Publeaks: veilig en anoniem lekken naar media

Komt er een binnenkort een grote stroom verborgen misstanden aan het licht? Het is in ieder geval wel de hoop van vijftien nieuwsorganisaties die gezamenlijk Publeaks lanceren, een website waar klokkenluiders veilig en anoniem informatie kunnen lekken naar de pers.

Publeaks is vandaag van start gegaan. Wie à la Edward Snowden geheime documenten wereldkundig wil maken, gaat naar de site en verstuurd het materiaal via het beveiligde netwerk Tor. De versleutelde documenten zijn van de server te halen door de krant of de nieuwszender die de klokkenluider zelf heeft uitgekozen.En er valt wat te kiezen, want maar liefst vijftien nieuwsmedia steunen in initiatief: AD, ANP, De Correspondent, De Volkskrant, De Groene Amsterdammer, Het Financieele Dagblad, Het Parool, NOS, NRC Handelsblad, Nieuwsuur, Nu.nl, Pownews, RTL Nieuws, Trouw en Vrij Nederland.

Overigens worden gelekte documenten niet klakkeloos gepubliceerd, zo legt Volkskrant-hoofdredacteur Philip Remarque uit in zijn krant:

Door Publeaks kunnen klokkenluiders ons zonder risico voor henzelf op het juiste spoor zetten. Wij journalisten hebben vervolgens de dure plicht om te onderzoeken of het waar is. We moeten aanvullende bronnen vinden en voorkomen dat onthulling onnodig derden schaadt.”

Directeur Teun Gautier van De Groene Amsterdammer verwacht daadwerkelijk onthullingen dankzij Publeaks. Op Villamedia zegt hij:

‘Bij overheden en bedrijven is van alles mis en mensen hebben daar weet van. Nu al trekken die mensen regelmatig aan de bel. Als dat eenvoudiger en veiliger kan, hoop ik dat dat tot meer meldingen leidt. Ik denk dat er heel veel mensen zijn die hun verantwoordelijkheid willen nemen als ze misstanden zien.’

Wat Gautier betreft is het hoog tijd dat publiek en media de handen ineen slaan tegen de overheid:

‘In principe is de overheid van ons allemaal en werkt voor ons. In de praktijk is dat uitgegroeid tot een overheid die ons niet meer vertrouwt en onvoldoende te controleren en bij te sturen is. De overheid moet beteugeld worden. Het lekken van misstanden kan daarbij helpen. Publeaks is ook een signaal naar de overheid en bedrijfsleven: wij houden jullie ook in de gaten.’

Hoe veilig lekken via Publeaks echt is, laat zich lastig vaststellen, zegt journalist en deskundige Brenno de Winter. Hij plaatst in iedere geval één kanttekening:

‘Uiteindelijk bepaalt Justitie wat er wel of niet gebeurt en een systeem in Nederland neerzetten vind ik niet de meest slimme strategie. Het initiatief is goed, maar ik zie nog wel de nodige mogelijke problemen om de anonimiteit voor bronnen te garanderen.’

In de Tweede Kamer wordt dinsdag het voorstel besproken voor een Huis voor Klokkenluiders, dat beoogt klokkenluiders te helpen en beschermen. Maar dat maakt Publeaks niet overbodig aldus Gautier:

‘Dat is vanuit de overheid georganiseerd. Met Publeaks nemen media hun eigen verantwoordelijkheid.’

Opvallende namen die ontbreken in het rijtje deelnemers zijn De Telegraaf en Elsevier, maar ook het Vara-programma Zembla. Op Incontxt leggen Argos, Zembla en Reporter uit waarom  zij niet meedoen.

De Volkskrant: Vanaf vandaag: anoniem lekken naar de media via doorgeefluik Publeaks