Racisme is drijvende kracht achter de hetze tegen Turkse Nederlanders

De couppoging in Turkije door delen van het leger en de reactie hierop door Erdogan heeft ook in Nederland gevolgen. Veel Turkse Nederlanders volgen de ontwikkelingen op de voet, maar worden hiervoor in Nederland met argusogen bekeken. Onterecht.

Op zaterdag 16 juli kwamen in Rotterdam ongeveer duizend mensen samen om te protesteren tegen de coup. Ook de Rotterdamse partij Nida steunde het protest. Op het moment dat de massa’s in de Turkse straten de coup al hadden voorkomen, toonden zij zich betrokken bij hun land van herkomst. Internationale solidariteitsprotesten zijn niets nieuws. Zo werden er afgelopen jaren ook verschillende acties georganiseerd in solidariteit met de Griekse arbeidersklasse.

Erdogan gebruikt de coup om zijn macht te vergroten en wijst met zijn vinger naar de conservatieve geestelijke Gülen als brein achter de coup. De gevolgen hiervan zijn ook in Nederland te merken. Gülen-aanhangers worden geïntimideerd en op verschillende plekken werden stichtingen verbonden aan de in de VS levende leider aangevallen.

Hypocrisie Dat een deel van de Erdogan-aanhangers in Nederland meedoet aan deze heksenjacht is een zorgwekkende ontwikkeling. De steun voor Erdogan op zichzelf is dat niet. De trouwe steun in de Nederlandse bible belt voor het Israëlische apartheidsregime en de bijna jaarlijks terugkerende massabombardementen, resulteert toch ook niet in een oproep deze mensen maar uit te zetten?

Leefbaar Rotterdam stelde: ‘De demonstratie toont aan dat de integratie van Turken in de stad is mislukt.’ Kennelijk ben je alleen goed ingeburgerd als je je niet druk maakt om couppogingen vanuit het leger. De meeste Nederlandse partijen zijn zelf trouwens niet principieel tegen staatgrepen. Nadat Sisi in Egypte zijn dictatuur vestigde over de ruggen van meer dan duizend dode protesterende moslimbroeders op het plein van Rabaa, werd hij beloond met een Nederlandse wapendeal.

VVD’er Han ten Broeke zag in de protesten de ‘sinistere’ hand van Hamas en de Moslimbroederschap. In de Telegraaf stelde hij dat we de ‘import van dit islamisme en sektarisme uit het Midden-Oosten kunnen missen als kiespijn’. Maar de aantrekkingskracht van organisaties zoals Hamas en Moslimbroederschap komt juist voort uit westers beleid zoals de voortdurende bezetting van Palestina en de verdeel-en-heerspolitiek tijdens de bezetting van Irak.

Linkse geldingsdrang Maar de hetze tegen Turkse Nederlanders beperkt zich niet tot de trouwe steunpilaren van het Nederlandse oorlogsbeleid. Via Twitter stelde Paul Ulenbelt: ‘Als je Erdogan top vindt, Turkije je “vaderland” is, je rotzooi schopt, dan vertrek je of zetten we je uit.’ Deze oproep tot aparte berechting was niet slechts een uitglijder. Ulenbelts opmerking ligt in lijn met zijn eerdere uitspraak over een ‘tsunami van Polen’ en is het symptoom van een partij die al jaren veel te ‘tolerant’ is voor het giftige racisme van blogs als TPO en GeenStijl.

Ook columnist Zihni Özdil is de weg kwijt als hij stelt dat er ‘geen groep zo slecht geïntegreerd is als de Turken’, dat protesten zoals in Rotterdam ‘de extreem-rechtse xenofobie van Wilders’ in de kaart spelen en dat de groep Turkse Nederlanders de ‘trekjes lijkt te hebben van een vijfde colonne’. In een interview met het AD stelt Özdil dat dit alles het resultaat is van de Nederlandse tolerantie, en soms zelfs steun, voor ultra-nationalistische Turkse organisaties. Dit laatste zal vast een rol spelen bij een gedeelte van de meer gewelddadige incidenten, maar Nederlanders met Turkse wortels zijn geen makke schapen.

Zij groeien op in een maatschappij doordrenkt met racisme, moslimhaat en dubbele standaards. Al jaren worden zij geconfronteerd met uitspraken zoals ‘de islam is een achterlijke cultuur’ en verwijzingen naar ‘de lange arm van Turkije’ – terwijl ze zien dat de Amerikaanse arm veel verder reikt. De Turkse identiteit biedt hen een schild hiertegen en een gevoel van eigenwaarde. Het conservatisme onder een deel van de Nederlandse Turken is in de allereerste plaats het product van het racisme tegen Turken in Nederland zelf.

Erdogan niet heilig Terecht schrijft Dyab Abou Jahjah van MovementX over deze islamofobe publieke opinie over Erdogan: ‘Er bestaan weinig mensen die het morele gelijk hebben om op een geloofwaardige manier kritisch te zijn over Erdogan. Dat zijn mensen die op alle fronten consequent denken: kolonialisme, racisme, burgerrechten in de VS en Europa, Palestina, Syrië, Rusland, etc.’

Maar dit betekent niet dat alle kritiek op Erdogan islamofoob is. Abou Jahjah schrijft over de steeds autoritairder opererende leider dat hij ‘af en toe deze rechtsstaat tot het uiterste (durft) te stretchen’. Nogal een eufemisme voor een president die de oorlog tegen de Koerden heropende voor electoraal gewin, over de ruggen van vluchtelingen een moorddadige deal sloot met de Europese elite en nu onder het mom van ‘Gülen-infiltranten’ het staatsapparaat zuivert van onwelgevallige elementen.

Erdogan heeft een grote basis onder de Turkse bevolking, maar het feit dat hij democratisch gekozen is, betekent nog niet dat hij democratisch opereert. In heel Europa – van Griekenland tot Frankrijk – voeren gekozen regeringen ook op autoritaire wijze neoliberaal beleid door waar alleen grote bedrijven op zitten te wachten. Het is de taak van links in die landen hier verzet tegen te organiseren.

De westerse reacties die Erdogan als een uitzonderlijke (islamitische) dictator presenteren, vergroten enkel zijn legitimiteit. Zij bevestigen slechts het beeld van een Europa gedomineerd door moslimhaat en dubbele standaarden. Dat beeld buit Erdogan maar wat graag uit om zijn macht te verstevigen en om progressieve bewegingen en organisaties die in Turkije strijden voor verandering – zoals onze zusterorganisaties – in een kwaad daglicht te stellen.

Voor socialisten in Nederland is het taak zij aan zij te staan met Turkse Nederlanders in een klimaat gedomineerd door racisme. Samen willen we de strijd aanbinden tegen ‘onze’ leiders. Of het nu gaat om de bezuinigingen, de bombardementen van Irak en Syrië of de deal tussen de EU en Turkije om nog meer vluchtelingen te laten verdrinken.