Proces tegen Twitter van start, Duitse antisemitisme-commissaris eist verwijdering strafbare tweets

In Frankfurt am Main is een proces begonnen dat de eerste aanwijzingen kan opleveren over hoever Elon Musk met zijn Free Speech kan gaan. De advocaat van de klager vreest een deal tussen Twitter en het Duitse ministerie van Justitie.

Michael Blume, de antisemitisme-commissaris van de Duitse deelstaat Baden-Württemberg, klaagt bij de arrondissementsrechtbank Frankfurt am Main Twitter aan. Hij eist dat het platform bepaalde uitingen van laster tegen hem per ommegaande verwijdert en ook voor altijd blokkeert. Dat deelde hij Hate Aid mee. Deze non-profit organisatie biedt advies en ondersteuning aan slachtoffers van online haat en ondersteunt in dit geval Blume.

Blume heeft een kort geding tegen Twitter aangespannen nadat het bedrijf, ondanks meerdere meldingen van “overduidelijke minachting van de juridische situatie”, 43 diffamerende tweets niet verwijderde. Pas na ruim een week trad het bedrijf op tegen een account dat voor de ophitsende campagne tegen Blume verantwoordelijk zou zijn. Daarna verdwenen ook de omstreden tweets.

Vermoedelijk wil Blume nu dat de rechtbank ervoor zorgt dat hij van dergelijke uitingen tegen hem op het platform verschoond blijft. Daarom eist hij dat “in de kern dezelfde uitingen ommegaand worden verwijderd en in de toekomst niet meer opnieuw vervaardigd mogen worden”, aldus Hate Aid.

Dat kan betekenen dat Twitter ook zelf naar zeer soortgelijke uitingen bij bepaalde commentaren moet gaan zoeken om deze vervolgens zelf te verwijderen, zelfs wanneer de gedupeerden niet van tevoren hebben gewaarschuwd of hiervan melding hebben gedaan.

Dit proces in Frankfurt am Main kan de eerste aanwijzingen leveren hoe strikt Duitsland tegen Twitter zal optreden als het om de strijd tegen strafbare uitingen gaat. Elon Musk schreef na de overname van Twitter dat hij er een “free speech platform” van wil maken, dus een platform waarop de vrijheid van spreken geldt. Momenteel bekijkt Musk de mogelijkheid van een algemene amnestie voor geblokkeerde accounts. Zo zouden ook veel kanalen weer worden geactiveerd die daarvoor vanwege ophitsende uitingen geblokkeerd werden.

De Duitse verordening voor wetshandhaving op sociale netwerken (Netzwerkdurchsetzungsgesetz – ‘NetzDG’) verlangt van social media bedrijven dat na melding van strafbare uitingen deze binnen een bepaalde tijd worden verwijderd. De wet verplicht in paragraaf 3b de bedrijven ook dat gedupeerden een “tegenvoorstel proces” (Gegenvorstellungsverfahren) moeten kunnen voeren als uitingen ten onrechte worden geblokkeerd of niet worden verwijderd. En juist deze bezwaarmogelijkheid heeft Michael Blume in dit geval niet gehad, aldus Hate Aid: “Een mogelijkheid bezwaar te maken tegen deze beslissing of een verwijzing naar de mogelijkheid aangifte te doen werd tegen de wettelijke bepalingen in niet aangeboden”.

Blume wordt in Frankfurt am Main vertegenwoordigd door de bekende IT advocaat Chan-jo Jun. Deze vreest dat Twitter een “vermeende deal” heeft gesloten met het Duitse ministerie van Justitie. Dat schreef de bekende jurist op Twitter en publiceerde een passage uit een document waarin de advocaten van Twitter blijkbaar over een dergelijke afspraak berichten.

In het document is er sprake van dat Duitsland geen maatregelen tegen Twitter zal nemen totdat de administratieve rechtbank Keulen over een klacht van het bedrijf tegen de NetzDG heeft geoordeeld. De rechtbank besloot echter al eerder bij een soortgelijke klacht van Meta en Google tegen paragraaf 3 van de NetzDG dat deze verordening in Duitsland geldt en niet in strijd is met de wet.

“Wij verbazen ons al maandenlang waarom het onbestraft blijft dat Twitter geen “tegenvoorstel proces” aanbiedt, ook al heeft de administrative rechtbank in Keulen hier geen bezwaar tegen gemaakt”, schreef Jun op Twitter.

Een woordvoerster van het Duitse ministerie van Justitie bevestigde desgevraagd dat er momenteel sprake is van een soort “stilzwijgend gedogen” tussen Twitter en het ministerie. Daarbij gaat het om de richtlijnen uit §3a en §3b uit de NetzDG, waarover Twitter bij de administratieve rechtbank in Keulen had geklaagd.

Onder de titel “Censuur of chaos” verscheen in 2018 een uitgebreid artikel in De Groene Amsterdammer over de NetzDG: “Een wet die op 1 januari 2018 was ingegaan waardoor strenger opgetreden kan worden tegen ‘haatberichten’, ‘nepnieuws’ en discriminatie op internet.”

cc-foto: Kai Schwerdt