Primeur: Hongarije kan miljarden aan EU-subsidies kwijtraken wegens fraude en corruptie

Hongarije dreigt miljarden aan subsidie van de Europese Unie kwijt te raken vanwege een “ernstig vermoeden” van fraude EU-financiering, corruptie en het aantasten van de rechtsstaat. Woensdag zetten de Europese Commissie een strafprocedure tegen de regering van Viktor Orbán in gang. Het is voor het eerst in de geschiedenis van de Europese Unie dat een lidstaat risico loopt de financiering kwijt te raken. 

Voor Hongarije dat de komende jaren recht heeft op zo’n 40 miljard euro aan EU-subsidies, kan de uitkomst van de procedure desastreus uitpakken. De regering in Boedapest zit de Europese Unie al jaren dwars, overigens samen met Polen. De twee landen horen bij de grootste netto-ontvangers van EU-subsidies, maar lappen de EU-uitgangspunten voor de democratische rechtsstaat aan hun laars. Begin dit jaar gaf het Europees Hof van Justitie groen licht voor een nieuwe subsidietoets. Hongarije en Polen hadden allebei bezwaar gemaakt, maar dat mocht niet baten.

De aanklachten tegen Hongarije zijn niet mals. Die lopen uiteen van gebrekkige besteding van en controle op EU-gelden en fraude en corruptie, tot het doelbewust tegenwerken van de vervolging van deze overtredingen. Het hielp daarbij niet dat Hongarije de afgelopen tien jaar regelmatig subsidies moest terugbetalen, maar desondanks niets deed om de situatie te verbeteren. 

Boedapest heeft nu twee maanden om op de aanklachten van de Europese Commissie te reageren. De hele procedure neemt maximaal negen maanden in beslag. Het zijn de EU-landen die uiteindelijk voor of tegen de sancties stemmen. Voor de beslissing om EU-financiering inderdaad te stoppen, is goedkeuring van een gekwalificeerde meerderheid nodig, oftewel steun van ten minste 55 procent van de EU-landen die ten minste 65 procent van de bevolking van het blok vertegenwoordigen. Hongarije en Polen kunnen dus niet eigenhandig de stemming dwarsbomen.

Hoewel Polen zich op vergelijkbare manier schuldig maakt aan misbruik van EU-fondsen, heeft de regering in Warschau vooralsnog geen brief van de Europese Commissie ontvangen. Dat zou ermee te maken hebben dat Polen momenteel het gros van de Oekraïense vluchtelingen opvangt en zich scherp afzet tegen de oorlog van Vladimir Poetin in Oekraïne. De Hongaarse premier Viktor Orban weigert daarentegen de agressie van het Kremlin te veroordelen en houdt zijn grenzen gesloten voor vluchtelingen.