Joop

Praat Nederlands met me

  •  
15-07-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
153 keer bekeken
  •  
Chan_Santokhi_(2016)_1

© cc-foto: wikipedia

Over moedwil en misverstand in de communicatie en relatie van Nederland met Suriname
Donderdag 16 juli 2020 om 10:00 uur Surinaamse tijd is het dan zo ver: de beëdiging van president Santokhi. Een nieuwe start voor Suriname en de kans op een herstart van de relatie met voormalig kolonisator Nederland. Dat er veel moet gebeuren om de bekoelde relatie op kamertemperatuur te krijgen is wel duidelijk.
Zo was er afgelopen juni nog een stevig incident in de media. De verkiezingen in Suriname van 25 mei waren amper achter de rug of in de Nederlandse pers was al een sensationele headline bedacht: ”Santokhi werkt mee aan uitlevering Bouterse aan Nederland”. Zowel de minder als meer ‘serieuze’ Nederlands pers veranderde in op rood vlees beluste paparazzi en zagen, in een uit de context gehaald en onjuist geïnterpreteerd citaat uit een interview met aankomend president Santokhi, de perfecte blikvanger. “We kijken uit naar het rechtshulpverzoek van Nederland en we kijken uit naar wat het advies zal zijn van de procureur-generaal”, waren de letterlijke woorden van Santokhi. Op zoek naar een eigen waarheid was deze zinsnede een welkome voorzet voor de inmiddels gewraakte krantenkoppen. Toen Santokhi’s partij VHP na het lezen van de headlines per kerende post duidelijk maakte dat deze interpretatie onjuist was en om correctie verzocht, werd dit vervolgens in verschillende vaderlandse media uitgelegd als het “terugkeren van Santokhi op zijn eerdere uitspraak”. Niet verwonderlijk was de golf van verontwaardiging in de Surinaamse pers en social media over het Nederlandse journaille die ‘neokoloniaal gedrag’ werd verweten. Uittredend president en Santokhi’s rivaal Bouterse maakte dankbaar gebruik van deze ophef, door een dag later in een statement via zijn eigen Surinaamse propagandazender het gesprek van Santokhi met de pers te typeren als een met “zijn vrienden in Holland”. Wie in de Nederlandse pers eventueel moeite had om de context te begrijpen, had bijvoorbeeld de “proclamatie samenwerking” van de vier coalitiepartijen van 30 mei jl. kunnen terugluisteren, toen de Surinaamse pers Santokhi vroeg of een mogelijke prioriteit was “om Bouterse op te sluiten”. Zijn antwoord was: “De politiek sluit geen mensen op, de regering sluit geen mensen op.” Met andere woorden, de politiek houdt zich afzijdig en de mechanismen van justitie zijn aan zet. Exact zoals hij dat bedoelde in het gewraakte citaat.
Maar er is meer. Men moet ook beseffen dat het Nederlands, zoals zich dat eeuwenlang in de voormalig kolonie ontwikkelde, eigen finesses en nuances kent ten opzichte van dat zoals het in Nederland zelf wordt gebezigd. Een misinterpretatie ligt dan snel op de loer, ook voor de niet op sensatie beluste journalist. Waar de verschillen met bijvoorbeeld het Zuid-Afrikaans en Vlaams Nederlands sneller onderkend worden, lijkt hier nog een blinde vlek te bestaan. Het Surinaams Nederlands heeft, mede gevormd door de cultuur, op veel onderdelen een andere stijl en sommige woorden hebben gewoon een andere betekenis dan die in het oer-Hollands. Dat uit zich in voor Nederlanders soms bloemrijk of plechtig taalgebruik, zoals bijvoorbeeld door Bouterse die in het eerder aangehaalde statement aangaf, dat hij met Santokhi had gesproken en dat hij hem “tot zijn eer” moest nageven dat er niet was gesproken over samenwerking in een regering. Tot zijn eer is hier dus Santokhi recht doen door correct weer te geven wat wel en niet was besproken. Soms hebben dezelfde woorden in beide talen een andere betekenis. In Suriname ontstond in 2015 vanuit de samenleving een protestbeweging tegen de regering Bouterse onder de naam ‘we zijn moe’. Surinamers waren het falende beleid zat , maar protesteerden juist week in, week uit en jarenlang onvermoeibaar. Of een ander voorbeeld: als je een Nederlander vraagt hoe het met hem gaat, is zijn standaardantwoord ‘druk’. Vraag het een Surinamer en hij zal zeggen ‘rustig’. Op het oog twee tegenstrijdige antwoorden, terwijl beiden waarschijnlijk hetzelfde bedoelen te zeggen.
Naast de interpretatie van de taal is er natuurlijk de veelbesproken moeilijke diplomatieke relatie. Enerzijds vanuit Suriname door de jarenlange anti-Nederlandse houding in het tijdperk van Bouterse met het wegsturen van de Nederlandse ambassadeur als dieptepunt. Anderzijds door Nederland, door het onvoldoende geadresseerde koloniale verleden en de als belerende paternalistisch ervaring houding, die vooral het eigen superioriteitsgevoels lijken te weerspiegelen: soms in de rol van de postkoloniale bemoeial die het altijd beter weet, dan weer in de rol van het voormalige moederland die zich manifesteert als redder van het ‘verloren onvolwassen kind’. Surinamers zijn die houding moe. Waar Nederland als geen ander land ter wereld de kunst van diplomatie tot in puntjes beheerst, zo moeilijk heeft zij het in het zich verhouden tot de bestaande en voormalige overzeese delen van het koninkrijk. Dat werd afgelopen week nog eens pijnlijk duidelijk ten aanzien van Caribisch Nederland. De eeuwenlange overheersing lijkt mentaal maar moeilijk te worden afgeschud. Tel daarbij op de infameuze – misschien wel vergeven maar zeker niet vergeten – uitspraken van minister Blok en het is duidelijk dat met het aantreden van Santokhi we nog maar aan de basis staan van wat uiteindelijk een volwaardige relatie kan worden.
De Tweede Kamer deed, direct na de verkiezing van Santokhi als president, een terechte oproep aan de regering om de banden met Suriname te herstellen. Er is ook zoveel reden toe. Twee landen met een gedeeld verleden en een aan het voormalig wingewest verwante populatie in Nederland, die qua omvang misschien wel net zo groot is als die van heel Suriname zelf. Een diaspora die in de startblokken staat om de schouders onder de nieuwe toekomst van Suriname te zetten, waarin volop economische kansen voor beide landen wenken. Alleen in een ‘relatie 2.0’ op basis van wederzijds respect, gelijkwaardigheid en synergie kan dat potentieel tot bloei komen. Met een oprechte bejegening van en getrouwe verslaglegging door de vaderlandse journalistiek. Kenny B spreekt zich in zijn zomerse ballade ‘Parijs’ uit voor communicatie zonder barrières, exact zoals beide landen dat nu nodig hebben. Suriname heeft met het wegsturen van Bouterse de deur naar normalisatie van de betrekkingen opengezet. Premier Rutte pakte de handschoen direct op door dinsdag 14 juli in een persoonlijk telefoongesprek Santokhi te feliciteren met zijn benoeming als president. De ene regeringsleider feliciteert de andere als een zichtbare erkenning van gelijkwaardigheid: het gebaar strekt het volk van Suriname tot zijn eer.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (31)

Dirk van Toledo
Dirk van Toledo22 jul. 2020 - 15:02

Beste Maurice, Je slaat de spijker op de kop in je eigen tekst. Je schrijft: "......Dat er veel moet gebeuren om de bekoelde relatie op kamertemperatuur te krijgen is wel duidelijk" Echter, een bekoelde relatie moet op 37 graden worden gebracht om weer weer werkbaar te kunnen worden, dus kamertemperatuur is onvoldoende. Mijn advies zou zijn om de taal als smeermiddel te gebruiken en speciaal de uitdrukkingen. Deze "odo's" bevatten veel Surinaamse cultuur en zijn vaak zeer geestig. Google "odo" en geniet.

Gerygrr
Gerygrr19 jul. 2020 - 14:50

Kijk hier! Taal is een belemmering voor het elkaar juist verstaan........ Dat geldt dus ook in het onderwijs, alle toetsen zijn talig en geven onze Surinaamse en Antilliaanse studenten extra problemen. Lagere studieresultaten zijn hieraan te wijten of bepaalde voorspellingen over een vervolgstudie en niet (altijd) discriminatie of racisme.......... Ver

Joris1966
Joris196616 jul. 2020 - 8:52

Als ze nu eens als blijk van volwassenheid Bouterse uitleveren aan Nederland zodat die hier zijn straf kan uitzitten dan zullen er in Nederland ook deuren naar Suriname open gaan, want uiteindelijk gaat het maar om 1 ding en dat is geld. En bij geld vragen of krijgen is altijd een aanwezigheid van ouder-kind gevoel, wat als paternaal uitgelegd kan worden.

Dehnus
Dehnus16 jul. 2020 - 7:45

Nou het is niet alleen het verschil in taal gebruik hoor, het was ook omdat ze er kliks mee konden scoren. Maar buiten dat heb je ook zeker een punt in zake taal. Zelfs binnen Nederland heb je deze polemiek in verschil in taal, dat weer geïnspireerd is door verschil in streek-/minderheidstaal. Ik bedoel, om je even een voorbeeldje te geven, het lichte accent van een Limburger word al ondertitelt door deze idioten (Hollanders). Het is dus letterlijk het niet WILLEN begrijpen. Als je normaal Vlaams al ondertitelt (terwijl het gewoon verstaanbaar Nederlands is dus niet een van de vele dialecten die Vlaanderen rijk is), dan kan je wel zeker zijn dat Zuid Amerikaans- en Caribisch Nederlands op nog meer arrogantie stuit. Het arrogantie van het niet WILLEN verstaan. Heb zelf de privilege gehad om op Aruba te mogen wonen voor een deel van mijn leven (jongere jaren), en de ellende die deze mensen al krijgen als ze Nederlands spreken is gewoon ongehoord. Net als mensen met Gronings, Limburgs of Twents accent, gaan ze het na doen en de gek aan scheren. Dat terwijl het al de Arubanen vaak gewoon netjes Nederlands spreken, vaak zelfs beter grammaticaal dan wat er in "Holland" gesproken word. Vaak wat ouderwetser (net als het Vlaams) maar zeker niet fout. Dus ja, praat gewoon Nederlands met elkaar! En, Hollanders, doe niet zo arrogant en doe eens beter je best om het te verstaan (Doe dus niet alsof je het niet verstaat). Belgen verstaan jullie, Groningers verstaan jullie, Surinamers verstaan jullie, Limburgers verstaan jullie... dus andersom kan het ook!

Pater
Pater16 jul. 2020 - 3:36

Van het taalgebruik heb ik geen last. Behalve dat "infameuze". Het allereerste probleem van de nieuwe regering is de lege staatskas na de rampjaren Bouterse, niet de relatie met NL. Vreemd dat het daar nu juist níet over gaat.

Bouwman2
Bouwman215 jul. 2020 - 14:36

Ik dacht meteen: die Maurice lijkt exact op een mij bekende OvJ dat wordt vast fijn. En dat is dan ook zo. Maar.... je voelt em al aankomen: waarom een coalities met de ABOP en Brunswijk als maat? Dat is als de duivel uitdrijven met Beëlzebub. De ene onherroepelijk veroordeelde vervangen door een ander. Het was een goeie zet van Santokhi om de VHP te ontdoen van een etnisch opschrift.. En natuurlijk was er een entre deuxje met Dee Dee. De prijs die betaald wordt voor geruisloze overgang. Dus denk nou maar niet dat de verhouding Suriname/Nederland meteen al in de knuffelfase terecht komt. De beoogde geliefden gaan lekker om elkaar heendraaien. Het kan nog wel even duren alvorens de ballonnen worden opgeblazen. Er moet nog heel veel modderig water door de Suriname rivier.

1 Reactie
Pater
Pater16 jul. 2020 - 3:32

"waarom een coalities met de ABOP en Brunswijk als maat?" Waar haalt hij anders zijn meerderheid vandaan ?

Tweekeerbellen
Tweekeerbellen15 jul. 2020 - 12:24

Geachte heer Pahladsing, Dank voor uw mooie stuk. Interessante invalshoek die voor mij nieuw is; leuk om te lezen. Ik hoop oprecht op een normalisatie van de verhoudingen met Suriname. En ik hoop inderdaad -zoals u terecht opmerkt- dat wij onze paternalistische houding daarbij laten varen. Ik zou het alleen wel jammer vinden als een deel van onze Suri-Nederlanders naar aanleiding hiervan ervoor zou kiezen om terug te gaan naar Suriname. Uiteraard alle begrip voor de wens om er daar iets van te maken (en die kansen lijken er nu te zijn), maar ik zou ze hier wel gaan missen.

2 Reacties
Bouwman2
Bouwman215 jul. 2020 - 16:07

Een paternalistische houding van Nederland versus Suriname? Me dunkt dat als de helft van je burgers, waaronder een flink stuk van de elite uit vrije wil , naar Nederland komt en daar wordt geaccepteerd als medeburgers dat paternalisme niet het juiste woord is. Deze mensen zien er dan wel anders uit, - hoewel dat soms een voordeel kan zijn- maar ze zijn medeburgers. Als je nou es goed leest wat je schrijft snap je dat als je iemand vriendelijk zegt: ga terug naar je eigen land en maak er iets van, dat als neerbuigende kan worden opgevat. Ik ben heel lang in psycho-analyse geweest en toen de psycho-analiticus persisteerde en sterk aandrong aandrong wist ik het: Ik ben een racist die erg gesteld is op Surinaamse vrouwen ( en een enkele man) .Ik geef toe, tamelijk uitzonderlijk, zo iets als een lesbienne die het leuk vindt om met mannen aan de zwier te gaan. Nou ik verzeker je dat je dan vreselijk gediscrimineerd wordt hoor.

Tweekeerbellen
Tweekeerbellen16 jul. 2020 - 9:37

@Bouwman: ik probeer chocolade te maken van uw reactie, maar eerlijk gezegd lukt mij dit niet. Wat is uw punt?

Hanvander Horst
Hanvander Horst15 jul. 2020 - 11:16

Naar aanleiding hiervan: ik vind dat het Nederlands Nederlands onmiddellijk het Surinaams Nederlandse ¨zweeftrui¨ moet overnemen voor naveltrui.

11 Reacties
Eric Minnens
Eric Minnens15 jul. 2020 - 22:46

@HanvanderHorst Taalgebruik kun je niet opleggen. Wat je wel zou kunnen proberen, is 'zweeftrui' ingang te doen vinden door elke column van jou af te sluiten met een 'ceterum censeo': "Overigens ben ik van mening dat het Nederlands Nederlands onmiddellijk het Surinaams Nederlandse ¨zweeftrui¨ moet overnemen voor naveltrui." Voor je het weet, praten we nergens anders meer over. ????

Kees van Bemmelen
Kees van Bemmelen16 jul. 2020 - 4:00

Han, Of het Vlaamse "plooifiets" voor vouwfiets.

Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland16 jul. 2020 - 8:19

ik denk dat beide woorden naast elkaar kunnen waarbij de omvang van een al dan niet aanwezige boezem zal bepalen of het een navel- of zweeftrui betreft

DanielleDefoe
DanielleDefoe16 jul. 2020 - 12:31

De "droogkuis" heeft ook nooit ingang gevonden hoewel ik dat woord ook heel leuk vind. Leenwoorden maken de meeste kans als ze een "concept" betreffen waarvoor de Nederlandse taal geen woord heeft. Wat dat betreft heeft Griezel een punt. Dat leidde in het verleden tot de adoptie van sauna. Emailen behhort er ook toe.

Eric Minnens
Eric Minnens16 jul. 2020 - 13:23

Droogkuis vind ik meer een naam voor een buitenvrouw die de relatie het liefst platonisch wil houden. Ik gebruik in dit geval liever het Engelse dryclean.

Eric Minnens
Eric Minnens16 jul. 2020 - 13:33

Oeps, per ongeluk op de verzendknop gedrukt. Ik vind hem eigenlijk op het randje. Ben niet gewend zo beledigend over vrouwen te spreken. Sorry.

DanielleDefoe
DanielleDefoe16 jul. 2020 - 16:54

Buitenvrouw is een merkwaardig eufemisme.

Eric Minnens
Eric Minnens16 jul. 2020 - 19:26

Zo heeft elk woord wel wat. Zwagerman bijvoorbeeld is dubbelop.

GoudenBergen
GoudenBergen16 jul. 2020 - 19:30

Amai, wat een miserie!

Eric Minnens
Eric Minnens17 jul. 2020 - 5:30

@Gouden "Amai, wat een miserie!" Kom jij er ook nog bij... ????

DanielleDefoe
DanielleDefoe17 jul. 2020 - 10:14

De combinatie van zwagerman en buitenvrouw is pas echt te gek.

Jan Lubbelinkhof
Jan Lubbelinkhof15 jul. 2020 - 11:03

Laat me beginnen met te zeggen dat ik van Su houd. Van het land en van de taal. Ik spreek Sranang, al versta ik het beter. Ik hou van de plechtstatigheid van het Nederlands van de oudere Surinamers. Dat gezegd hebbende, had Blok echt zo ongelijk met zijn “failed state”. Ja, als minister had hij dat beter niet kunnen zeggen maar wees eens eerlijk, een staat met een veroordeeld drugscrimineel als staatshoofd. Een man die ook nog eens gewetenloze moorden op zijn kerfstok heeft. Een staat die nu een andere veroordeelde drugscrimineel als vicepremier heeft. Een staat die toestaat dat het land wordt leeggeroofd door illegale mijnbouw. Een land met in potentie een weergaloze rijkdom terwijl het niet zijn eigen broek kan ophouden. Hoe dicht bij de omschrijving failed state wil je komen? Ja, ik hou van het land, de mensen, de cultuur maar ik zie ook de negatieve kanten.

8 Reacties
Steven3
Steven315 jul. 2020 - 12:48

Als Blok die argumentatie had gebruikt, dan had ik u gelijk gegeven. Maar dat is niet wat Blok heeft gezegd. Blok zei dat Suriname een failed-state is door de etnische samenstelling van de bevolking. Terecht dat dat hem op veel kritiek is komen te staan.

Jozias2
Jozias215 jul. 2020 - 15:25

@steven, Dat is niet zo gezegd. De letterlijke uitspraak van blok was: "Dus de partijen in Suriname die zijn niet langs etnische lijnen opgedeeld? Het is een functionerende rechtstaat en democratie? Ja, nou, ik bewonder je optimisme. Suriname is een failed state, en dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling. Sorry." Dus niet door de 'etnische samenstelling' maar doordat de politieke partijen langs etnische lijnen zijn opgedeeld en vanwege het functioneren van de rechtstaat en democratie. Volgens mij is dat wat Jan ook aangeeft.

Jan Lubbelinkhof
Jan Lubbelinkhof15 jul. 2020 - 19:01

@Jozias, dat is inderdaad waar ik op doel. Su is een prachtland maar het is opgedeeld middels etnische lijnen waardoor criminelen de kans krijgen zich een belangrijke rol toe te delen. De ene groep mengt niet echt geweldig met de andere, creolen, hindoestanen, javanen, chinezen, indianen, ze vieren wel elkaars feestdagen maar blijven toch het liefst binnen de eigen etnische cirkels (in het algemeen gesproken dan).

Steven3
Steven315 jul. 2020 - 21:24

@Jozias Je correctie over de letterlijke woorden is correct. Dank je. Maar dat neemt niet weg dat ik het oneens met dat deel van de argumentatie van Blok (en dus ook van Jan) die over de etnische opdeling gaat. Ten eerste is die etnische opdeling (die overigens door de Nederlandse regering zelf is gecreëerd) grotendeels achterhaald. De NDP is altijd al een multi-etnische partij geweest en ook de nieuwe president Santokhi dankt zijn overwinning mede aan het feit dat zijn partij (VHP) de afgelopen jaren is getransformeerd naar een multi-etnische partij. Blok was/is onvoldoende op de hoogte van de ontwikkelingen in de Surinaamse samenleving. @Jan Je zegt dat de etnische groepen binnen de eigen cirkels blijven. Wellicht ben je niet recent in Suriname geweest. Maar in Suriname (vooral onder de jong volwassenen) zijn de etnische lijnen zichtbaar aan het verdwijnen. Overigens, is Nederland dan wel het toonbeeld van een land waar etnische groepen optimaal mengen? Ik vind van niet. De Black-Lives-Matter betogingen in Nederland zijn er niet omdat mensen de etnische menging in Nederland zo geweldig vinden. Maar dat maakt Nederland toch ook niet tot een failed-state. Dat Bouterse volgens het Nederlandse rechtssysteem is veroordeeld vind ik irrelevant. In Suriname is het Nederlandse rechtssysteem immers niet van toepassing. Dat hij volgens het Surinaams rechtssysteem verdachte was van de decembermoorden (ten tijde van zijn verkiezing) en hij leiding heeft gegeven aan een corrupte regering, vind ik wel problematisch. Als de term failed-state per se gebruikt moet worden, dan zouden die laatste twee punten daar wellicht aanleiding voor geven.

Steven3
Steven315 jul. 2020 - 21:52

Ook het argument van Blok dat de democratie in Suriname niet zou functioneren klopt in mijn beleving niet. Suriname is al sinds 1991 een democratie met het aantreden van Ronald Venetiaan als president.

Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland16 jul. 2020 - 8:21

nederlandse politici zijn medeschuldig aan talloze oorlogen , plundering van talloze landen dan is die bouterse maar een kabouterse hoor wij wonen in een echte schurkenstaat

Jan Lubbelinkhof
Jan Lubbelinkhof16 jul. 2020 - 10:05

@Steven, Als het inderdaad zo geweldig ging met het mengen dan waren woorden als kafri, djoeka en koelie al de wereld uit, die worden echter nog te vaak gebruikt om de “ander” te raken, weg te zetten. Al gaat het beter dan een paar decennia geleden, voorlopig is het enige echte moksi de moksi meti.

Steven3
Steven316 jul. 2020 - 13:17

@Jan Woorden zoals kafri, djoeka en koelie bestaan inderdaad nog in Suriname. Net zoals in Nederland de woorden neger, spleetoog en kut-marokkaan ook nog veelvuldig worden gebruikt. Dat zul je nooit helemaal uitbannen. Maar maakt dat een land tot een failed-state? Als dat zo is, dan is Nederland ook een failed-state.