Update: Nu met video: Voorzitter Hans Spekman neemt afstand van boodschap troonrede
Het was de meest opvallende passage uit de troonrede. Premier Rutte liet de nieuwe koning Willem-Alexander een nieuwe tijd aankondigen: de verzorgingsstaat is passé en burgers moeten het zelf redden in de ‘participatiesamenleving’. De PvdA noemt dat nu ‘onzinnig’.
Video vanaf circa 21:00
De koning sprak:
De klassieke verzorgingsstaat verandert langzaam maar zeker in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving. (…) De omslag naar een participatiesamenleving is in het bijzonder zichtbaar in de sociale zekerheid en in de langdurige zorg.
Naar verluidt heeft de premier zijn coalitiepartner op geen enkele manier gekend in die revolutionaire boodschap. Diederik Samsom zei na Prinsjesdag bij Pauw & Witteman dat hij zijn wenkbrauwen gefronst had bij het horen van de term participatiesamenleving. Oud PvdA-leider Wouter Bos haalde in de Volkskrant fel uit naar de boodschap. Het kon volgens hem niet waar zijn dat de PvdA instemde met het afschaffen van de verzorgingsstaat. Nu blijkt dat ook Hans Spekman niets moet hebben van de boodschap uit de Troonrede. Dat zegt hij dinsdagavond in het NCRV opinieprogramma Altijd Wat. De Volkskrant schrijft in een voorbeschouwing:
In het NCRV-televisieprogramma Altijd Wat neemt Spekman, in gesprek met Frénk van der Linden, vanavond afstand van die interpretatie. ‘Het is in mijn ogen te veel: ieder zijn eigen verantwoordelijkheid en dan ben je het beste af. Dat is een definitie die ik onzinnig vind, waar ik me niet in herken.’ Volgens Spekman redeneert Rutte te veel dat pech bijna niet bestaat in het leven, je hebt het allemaal in eigen hand. ‘Debat is wat ik graag zie, maar niet dwingend en niet primair gericht op een kleinere overheid. Dat vind ik fout. (…) Wij hechten zeer aan de verzorgingsstaat’, aldus de PvdA-partijvoorzitter.
De strategie van Rutte om de verzorgingsstaat te ontmantelen komt in grote lijnen overeen met soortgelijk politiek beleid van conservatieven in andere landen. De verzorgingsstaat, die na de Tweede Wereldoorlog in het leven werd geroepen om armoede en sociale misstanden uit te bannen, is conservatieven al langer een doorn in het oog. Bij de Britse conservatieve premier David Cameron bijvoorbeeld kwam vandaag de aap uit de mouw. In 2010 beweerde hij nog dat zijn bezuinigingsbeleid beslist niet ideologisch was, nu zegt hij dat de bezuinigingen permanent zullen zijn om zijn ideologische doel van een kleine overheid te realiseren.