zou worden. Brard schreef over een aanvaring tussen Karin Bloemen en Wibi Soeradji en schilderde El Miloudi af als een ‘snotneus’ die haar op haar gevoel had gepakt.

Maar welk gevoel was dat dan? Het gevoel van iets bereikt te hebben waarvoor je een straat zou verdienen? Het gevoel van superioriteit en van behoren tot Nederland? Het gevoel van meer recht hebben om hier te zijn dan El Miloudi? Het verwijzen naar dat gevoel maar niet articuleren  wat dat inhoudt, roept zoveel vragen op over wat Brard heeft meegekregen over de invulling van Nederlanderschap en hoe zij dat eigen heeft gemaakt.

Het roept ook vragen op over hoe haar articulatie van dat gevoel van Nederlanderschap haar haar lange staat van dienst in Hilversum heeft bezorgd. In dat opzicht moet Raymann’s reactie, op El Miloudi’s vraag om steun, voor El Miloudi een pijnlijke les zijn geweest in hoe je overleeft in Hilversum als je met een migrantenachtergrond schijnbaar vanuit het niets naar voren wordt geschoven.

Dit artikel verscheen eerder op roetinheteten