Premier Gillard: 'Australië moet republiek worden'

De verkiezingscampagne in Australië is in volle gang. Premier Julia Gillard doet rake uitspraken over de toekomst van haar land. Elizabeth II is formeel nog staatshoofd van de voormalige Britse kolonie, maar Gillard ziet de wisseling van de monarch als een geschikt moment om een republiek te worden.

Wat ik als premier graag zou willen, is dat wij tot overeenstemming komen over een model voor een republiek”, zei de Labour-politica. “Een geschikt moment om een republiek te worden zou zijn als de monarch wijzigt”, zo in te lezen in Trouw.

Het is een gedurfde uitspraak van de linkse Australische premier. Gillard werd in juni de opvolgen van premier Kevin Rudd die moest aftreden als partijleider vanwege slechte peilingen. 

De meeste aanhangers van de Liberal Party zijn voor behoud van de monarchie. De tegenhanger van Gillard, Tony Abbot, wil niet aan de monarchie morren. “Ik vind dat onze bestaande constitutionele regelingen in het verleden goed hebben gewerkt en ik zie geen enkele reden waarom ze in de toekomst niet goed zouden blijven werken.”

Officieel behoort Australië nog tot de Gemenebest. De Britse vorst is daardoor formeel het staatshoofd, vertegenwoordigd door een gouverneur-generaal. Door een switch naar een republiek zal de gouverneur-generaal vervangen worden door een president met overwegend symbolische en ceremoniële taken. De macht blijft bij het parlement.

In 1999 probeerde toenmalig premier John Howard al eerder de monarchie te vervangen door een republikeinse staatsvorm, maar de Australiërs stemden toen in een referendum tegen het voorstel. Zaterdag worden in Australië de verkiezingen gehouden.

Trouw: Australië moet republiek worden