De populisme-industrie: de onsmakelijke verrechtsing van onze media

In Amerika is een nieuwe politiek-activistische generatie opgestaan. Een anti-neoliberale en anti-populistische generatie die weigert zich te laten informeren door de Mainstream Media. Ze gaan in plaats daarvan naar onafhankelijke websites of YouTube-kanalen als The Young Turks (TYT), the Jimmy Dore show, of Democracy Now! Het zijn de millennials, ze zijn progressief links, sociaal-inclusief en aanhangers van Bernie Sanders. Het waren zij die een cruciale rol speelden in het verlies van Hillary Clinton. Niet dat ze Trump steunden, ze weigerden simpelweg op de corrupte Democrats te stemmen. Het is de nieuwe generatie die niet meer tuint in een politiek die links lult maar rechts vult. Een generatie die zich afkeert van de ‘corporate media’ zoals CNN of the New York Times. Het is een generatie die doorheeft dat het neoliberale verdienmodel er voor heeft gezorgd dat de Mainstream Media zijn verworden tot propagandakanalen voor de establishment die alles doen voor clicks en reclame-inkomsten.

Het neoliberalisme, ook wel vrijemarkteconomie genoemd, heeft er voor gezorgd dat meer dan 90% van de Mainstream Media in Amerika zijn opgekocht door 6 mediagiganten. Zij hebben er baat bij om reclame-inkomsten te behouden, toegang te krijgen tot snelle en makkelijke politieke nieuwtjes, en, heel belangrijk, dat er een rechtse neoliberale wind blijft waaien in het land. Meer clicks betekent meer reclame-inkomsten met als resultaat: de verspreiding van populaire massameningen ongeacht hun waarheidsgehalte, en marginale kritische geluiden weinig tot geen podium geven. Het betekent ook een innige band met de gevestigde politiek, of zelfs het pamperen van de macht, zodat makkelijke informatie en subsidies beschikbaar blijven en er een politieke orde blijft bestaan die haar exorbitante verdienmodel ondersteunt. Het zal dan ook niemand verbazen dat deze mediagiganten een extreme afkeer hebben van progressief-linkse geluiden, die vormen namelijk een reëel gevaar voor het rechtse verdienmodel dat hen stinkend rijk maakt.

Het resultaat is een op rechts-populisme beluste media die weinig tot geen kritiek heeft op de gevestigde orde. Niet alleen verwijten veel millennials de Mainstream Media dat ze zich tijdens de verkiezingen kritiekloos opstelden ten opzichte van Hillary Clinton en de Democrats, ook was de overmatige hoeveelheid gratis air-time voor Donald Trump iets waar ze zich vreselijk aan stoorden. De reden hiervoor is duidelijk: het abjecte populisme van Trump trok kijkers (geld), zonder dat hij bedreigend was voor het rechtse neoliberale verdienmodel. Het heeft Trump groot gemaakt. Een progressieveling als Bernie Sanders daarentegen, een man die opkwam voor de gemiddelde burger, werd niet alleen genegeerd maar ook genadeloos hard aangepakt wanneer hij wél een beetje aandacht kreeg.

In Nederland is het niet anders. Er is een totaal gebrek aan onafhankelijke media. Media die nagenoeg in handen zijn van een paar giganten, zoals de Telegraaf Media Groep, wiens winstgevende prioriteiten op nummer één staan. Het gevolg? Onze mening wordt continu in de richting van haar rechtse belangen gestuurd. Het maakt tegenwoordig niet uit of je de Volkskrant of NRC leest: het is de godganse dag Geert Wilders, de boze witte man of vervelende moslims, moslims, nog eens moslims en, uiteraard, Marokkanen. Alles voor de clicks.

We hebben Mainstream Media met een kritiekloze, weinig verrijkende kijk op de massaoorlogen van het Westen. Media met een volledig gebrek aan onderzoeksjournalistiek jegens de gevestigde politieke orde, jegens de macht. Media met een obscene pro-Israëlische kijk op haar afschuwelijke mensenrechtenschendingen. Maar ook media die loeihard zijn jegens partijen als DENK, Artikel 1 en de SP. Het zijn media die Wilders’ pathetische opkomst in Spijkenisse uitvergrootten maar weinig aandacht schonken aan 10.000 man demonstrerend voor een Nationaal Zorgfonds. Het zijn media waar dagelijks rechtspopulisten als Jan Roos, Thierry Baudet, of andere rabiaten continu in het zonnetje worden gezet. Het is om misselijk van te worden.

De rechtse geldverslaving van onze media begint immorele trekken te vertonen, dit werd duidelijk toen de NRC een aangepast artikel van Andreas Kouwenhoven publiceerde waarin hij een UvA-onderzoekster wegzette als Jihadisme-sympathisante. Zijn eerdere versie was namelijk positief over moslims, en dus ‘niet nieuwswaardig’. Dat dit soort onfrisse praktijken de publieke opinie herhaaldelijk op onsmakelijke wijze de rechtse hoek in drukken moge duidelijk zijn. De UvA heeft meerdere malen de NRC getracht duidelijk te maken dat het verhaal niet klopte, het mocht niet baten.

Onze media zijn propagandakanalen geworden, verslaafd aan het populistische en neoliberaal-rechtse geluid. De mythe van een linkse media, anno 2017, is een fabeltje. Het zijn verloren generatie witte-mannenmedia die dag in dag uit verslaafd lijken te zijn aan racistische tweets van Wilders en boze meningen van witte mensen die de meest ongefundeerde haat uiten voor anderen die hen niets hebben misdaan. Media die geen genoeg kunnen krijgen van het geestdodende racisme dat ze dag in dag uit door onze strot trachten te drukken. Anti-intellectualisme viert hoogtij, terwijl kritische dialogen, geluiden die je dwingen tot nadenken, verdwijnen. Alles voor de winst, alles voor de massa.

Het is hierom dat Nederland schreeuwt om diversiteit en onafhankelijke journalistiek. Progressieven in Amerika hebben dit voor elkaar gekregen door kanalen te beginnen op YouTube die onderhand miljoenen kijkers trekken. Doordat YouTube zelf reclame per video toewijst zorgt ze er voor dat reclamebedrijven niet in contact komen met contentcreators, en ze dus ook niet kunnen beïnvloeden. Het resultaat: onafhankelijke, kritische journalistiek dat winstgevend is.

In een land waar de Mainstream Media zijn getransformeerd tot een pathetische egostreling van extremistische rechts-radicalen en de gevestigde politieke orde, roep ik ‘s lands nieuwe progressieve en kritische generatie op om op de proppen te komen met nieuwe onafhankelijke, sociaal-diverse journalistiek.