Remkes: boerencrisis reikt veel verder dan stikstof
Raad voor Journalistiek toont wel erg veel begrip voor autoriteiten
© Foto: Zembla
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (28)
Dus je mag wel de integriteit van de RvJ in twijfel trekken o.m. door wat zittingnemers hun achtergrond te belichten, maar Zembla is, ook de selectie van degenen die ze interviewen, wel gewoon objectief?
Moedige stap van BNNVARA. Erg jammer dat programma's als ZEMBLA, Argos etc. inhoudelijk en financieel steeds meer uitgehold worden. Onbegrijpelijk ook. Vooral nu snelle, korte en sensationele berichten steeds meer de boventoon voeren. Ik kom regelmatig mensen tegen die de weg niet meer weten naar achtergrondinformatie, deels ook omdat ze te lui zijn om zelf op onderzoek uit te gaan. Het kost tenslotte veel tijd en energie om berichten van de msm te verifieren. Desalniettemin vind ik het een "fatsoennorm" om je goed in een onderwerp te verdiepen voordat je je mening poneert. Nu bijna niet meer voor te stellen, maar er is een tijd geweest waarin je voorafgaand aan een debat eerst je opponent zijn/haar mening moest samenvatten. Pas als die akkoord ging met jouw weergave, mocht het debat starten. Simpel, maar zeer effectief. Helaas zijn we in een samenleving terecht gekomen waarin de schuldeneconomie floreert. Rekeningen, hypotheken; alles moet aan het eind van de maand betaald worden. Ook de journalist kan daar niet aan ontkomen. In de journalistiek neemt de diversiteit aan broodheren af en de politieke correctheid toe. Dit heeft onmiskenbaar gevolgen voor de bewegingsvrijheid van de journalist. Aanrader: Gekochte journalisten, geschreven door Udo Ulfkotte (nu ook in Nederlands).
Zembla, het onderzoeksjournalistieke televisieprogramma van BNNVARA, heeft net als alle onderzoeksjournalistiek soms de neiging om door te schieten richten activisme. Om deze neiging binnen de perken te houden is er de RvJ. Het zegt wel iets als je je daaraan ontrekt...
Zo wou ik het nog net niet brengen, maar de schijn daarvan alleen al is tamelijk kwalijk.
De basis is dat iedereen weet en kan snappen dat heeft granulaat geen grond is, nooit grond kan worden en dat het verklaren tot grond nog geen grond maakt. Soms moet je zaken niet moeilijker maken dan ze zijn. De staat heeft op papier geregeld dat het grond is en in de plassen gedumpt mag worden met de bijhorende schade. Als iedereen roept dat het geen grond is, maar er is een iemand die roept dat het wel grond is, komt er een handtekening onder en is het vanaf dat monent "grond". Dat het net als de toeslagaffaire en de gaswinning schade onbehoorlijk bestuur is, weet ook iedereen. Helaas krijg je geen gelijk meer als de RvJ uitspraak heeft gedaan, terwijl het evident is dat het geen grond is. Net als met de toeslagaffaire heeft de RvS, en de rechter uitspraak gedaan. Die wijst nu op onbehoorlijk bestuur, de 2 kamerleden zijn zelfs door de TK op hun vingers getikt en het ministerie heeft via intimidatie ze proberen te weerhouden van verdere stappen. Dat geldt natuurlijk in deze zaak ook. Gewoon geduld betrachten en de waarheid komt wel boven tafel. Of over een tijdje als die opgehoogde bodem van die plassen opeens giftig blijken te zijn. Gelijk krijgen betekent niet gelijk hebben, dat heeft de toeslagaffaire wel aangetoond.
"De basis is dat iedereen weet en kan snappen dat heeft granulaat geen grond is, nooit grond kan worden en dat het verklaren tot grond nog geen grond maakt." Dat is onzin. Ten eerste is het ene granulaat het andere niet. In dit geval gaat het om puingranulaat dat in principe gemalen beton en steen is. De bestanddelen hiervan zijn dan ook voornamelijk mineraal in oorsprong, klak, zand, kwarts, kleiproducten enzovoorts. Dit is in principe dus bodem materiaal zonder humeuze fractie. In het geval van dit specifieke type granulaat kan je dus alleen inbrengen dat het "verweringsproces" niet natuurlijk is en op dat detail geen grond is, maar je kan het gebruiken als grond en na verloop van tijd en introductie van organische en verspoeling van minerale fracties, is het niet te onderscheiden van grond. Het wordt dus gebruikt als grond en het kan veranderen in een ander type grond, dus het komt feitelijk neer op een semantische en detail discussie vanuit welke bodem discipline je welk type granulaat op welke wijze classificeert en waarom. Hier had Zembla best wat duidelijker in mogen wezen in plaats er een wellus/nietus soebatje van te maken. Er is een reden dat binnen de geologie "meningen" geen "feiten" zijn.
@The Apple Vergelijkbaar met de vinkjes lijstjes en de overdreven aandacht voor kwantiteit van papieren ipv de kwaliteit van het onderzoek. Zo lang alles op papier klopt, is er geen probleem.
Zo krijgen bedrijven ergens een vergunning voor maar mogen ze vervolgens meer rotzooi uitstoten dan de vergunning aangeeft met medeweten van de overheid, die daar terloops ergens zomaar toestemming voor geeft. Dat laatste is aan geen enkele regel gebonden blijkbaar en moet altijd achteraf door onderzoek naar buiten komen. Nederland durf ik daarom wel een corrupt land te noemen omdat het een corrupt land is. Dan heb ik het nog niet over de belastingen en de belastingdeals. Kun je nagaan. Maar oweh als mensen een foutje maken die in de bijstand zitten of kinderopvangtoeslag krijgen....dan zullen we ze wel eens leren hoe het moet....
Lekker zo'n toezichthouder. Waarom zijn er geen statuten die dit soort bizarre benoemingen voorkomen?
Dus je mag als journalist / deskundige niet in de RvdJ omdat je in 2012 bij Rijkswaterstaat werkte? Moet niet gekker worden.
Karingin, Je vraag verraadt dat je onjuiste aannames doet. Een benoeming kan onmogelijk rekening houden met elke mogelijke en toekomstige (schijn van) belangenverstrengeling. Vandaar dat dergelijke instanties (zoals de rechterlijke macht) met verschoning en wraking werken. Zodat per geval kan worden beoordeeld. Als je het Reglement van de RvJ er op na slaat, dan zie je punt 7. Met daarin een uitgebreide opsomming wat betreft wraking en verschoning. Nu doet zich de omstandigheid voor dat de auteur een mogelijke schijn van belangenverstrengeling suggereert. Maar het vreemde is dat gedaagde geen enkele van de leden heeft gewraakt. Terwijl auteur suggereert dat daar mogelijk in drie(!) gevallen wel reden toe was. Het is zeer onwaarschijnlijk dat gedaagde in alle drie deze gevallen, onbekend was met hun achtergrond. Een woordvoerderschap van een Minsterie bijvoorbeeld, uit 2012, zal in dat wereldje echt wel bekend zijn. Buiten het feit dat je dit ook nog eens in een mum van tijd gevonden hebt. Gevalletje achteraf huilen, als je een keer geen gelijk krijgt. Daarnaast: i.p.v. uitspraken te doen als "als de onderbouwing niet klopt!" en "het lijkt of ze de reportage niet eens hebben gezien, getuige die uitspraak over wederhoor. Daarmee diskwalificeren ze zichzelf", zou je kunnen beginnen met je te verdiepen in de materie waar je zulke fermen uitspraken over doet (tip: RvJ 2020/41, zie bijvoorbeeld de 7 genoemde, uitgebreid beschreven, fragmenten) Al is het maar om jezelf niet bij voorbaat te diskwalificeren...
Alstublieft: https://www.rvdj.nl/over-de-raad/statuten-stichting-raad-voor-de-journalistiek
Als er iets slecht is voor de onderzoeksjournalistiek, dan is het juist een prominent platform met veel macht dat, als het hun even niet uitkomt simpelweg in een slachtofferrol kruipt en zich buiten het "systeem" plaatst. Het kernverhaal van Zembla bleef in het RvdJ rapport gewoon overeind het er was dan ook slechts kritiek op bepaalde communicatie en handelswijze. Dit had prima aangepakt kunnen worden door de redactie, maar in plaats daarvan doet BNNVARA een rage quit. Het lijkt mij dat een programma met zoveel macht juist met graagte extra onder de loep genomen zou willen worden, simpelweg omdat dit voor het hele werkveld, inclusief kleinere redacties voorzien van een laagje vertrouwen in hun werk. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat, hoe groter je bent, des te lakser kan je omgaan met de materie. Dat is dus ook een punt waar de RvdJ onderzoeksjournalistiek tegen moet beschermen en dat hebben ze bij deze gedaan waarschijnlijk er van uitgaande dat Zembla met een 10 minuten item dit verhaal prima recht kon trekken. Ik denk niet dat ze zo'n infantiele, bruggen verbrandende, Trumpiaanse reactie hadden verwacht. Ik ook niet trouwens.
Winterdepressie, heb je de uitspraak gelezen? Je zou net zo goed kunnen beweren: “Als er iets slecht is voor de onderzoeksjournalistiek, dan is het onderzoeksjournalistiek met veel macht dat, als het hun even niet uitkomt simpelweg in een slachtofferrol kruipt en zich buiten het “systeem” plaatst” Die kant zit er net zo goed aan, Zembla heeft itt de klager een enorme exposure, dat schept een grote verantwoordelijkheid jegens personen die in zo’n uitzending worden beschuldigd. De RvdJ is bovendien een volledig onafhankelijk college en bestaat uit journalisten en andere experts. De verder niet onderbouwde suggestie dat de RvdJ wellicht niet onafhankelijk is omdat het vonnis je niet aanstaat, is een regelrechte aanval op de integriteit van de collega journalisten die in de raad zitten. Dat staat mij tegen.
@Jaco38, Na het eerste artikel op Joop ben ik de uitspraak gaan bekijken waarom dit zo geëscaleerd was. Het enige dat ik daaruit kon opmaken was kritiek op een paar punten waar Zembla mogelijk te kort door de bocht ging. Ik zag verder geen conclusies dat de hele uitzending onderuit werd gehaald. Gezien de potentiële "schade" die Zembla kan doen aan bedrijven, instanties en overheden met slecht 40 minuten zendtijd, lijkt het mij enorm belangrijk dat zij ook het hoogste niveau onderzoeksjournalistiek vertegenwoordigen en hun verantwoordelijkheden niet uit de weg gaan. Dat laatste hebben ze nu wel gedaan en dat is jammer.
als het hun even niet uitkomt simpelweg Dat is nu precies NIET wat er aan de hand is. Heb je de uitspraak en de column hierboven wel gelezen? Als je dat gedaan hebt, op basis waarvan vind je dat BNNVARA hier 'lane tenen' gedrag laat zien? Als er iets secht is voor onderzoeksjournalistiek is het een partijdige Raad voor de Journalitiek. Bruggen verbranden: hahaha. Je ziet toch dat er bij deze beslissing mensen betrokken zijn die mogelijk partijdig waren? Die brug moet instorten.
@stokkickhuysen, "Dat is nu precies NIET wat er aan de hand is. Heb je de uitspraak en de column hierboven wel gelezen? Als je dat gedaan hebt, op basis waarvan vind je dat BNNVARA hier ‘lane tenen’ gedrag laat zien? " Beide gelezen en dit artikel bevat, op z'n best een selectief en matig geparafraseerde samenvatting van de uitspraak. Ik vraag me dan ook af of de auteur de uitspraak wel gelezen heeft, hij had in ieder geval zijn oordeel al klaar. Het lange tenen gedrag is evident vanwege het eenzijdig stopzetten van elke vorm van dialoog of en kans op een resolutie. Een vorm van intellectuele oneerlijkheid precies waar de raad Zembla voor "waarschuwde". Het "Niet meer praten want jullie hebben stom haar" reflex is precies wat hier WEL aan de hand is. "Bruggen verbranden: hahaha. Je ziet toch dat er bij deze beslissing mensen betrokken zijn die mogelijk partijdig waren? Die brug moet instorten. " Vind je dat grappig? Ik vind het om te huilen eigenlijk. De suggestie van partijdigheid rust op niets behalve de uitspraak zelf. Dat is makkelijk lullen! Jij hebt kritiek op mij, dus jij bent vriendjes met het onderwerp. Dat is ook het Trumpiaanse aan deze klucht en jij gaat er nog in mee ook! Wanneer Zembla gewoon zijn/haar grote jongens/meisjes broek/jurk had aangetrokken en was ingegaan op de uitspraak dan was het item er alleen maar beter van geworden. Immers, de kernproblematiek ligt niet onder vuur. Nu begeeft VARABNN zich in het clubje "eigen realiteit" spinsters met de Telegraaf. Om wat? Een minimale "berisping" op methodiek? Dus ja, die brug... Terug naar een betrouwbaar journalistiek werkveld met grote en kleine spelers. Die staat in de fik!
“Winterdepressie: Ik zag verder geen conclusies dat de hele uitzending onderuit werd gehaald” Oké, dat is idd kwestie van interpretatie, zelf vind ik hun oordeel behoorlijk vernietigend. De scoop van Zembla zit in de gestelde aanwijzingen dat ernstige strafbare feiten gepleegd zijn en ambtenaren niet integer zouden hebben gehandeld. Zo is het ook ronkend aangekondigd. Daar blijft m.i niets van over. Wat niet betekent dat Zembla hier op zich geen goed onderwerp te pakken heeft. Hoewel niet geen deskundig denk ik van wel, maar met een genuanceerdere insteek. Verder helemaal met u eens trouwens, zwaktebod om uit een door de beroepsgroep zelf in het leven geroepen tuchtcollege te stappen als de uitspraak je niet aanstaat. Beetje kleuterschoolniveau. Lees geen enkele reflectie en dat valt mij tegen, je hoeft het ook niet met alle onderdelen van het oordeel eens te zijn.
@Jaco38, De inhoud van de uitzending vind ik verder ook erg goed. De reactie op de kritiek, zelfs als zou blijken dat deze kritiek gevoed zou zijn vanuit bepaalde partijen (wat ik betwijfel), is wat ik hier schadelijk aan vind. Dit probleem is beter gebaat bij een journalistiek repliek op de kritiek.
Ik heb de uitzending niet gezien, maar zojuist wel even de uitspraak gelezen. https://www.rvdj.nl/2020/41 Lees het als jurist en dan valt op dat er in uw betoog niet veel overblijft dan een suggestie van partijdigheid van de RvdJ. Mag ik u uitdagen in op de argumenten van de RvdJ? In de uitspraak geeft de RvdJ met verschillende voorbeelden aan waarom zij van mening is dat Zembla - kort samengevat - onvoldoende aan hoor en wederhoor heeft gedaan. Dat had Z wel moeten doen volgens de Raad nu in haar publicaties klager en andere belanghebbenden zonder nuancering beschuldigd worden van het plegen van ernstige misdrijven. Het is een journalistieke taak misstanden bloot te leggen, maar als er zware beschuldigen worden gedaan schept dat ook een verantwoordelijkheid. Ik kan het verder niet beoordelen, maar nogmaals u gaat niet in op de argumenten. Wat klopt er niet? “Bij deze beschuldigingen is geen voorbehoud of nuancering geplaatst. Het spreekt voor zich dat de impact van deze beschuldigingen groot is, te meer nu deze zijn geuit door onafhankelijk deskundigen met specifieke expertise, aan wier oordeel gezag toekomt” “Wat echter niet, althans onvoldoende, in de publicaties duidelijk wordt gemaakt is dat granuliet al vóór de inwerkingtreding van het Bbk (sinds 2008) door de bevoegde instanties als grond is aangemerkt, sinds september 2009 is gecertificeerd overeenkomstig de BRL 9321 en al vele jaren wordt toegepast als grond. Deze toepassing betrof ook verondiepingsprojecten in de periode 2012-2016 (onder meer de Kraaijenbergse plassen). In de publicaties wordt ten onrechte de indruk gewekt dat granuliet pas in 2018 voor de eerste keer onderwerp is geweest van een melding door GIB voor de toepassing als grond” “Verder wordt in de publicaties verwezen naar een intern juridisch advies van een medewerker van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van 19 november 2018 alsmede naar een conceptnotitie van het Implementatieteam van 20 juni 2019, waarin aan de orde wordt gesteld of granuliet nog steeds als ‘grond’ moet worden gezien. Die notities worden echter niet geplaatst in de juiste context, te weten die van een (in de loop der jaren meermalen gevoerde) interne discussie, waarbij de definitie van grond in het Bbk verschillend wordt uitgelegd en die niet heeft geleid tot een officiële beleidswijziging of (in ieder geval tot 10 oktober 2019 niet) een officiële standpuntbepaling” “Evenmin wordt aandacht besteed aan de uiteenlopende deskundigenvisies over de vraag of het eerdergenoemde flocculant al dan niet een gevaar voor het milieu oplevert. Volgens GIB is dit uitdrukkelijk niet het geval” “Bovendien wordt gesuggereerd dat de ambtelijke top van RWS ‘om’ is gegaan onder (directe dan wel indirecte) druk van GIB. Uit de stukken blijkt echter dat op 10 oktober 2019 de voor het beleid verantwoordelijke directeur-generaal van het ministerie van IenW (te weten: die van Water en Bodem en dus niet de DG van RWS) heeft ‘herbevestigd’ dat granuliet als ‘grond’ kon worden beschouwd. Daarbij heeft de DG vastgesteld dat er – gezien de historie en context – geen nieuwe feiten en omstandigheden waren om voortaan het toepassen van granuliet als ‘grond’ af te wijzen en granuliet als ‘bouwstof’ te kwalificeren. Bij deze standpuntbepaling was de belangrijkste factor dat granuliet gedurende vele jaren daarvoor bestendig als ‘grond’ was gekwalificeerd. Er waren geen inhoudelijk zwaarwegende argumenten om daarvan af te wijken. Daarnaast waren er vanuit het oogpunt van de bescherming van het milieu geen overtuigende redenen om tot een andere kwalificatie over te gaan. Het niet langer accepteren van granuliet als ‘grond’ zou een beleidswijziging zijn waarvoor volgens de DG – ook vanuit oogpunt van rechtszekerheid naar betrokkenen – geen aanleiding bestond” “Zembla heeft zowel in het stadium van informatievergaring als in het kader van wederhoor verschillende keren contact gezocht met klagers. In hun reacties – waaronder begrepen die van de heer Stupers – hebben klagers herhaaldelijk en onder verwijzing naar diverse documenten aandacht gevraagd voor bovengenoemde punten en gewezen op de achtergrond en context van hun handelwijze. Voor zover Zembla in de publicaties aandacht heeft besteed aan de reactie van klagers of aan informatie (van bronnen) die het standpunt van klagers onderschrijven, heeft zij deze geminimaliseerd, als irrelevant of onbetrouwbaar gepresenteerd dan wel belachelijk gemaakt. Het in de uitzending opgenomen fragment van het telefoongesprek met Stupers – waarin hij zegt ‘dat er ook mensen zijn die eraan twijfelen of de aarde rond is’ – doet geen recht aan de veeltallige en inhoudelijke reacties die hij in de aanloop naar de uitzending heeft gegeven. Dat geldt ook voor de weergave van het wederhoor van klagers op de website van Zembla, die is beperkt tot één e‑mail van Stupers, die daarin bovendien meedeelt op sommige vragen – ten aanzien van de strafrechtelijke beschuldigingen – niet te kunnen reageren vanwege het ontbreken van informatie en context” Zembla heeft aan bovengenoemde aspecten van de kwestie geen, althans onvoldoende, aandacht gegeven. Gelet op deze aspecten had Zembla bovendien de (door de geïnterviewden geuite) beschuldiging van strafbaar handelen van nadere context en duiding moeten voorzien. Een en ander heeft geleid tot eenzijdige, onevenwichtige en tendentieuze berichtgeving, waarbij de door klagers verstrekte informatie op onvoldoende adequate wijze is verwerkt. Zembla heeft daarmee journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Dit brengt ook mee dat Zembla een passende rechtzetting had behoren te publiceren, waarin zij duidelijk had moeten maken dat de publicaties verwijtbaar onvolledig waren. Zembla heeft dit ten onrechte niet gedaan. Voor zover klagers hebben gesteld dat hun privacy op disproportionele wijze is aangetast, oordeelt de Raad dat daarvan geen sprake is. Daarbij is van belang dat GIB onderdeel is van het concern Bontrup en dat in de praktijk die concernnaam wordt gebruikt. Zembla mocht de concernnaam dan ook gebruiken. Dat Bontrup ook de achternaam is van klagers, doet hieraan niet af.
"Het niet langer accepteren van granuliet als ‘grond’ zou een beleidswijziging zijn waarvoor volgens de DG – ook vanuit oogpunt van rechtszekerheid naar betrokkenen – geen aanleiding bestond” Ik begrijp het probleem vanuit het oogpunt van rechtszekerheid van de betrokkenen, maar is granuliet nou wel of niet grond? Of is dat alleen maar zo in de ogen van de betrokkenen en "de bevoegde instanties' en in de ogen van iedereen anders niet?
Ik ben ook jurist. Magere uitspraak en onderbouwing. (ik heb je verhaal niet gelezen, je bent een echte jurist van het 'the more the merrier', eindeloos :-)
The Apple: dat is een discussie voor deskundigen lijkt mij. Wanneer is iets “grond”. De RvdJ verwijt Zembla onvermeld laat: - dat granuliet al jaren door de autoriteiten weloverwogen (jarenlange discussie) als grond wordt gekwalificeerd. Wat ieder daar verder ook van vindt, er gebeurt niets heimelijk en deskundigen zijn het niet eens over de eventuele milieu effecten “Bij deze standpuntbepaling was de belangrijkste factor dat granuliet gedurende vele jaren daarvoor bestendig als ‘grond’ was gekwalificeerd. Er waren geen inhoudelijk zwaarwegende argumenten om daarvan af te wijken. Daarnaast waren er vanuit het oogpunt van de bescherming van het milieu geen overtuigende redenen om tot een andere kwalificatie over te gaan”
@stokkickhuysen "ik ben ook jurist. " Mooi, maar geen journalist precies zoals de raad voor journalistiek geen rechtbank is. Prima betoog!
Goed stuk! Het lijkt steeds normaler te worden dat de overheid schijt aan gewone mensen heeft, en de Raad voor de Journalistiek lijkt daarin mee te gaan.... En enge ontwikkeling
En daarom zou een redactie met veel media exposure vrij moeten zijn van kritiek? Je snapt toch wel dat een deel van de motivatie voor Zembla kijkcijfers zijn toch? De RvdJ zijn ook journalisten en het in het belang van het hele werkveld dat de ethische lat voor elke journalistiek orgaan hetzelfde is. Daar lijkt BNNVARA nu schijt aan te hebben. Vind ik persoonlijk even eng of enger.
JaapBo, Wie de "gewone mensen" zijn waar de overheid hier schijt aan heeft? Mij een raadsel. Dit artikel gaat namelijk over een uitspraak van de Raad voor Journalistiek. Een zaak waarin Graniet Import Benelux B.V (P. Bontrup en B. Bontrup) een klacht heeft ingediend tegen Zembla. Vaak is het handig om je inhoudelijk (minimaal een beetje) te verdiepen in waar je op reageert. Daar kom je verder mee dan met inhoudsloze one-liners als 'Goed stuk!' uitdrukking geven aan je onderbuikgevoelens. Om dan één regel later te laten zien dat je eigenlijk geen idee hebt waar het hier feitelijk om gaat...