Populisten steeds extremer, maar hun populariteit neemt af
© Leader of French far-right party Rassemblement National (RN) and candidate for the presidential elections Marine Le Pen holds a press conference as part of her campaign in Paris, on September
Praat mee
Reacties (29)
("Die laatste drie vormen een duidelijke uitzondering op de onderzoeksresultaten. In die landen is de afgelopen jaren vrijwel geen verandering te zien in de populariteit van het populisme.") Mogelijk beseft u degelijk dat deze stelling linrecht ingaat op de stelling dat Trump definitief verslagen zou zijn.
@Libertain Mensen die vatbaar zijn voor 'old-school-populisme' is redelijk stabiel. Het wordt met name bepaald door de groep die ingewikkelde onderwerpen niet kunnen begrijpen en dus vallen voor eenvoudige oplossingen. Maar in het huidige tijdsgewricht is daar een andere categorie bij gekomen: de groep die ingewikkelde onderwerpen wel kunnen begrijpen, in principe niet vallen voor de eenvoudige oplossingen, maar ontdekt hebben dat destructief handelen een machtsbasis oplevert. Het nieuwe populisme trekt mensen die deze macht willen organiseren dan wel zich willen laten gebruiken om de wereld zodanig in te richten naar de gecommuniceerde 'oplossingen'. Niet omdat deze waar dan ook een oplossing voor zijn maar wel recht doen aan een de inrichting van de maatschappij hoe zij ze het liefst zien: discriminatie, racisme en het terugtrekken binnen de landsgrenzen is nergens een oplossing voor maar is wel de manier waarop ze in het leven staan. Of is deze analyse net wat te simpel?
De vraag: "Moet de wil van het volk het hoogste principe binnen de politiek zijn?" is niet eenduidig te beantwoorden. Betekent een 'nee' dat je de uitkomst van verkiezingen of een referendum niet respecteert? Dan ben je opgeschoven naar de anti-democraten. En betekent een 'ja' dan dat je de principes van de rechtstaat negeert? Ik had op die vraag geen antwoord gegeven. De vraag is zelf populistisch: denken dat je met een eenvoudig antwoord een complex probleem moet kunnen oplossen.
Eens: een makkelijk 'nee' is net zo populistisch als een makkelijk 'ja'.
Frans, de vraag is of de wil van het volk het hoogste principe is. Niet of je voor of tegen bent. Het hoogste principe kan de uitkomst van een referendum zijn. In heel Europa zie je dat mensen een referendum niet als de oplossing van allerlei problemen zien. Een reden die ze daarvoor geven is dat ze bang zijn dat een kleine militante minderheid de uitkomst gaat bepalen. Ze geven daarmee aan dat ze liever een goed functionerende volksvertegenwoordiging hebben dan dat ze zelf willen beslissen. Met andere woorden, de referendumhype is voorbij.
Wat ik al eerder heb geschreven en gezegd en wat eigenlijk ook duidelijk is geworden. Mensen kiezen niet voor populisme, maar tegen de reguliere politiek. Zolang de populist maar redelijk normaal blijft, is dat geen probleem, maar zodra de populist te raar gaat doen, dan lopen die mensen weer weg en hou je idd de uitzonderingen over. De mensen die wel degelijk extremistisch zijn. Wat ook kan zijn is dat de reguliere politiek een aantal standpunten overneemt die acceptabel zijn zoals men dat in Denemarken doet waardoor de "normale"mensen weglopen bij de populist. Nu is het wel grappig dat we lacherig doen over de wil van het volk, maar gaat het daar niet over in de politiek? Het volk stemt en de meerderheid beslist? En als de meerderheid van het volk het niet met je eens is, dan kom je nergens.
Zijdelings ontopic: een belangrijke oorzaak van stemmentrekken door Wilders en Baudet lijkt mij de situatie dat er - veel problemen zijn met nazaten van Marokkaanse gastarbeiders - geen duidelijk (voor mij althans) beleid is over aantallen nieuwe islamitische immigranten. Ik denk dat er behoefte is aan duidelijkheid over hoeveel immigranten met sterk afwijkende cultuur we aannemen. Hoeveel schaffen wir? Kunnen we een grens stellen of zitten we vast aan Europese quota? Kunnen we zeggen dat we op een gegeven moment tijdelijk vol zitten, of kunnen er altijd nog meer bij? Hoe succesvol is de inburgering? Zit daar verbetering in? Mij lijkt het duidelijk dat Nederland niet al het leed van de wereld kan oplossen, en dat illusionaire kreten het vertrouwen ondermijnen, zoals deze uit het CDA-verkiezingsprogram: "start vanaf de eerste dag met werk en het leren van de taal", "koppelen we nieuwkomers aan een ‘maatje’ ", "integratiebeleid wordt uitgebreid naar tweede en derde generaties". Hoe dan?? Ik herinner me de vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije, die kwamen niet bij een staatsinstelling in huis, maar bij burgers die daar voor kozen, voor een paar maanden. Nooit over problemen gehoord. Zullen wel Engels of Duitssprekende hoogopgeleiden zijn geweest? Als we nou eens zeggen: gezien onze wooncrisis en beperkte inburgeringsvaardigheden de komende 3 jaar maximaal 2500 immigranten met sterk afwijkende cultuur per jaar. Zouden er dan nog zoveel proteststemmen zijn?
Vragen in het onderzoek waren onder meer of ‘de wil van het volk het hoogste principe binnen de politiek’ moet zijn, een van de voornaamste pijlers van het populisme. Daarom zitten populistische politieke elite per definitie in het midden van het politieke spectrum. Niet links, niet rechts maar wat de kiezer wil. Principes zijn ver te zoeken, zoveel mogelijk pluche zetels is wat telt voor de populist. Wie kent ze niet de clubs die het ene na het andere kroonjuweel net zo gemakkelijk in de prullenbak kieperen om in te ruilen voor een nieuw. Zoals de wind publieke wind waait, waait het jasje van de populistische politieke elite. Gisteren was het nog politieke vernieuwing, vandaag milieu en klimaat etc. De populist moet wat om het gepeupel te plezieren. Intussen wordt de koof tussen arm en rijk steeds groter. De populisten weten hun kiezers wel aan zich te binden met subsidie. Villasubsidie, Teslasubsidie, windmolensubsidie, biomassastroom subsidie etc.
De populisten weten hun kiezers wel aan zich te binden met subsidie. Villasubsidie, Teslasubsidie, windmolensubsidie, biomassastroom subsidie etc. Jammer dat ze de lonen niet omhoog gooien zodat er geen subsidie meer nodig is.
@Hoi, ik ga spijt krijgen van de vraag, maar toch. Waarom is villasubsidie populisme en kreten als 'het eigen risico schaffen we af' niet. Als ik naar de standpunten van de SP (https://www.sp.nl/standpunten) kijk, kan ik hier met wat goede wil nog wel meer 'populistische' kreten uit filteren. Misschien wel allemaal. 'populistisch' is een soort term geworden om standpunten van een ander te devalueren. Je kunt het met standpunten of beleid niet eens zijn, maar om alles maar populistisch te noemen maak je het wel erg moeilijk om nog een inhoudelijk debat te voeren.
Ik denk dat de afname van de populariteit juist het gevolg is van de luidruchtigheid van de rechts extremisten. Het een veroorzaakt het ander. Jammer dat het onderzoek dat niet laat zien. Je had in beide onderzoeken kunnen vragen naar wat mensen het meest irriteert op politiek gebied. Ik weet dat zulke vragen wel gesteld worden in andere onderzoeken en dat de antwoorden inzicht geven in toekomstige politieke ontwikkelingen. De uitkomst van beide signaleringen (de afname en de luidruchtigheid) laten nog meer zien. Veel mensen zijn redelijker dan we zouden verwachten. Sommigen gingen van de weeromstuit of de emotie mee in het makkelijke gebral van populistisch rechts maar zien toch al vrij snel dat er daar geen antwoorden of oplossingen zijn. Bovendien zien die partijen zich helemaal niet genoodzaakt om met oplossingen te komen. Hun verdienmodel is juist het ontbreken van oplossingen. Dus zien veel kiezers dat de partijen die wel naar oplossingen zoeken, hoe moeizaam, zich in het midden bevinden. Omdat het voor die partijen wel van belang is om met oplossingen te komen. Daarom zien we Rutte en de Jonge zo vaak op tv. Er wordt iets van hen verwacht. Verder laat het zien dat populistisch rechts zijn eigen graf aan het graven is als het doorgaat op deze weg. FVD is een lichtend voorbeeld en een schrikbeeld voor alle anderen die zich op dezelfde vleugel bevinden. You can fool people sometimes but you can't fool them all of the time. Het heeft alles te maken met cognitieve dissonantie. Als het spanningsveld tussen het gebral van rechts en de redelijkheid te groot wordt is er geen verhaal dat die twee zaken met elkaar verbindt. Dat kunnen normale mensen niet aan. En dan is er nog maar een uitweg en dat is zoeken naar een ander narratief.
Verder een opvallende opmerking over Denemarken. Blijkbaar is het de sociaal democraten daar gelukt om het land veilig te stellen voor populistische tendensen. Door op onderdelen te schakelen (streng immigratiebeleid) om burgers daarmee het gevoel van vertrouwen te geven. Daardoor kregen populistische onderbuikgevoelens zoals het aanwakkeren van wantrouwen tegenover anderen of het idee van een kloof tussen burgers en elite geen kans om voet aan de grond te krijgen.
Sorry, nog een aanvullinkje. Inhakend op het Denemarken verhaal, het onderzoek laat hier empirisch zien wat de invloed van het populisme is op de manier waarop mensen met elkaar omgaan, met de sociale samenhang in de samenleving. Het is gif.
Het valt hier in Nederland nog wel mee. Familie in Frankrijk die actief zijn in de Parti Socialiste worden als ze bij een bijeenkomst zijn geweest op weg naar huis gevolgd door met knuppels bewapende fascisten van het FN. Die intimidatie is al jaren aan de gang en de politie doet daar niets aan (mag raden waarom niet). Niet iedereen kan daar tegen en haakt af actief in de politiek te zijn (wat waarschijnlijk ook de bedoeling van die FNners is).
"Blijkbaar is het de sociaal democraten daar gelukt om het land veilig te stellen voor populistische tendensen. Door op onderdelen te schakelen (streng immigratiebeleid) om burgers daarmee het gevoel van vertrouwen te geven." Partijen die dat doen zijn wellicht Sociaal democraten maar geen socialisten. "om burgers daarmee het gevoel van vertrouwen te geven."" Nee om rechts extremisme te pleasen. " Daardoor kregen populistische onderbuikgevoelens zoals het aanwakkeren van wantrouwen tegenover anderen of het idee van een kloof tussen burgers en elite geen kans om voet aan de grond te krijgen." Mensen ontmenselijken omdat ze volgens bepaalde mensen hier niet mogen zijn zorgt er voor dat populisten "geen voet aan de grond krijgen". Met deze sociaal democratie hoef je niet bang te zijn voor de populisten. Je doet wat ze willen.
Paul, ik ben geen voorstander van de Deense methode, maar zie wel dat het voorkwam dat de Deense samenleving uit elkaar gerukt werd.
Komt deels ook wel om dat de niet-populstische partijen ook minder extreem in hun denkbeelden zijn geworden. Voor de populisten om zich dan nog te onderscheiden moeten ze nog verder opschuiven en dan raken ze veel kiezers kwijt.
Nee ik schreef precies wat ik bedoelde. Ik vind de omgang van middenpartijen met de migratiecrisis in de periode van rond 2015 behoorlijk extreem. Inmiddels hebben zijn deze partijen en personen meer gematigd. Populisten kunnen zich daardoor moeilijker positioneren. Wat ook mee speelt. Op dit moment zijn covid en klimaat de belangrijkste onderwerpen en in tegenstelling tot immigratie zijn er best wel veel tinten grijs en dit maakt het voor populisten moeilijk.
Nationalistische en populistische kiezers zijn het tegenovergestelde van wat ze pretenderen. Ze noemen zichzelf visionairs. Maar in werkelijkheid lopen ze achter en komen ze vaak achter dingen waar "extreemlinks" allang achter is. Dat Baudet een complot denker is dat is al veel langer bekend. Dat Baudet niet zo goed is op personeel gebied is ook bekend. Dat Wilders zijn strapatsen in een parlementair isolement zal uitmonden is een vaststaand feit. Dat er complot denkers en radicalen in zitten die de boel kapen dat is logisch. En dat Wilders en Baudet en hun buitenlandse equivalenten nooit de problemen gaan oplossen is ook voor ieder normaal mens duidelijk. Wat "extreemlinks" al voorspelde in 2007 a 2008 is iets waar de meeste PVV stemmers pas in 2018 a 2019 achter kwamen. En toen stemde ze op de "fatsoenlijke" Baudet. Dat nieuwe partijen in Nederland en ook vaak in coalitie systemen in het buitenland falen is ook een bekend fenomeen. Nationalistische kiezers zijn drammerig en eenzijdig geïnformeerd. Bovendien zetten ze nogal wat op het spel voor hun dwaze electorale uitstapje. De erkenning van het stelselmatig falen van radicaal rechts of van populistisch rechts is het gelijk erkennen van links, de media en van de linkse politiek. Het gelijk van D66. In deze. Het gelijk van GL. Het gelijk van Joop/Volkskrant. Al partijen, mensen en de media waar radicaal rechts van gruwt. 5 a 10 jaar later zwijgen de rechts radicale kiezers in heel Europa altijd en overal hun foute stemkeuzes dood. Zoals ze nooit zullen erkennen dat ze historisch elke keer op het verkeerde paard hebben gewed. Want dat vereist zelfreflectie. Het vereist excuses maken voor wat je fatsoenlijke mensen hebt aangedaan. Het vereist het erkennen dat je op het verkeerde paard heb gewed. Dat je eigenlijk een halve of hele antisemiet en complot denker hebt ondersteund. En dat je geheel ten onrechte jezelf op het visionaire paard hebt gehesen. Dat je helemaal geen voorloper of visionair bent, maar dat je als een slaafs en dom schaap achter de verkeerde leider bent aangelopen en de volledig verkeerde keuze hebt gemaakt. En dat je gefaald hebt en in de zoektocht naar dat falen ook mensen die dat absoluut niet verdienen gekrenkt hebt. Enfin. Bovenstaand betoog is een leuk betoog voor BBB en JA21 kiezers over een jaar of 5. Als ook van der Plas en Eerdmans politieke mislukkingen blijken. Wat ook volledig voorspelbaar is. Je hoeft er geen Einstein of een groot politicoloog voor te zijn.
Hoi Sonic. Wat beschouwd u als populistisch? Dus niet wie, maar wat.
Toch is het niet geheel zonder resultaat want veel linkse en middenpartijen zijn met sommige standpunten verder opgeschoven naar deze populistische partijen.
@ Rechtvznraap Dan leeft u onder een steen. De kwestie Otten, Van Haga. Wilders die zijn halve partij zag weg lopen. Kopvoddentaks. Het weg lopen uit het Catshuis. Minder, minder. Maar ik heb niet het idee dat u te overtuigen bent. Wereldvreemd bent u. @ Harba Lorifa Een onderdeel van populisme is met onhaalbare idealen komen. Dus ik acht DENK, PVV, FvD als geheel populistisch. En dan heb je nog een boel deels populistische partij, zoals BBB en misschien Bij1. SP wordt vaak onder populisten geschaard, maar ik vind de SP voor een groot deel vooral een realistische partij en de enige signaal partij van Nederland. De SP geeft echt een signaal af. @ RechtdoorZee93 Ik gun iedereen zijn invalshoek, maar ik gebruik nu even het narratief van Wilders en zijn aanhang. Ik weet dat Bij1 kiezers of D66 kiezers het met het onderstaande oneens zijn. PVV en FvD hebben absoluut volgens hun eigen normen en waarden geen signaalfunctie. Er is meer EU als 10 jaar geleden. Er zijn meer immigranten. De invloed van Zwarte Piet is fors ingedamd. Woke is opgekomen. Er is een klimaatakkoord. In 2015 was er de vluchtelingen crisis en sommige zeggen dat die er nog steeds is in 2021. Het referendum is afgeschaft. Er wordt door VVD en CDA volop onderhandeld met GL. En het Woke achtige D66 zit in de regering. PVV en FvD staan volledig buitenspel. En het is in die zin dat VVD en CDA hun poot min of meer stijf hielden, want tot na de zomer was het een mogelijkheid dat en D66, GL en PvdA in de regering kwamen. Ik weet niet eens of ik het met het bovenstaande eens ben. Het is namelijk geschreven uit het perspectief van een PVV of FvD aanhanger. Er is geen zwarte Piet. Er is geen immigratie stop. Het klimaat akkoord is niet van tafel. Er is geen Nexit. Er is geen referendum. Ook op het punt van een signaal partij zijn ze beiden extreem geflopt. En werkt het averechts. En die retoriek van VVD en CDA. Wie neemt dat nog serieus?
@Sonic, Dit is de definitie van Wikipedia : "Populisme (van het Latijnse populus, "volk") is een manier van communiceren en van politiek bedrijven, waarin de centrale tegenstelling die tussen "het volk" en "de elite" is, en waarbij de populist de kant van "het volk" kiest". Iedereen maakt zijn eigen interpretatie van wat populisme betekent en gebruikt het al het hem of haar uitkomt en vaak met een verkeerde interpretatie, maar de reageerder goed uitkomt. Daardoor verliest het zeggenschap en betekenis als argument. Het is verworden tot containerbegrip, te pas en onpas wordt het in een discussie gebruikt zonder waardeoordeel. Dat geldt ook voor de termen "links en rechts" en zelfs neoliberaal. Als het wordt gebruikt dient er altijd een context aan verbonden te worden, waarom en met inhoudelijke argumenten. De loze kreet geeft het woord populisme of populist geen inhoud. De kiezer heeft altijd gelijk en dat geldt ook voor de stemmers op in mijn ogen verfoeilijke partijen, ze hoeven zich niet te schamen. Dat geldt uiteraard wel voor de regeringspartijen, die moeten zich zeker schamen voor de resultaten van hun regeringsperiode, daar hoef ik n Rutte 1 tm 3 toch geen voorbeelden meer voor te geven. Het huidige probleem met de politiek is dat sommigen zich hoofdzakelijk bezig houden met irrelevante zaken als woke en vergeten dat ze hun kiezers behoren te vertegenwoordigen. Anderen zijn alleen gericht op het behoud van macht en de status quo. En een deel is hoofdzakelijk bezig met zichzelf als politiek bedrijf, gelijkend inteelt. Daarnaast is een deel bezig met het over en weer beschuldigingen plaatsen, waar de andere kant dan weer op reageert. Ook hier de inteelt procedure. Ik mis visie, stip op de horizon of zelfs maar een richting waarop Nederland weer kan gaan varen, het dobbert nu stuurloos rond. Er is geen schipper, geen stuurman, geen effectieve bemanning en zelfs de passagiers weten niet waar het naartoe vaart.
@Sonic Door populisme direct alleen in verband te brengen met extreem rechts, en extreem links daar 'boven' te plaatsen ( ... "waar extreemlinks al lang achter is"...) doet m.i. de definitie van populisme tekort. Veel elementen van volk pleasen, maar dan wel hun eigen potentiele achterban voornamelijk, zie je ook op links. In dat kader is een partij als GL uitermate populistisch bezig, alleen al het uiterlijk vertoon van Jesse.
@ Gimli55 Mooi kritisch betoog over de zittende macht. Heeft alleen 0,0 te maken met de hierboven beschreven populisten. En is ook geen enkele rechtvaardiging om Forum of PVV te stemmen. Mooi betoog dus, maar het enige wat ik er uit kan halen is dat PVV en FvD nog grotere faalhazen zijn omdat ze niet eens in staat zijn om een goed alternatief te vormen voor een waardeloze regering. @ Eid Wat u eigenlijk zegt. Groenlinks is een peer en dat is fruit en een appel is ook fruit, dus is Groenlinks eigenlijk een appel. Groenlinks heeft elementen van populisme in zich, maar is geen bedreiging voor fatsoenlijk Nederland. Voor de rechtstaat. Ze leven niet een totaal apart universum. Ik kwalificeert rechts radicaal populisme als kwaadaardig. GL kwalificeer ik niet als kwaadaardig. Appels met peren dus.
@Sonic, Op het gebied van immigratie is er geen herhaling van 2015 meer geweest. Zélfs Duitsland en zélfs Zweden zeggen nu van dat niet meer. In Griekenland is een rechtse regering aan de macht die de poorten dichter heeft gezet. Het wachten is nu op Italië waar (uiterst) rechts goed doet in de polls. Geen enkel onderwerp is zo splijtend als immigratie en lijkt er op dat veel linkse en middenpartijen in ieder geval deels naar rechts geschoven zijn op dit onderwerp. Ook op Joop is de houding veranderd. Een aantal jaar geleden had iedereen op deze pagina Polen de huid volgescholden voor wat ze uitspoken aan de grens. Klimaat en covid zijn minder splijtende onderwerpen en daarom niet gek dat de populisten het slechter doen.