Joop

Politieke verbeelding anno nu: een Den Uyl-lezing over feestende ouders

  •  
12-12-2012
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
De samenleving is als een groep doorgesnoven ouders die stiekem eindeloos gefeest heeft, terwijl de kinderen boven nietsvermoedend lagen te slapen. Tja
Vroeger waren politici ook nog wel eens intellectuelen. Zij vonden het interessant een paar stappen terug te doen en de maatschappij van een afstand te bekijken. Niet door het gesjeesde vizier van de politieke missionaris, maar met de blik van de kritische maar bedeesde socioloog. Politici die gezegend waren met een essayistische mentaliteit.
Nederland heeft echter nimmer gegrossierd in dit soort politici – ik betrap mij erop steeds aan Groen van Prinsterer of Thorbecke te moeten denken. Tekenend voor de relatieve armoede van de Nederlandse cultuur van politiek intellectualisme is dat meestal Frits Bolkestein ten tonele wordt gevoerd als hedendaags voorbeeld. Hij staat dan voor de politicus die nog wel eens wil reflecteren over ontwikkelingen en vraagstukken zonder hen direct te verdrinken in een weeïge cocktail van WC-wijsheden.
Maar Bolkestein lijkt de laatste der Mohikanen. Niemand in Den Haag wil nog langer dan nodig nadenken, laat staan filosoferen of hardop peinzen. Want, wat levert dat denken nou eigenlijk op? Het is theoretisch geleuter uit de ivoren toren. En bovendien: er is helemaal geen tijd voor.
In die geest moet de avond met Diederik Samsom in de Rode Hoed zijn verlopen. De PvdA-leider had de eer de jaarlijkse Den Uyl-lezing te geven. Een moment van bezinning, zou je denken, want niemand wenst de eloquente nestor van de PvdA te beledigen, toch? En bovendien, van een lezing mag de toehoorder meer verwachten dan van een speech – zelfs van de immer ongeduldige Samsom. Maar helaas, ook nu bleek dat de hedendaagse politicus iedere spreekbeurt slechts ziet als mogelijkheid voor propaganda. Samsom hield een Studio 100 verhaal met een Christelijk sausje.
Samenvatting: door jarenlange overdaad dreigt de zondvloed. We hebben boven onze stand geleefd en moeten het boetekleed aantrekken. Maar, indien we gezamenlijk de noodzakelijke offers brengen, zullen we zegevieren. Geen reden voor negativisme.
Samsom omschreef zichzelf een “zondige reformist met haast”. Haast om het huis op te ruimen dat in chaos verkeert vanwege “een suf gefeeste generatie”. “Alsof iemand de TL verlichting aanzette, net als het feest goed aan de gang is. Nog knipperend van het licht hebben we elkaar de afgelopen jaren staan aankijken. Wie heeft het gedaan?”
Samsom ziet zichzelf als partypooper, degene die de feestende massa uit haar droom heeft geholpen. It’s a dirty job but someone’s got to do it. “Ja, er heeft een onverlaat het licht aangedaan. Meer dan een zelfs. Maar het bier en de chips hadden we echt zelf al opgemaakt. The party is over. En nu is het opruimen geblazen. Een beetje zoals je dat vroeger deed als je een heimelijk feest had gegeven en snel de restanten wegwerkt. Er is ditmaal echter een heel groot verschil. Dit keer ruimen we niet op voor onze ouders, maar voor onze kinderen.”
Ziehier een proeve van hedendaagse sociaaldemocratische sociologie: de samenleving is als een groep doorgesnoven ouders die stiekem eindeloos gefeest heeft, terwijl de kinderen boven nietsvermoedend lagen te slapen. Tja. Samsoms lezing is een proeve van armoedige verbeelding, van doorgeslagen politiek moralisme, maar bovenal van een groteske intellectuele blamage. Volgen we Voltaires uitspraak dat uiteindelijk geen enkel probleem bestand is tegen diepzinnig en vasthoudend denken, dan kunnen we concluderen voorlopig nog niet uit de maatschappelijke ratsmodee te zijn.
Pas als er weer door politici normaal over maatschappelijke vraagstukken gedacht wordt, is er hoop op verbetering. Politiek begint niet met daadkracht, maar met denkkracht.

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (18)

HanvanderHorst1
HanvanderHorst112 dec. 2012 - 10:14

Hear! Hear!

JoopSchouten
JoopSchouten12 dec. 2012 - 10:14

Een verhaal naar mijn hart. Bedankt Gerard. Het denkpeil van de meeste politici is inderdaad bedroevend te noemen. Men beslist onzorgvuldig en onvoldoende doordacht. Een Slow Science aanpak zou de beste zijn.

trujac
trujac12 dec. 2012 - 10:14

Samson toonde inderdaad aan dat de PvdA een opportunistische partij is geworden de afgelopen twintig jaar. Nog nooit heeft de PvdA zo geleden aan een armetierige ideologie als nu. De partij toont geen enkel vergezicht meer, ze draaft braaf mee met de waan van de dag. Zoals velen beweren heeft deze partij inderdaad veel weg van een stelletje politieke carrieremakers die maling hebben aan ideologie en samenleving en braaf mee waaien met de neoliberale wind die dit continent al 25 jaar teisert.

BasVV
BasVV12 dec. 2012 - 10:14

Het is diep triest.

Wiljan45
Wiljan4512 dec. 2012 - 10:14

Goed stuk, mooie stijl. Ik moet denken aan Abraham Kuyper, die had klasse. Niet aan de Uyl. Ik citeer wat ik zojuist las in Tonio, van A.F.T vd Heijden, zojuist beloond met de PC Hooft-prijs p. 359 ´´Lang geleden had hij de tas mogen dragen van Joop den Uyl, een politicus die ik nog niet zo lang geleden in het Parool had verweten dat hij een cultuurloze kaalslager was, met zijn plannen voor een vierbaansweg door oud-Amsterdam. In Joop z'n jas zat een kleerborstel waarmee laurens , als een voorbeeldig paladijn, discreet de hoofdroos van den Uyl's schouders schuierde.´´

Sternenstaub
Sternenstaub12 dec. 2012 - 10:14

Het is bar slecht gesteld met het intellectuele, ethische niveau in politiek Den Haag, en ook buiten landelijk politiek episch centrum Den Haag, namelijk in gemeentelijke besturen. Immers, de gehele wereld van politiek, macht en geld is inmiddels zeer ernstig vergiftigd, gecorrumpeerd en gecompromitteerd, en wel door blinde arrogantie en valse ideologieën en de bijpassende economische en bestuurlijke wanen. Overal waar macht en geld samenkomen, gedraagt men zich steeds gemakkelijker arrogant, onverschillig en onethisch, en dan heeft men in die kringen ook nog de euvele moed, wat zeg ik, de schandelijke brutaliteit, om even arrogant als hypocriet te moraliseren naar de bevolking toe, en dan vooral naar hen toe, die nota bene gerekend dienen te worden tot de, op welke wijze en om welke reden dan ook, minder en minst gefortuneerden, dan wel bedeelden (men vervalt hier licht in archaïsch taalgebruik). En zo verlagen de machtige, rijke "heren" en "dames" zich ertoe om ordinair te liegen en bedriegen, waar het hen voor het behoud van hun eigen status en privileges, oftwel de onverdedigbare, riante status quo die de "elite" voor zichzelf creëert, en daarvoor al vele eeuwen heeft gecreëerd, maar het beste uitkomt. Dat wist ik allemaal al wat jaren, en ik zeg het ook allemaal al wat jaren, en daarom moet ik de visie die er spreekt uit bovenstaand opiniestuk dan ook volledig beamen. Bravo en bis!

JanB2
JanB212 dec. 2012 - 10:14

Zo. Die zit!

Jonas DeRidder
Jonas DeRidder12 dec. 2012 - 10:14

Samsom is nog steeds niet los van de grachtengordel.

jelius
jelius12 dec. 2012 - 10:14

Wie Bolkestein afgedroogd zag worden in zijn publieke debat met de toen net, of even later, ontslagen Iraanse Islamitische professor van de Erasmus universiteit, die denkt bij dit verhaal over intellectuele politici dat we er dan wel heel slecht vooorstaan. Dat staan we ook, lijkt mij. Behalve Donner is er op dit moment eigenlijk geen enkele Haagse politicus die ik als intellectueel zie, Plasterk zit op het randje. Capabele economen hebben we al helemaal niet. Zalm is inmiddels ook afgegaan. Z'n verdediging van Hirsi Ali kan nog hormonaal worden geexcuseerd, dat hij bij DSB niet in de gaten had wat Frank de Grave binnen twee weken al zag, dat hij de euro nog steeds steunt, en dat hij de meest capabele ABN man de laan uitstuurde, een triest geheel. De inmiddels onstane gewoonte uitgerangeerde politici professor te maken geeft aan welke eisen wij stellen aan academisch onderwijs.

Zjenny
Zjenny12 dec. 2012 - 10:14

Het verhaal van Samsom toont een compleet gebrek aan verbeeldingskracht en creativiteit. Het is een mechanische napraten van de heersende neoliberale gure wind die ons allemaal verarmd en tot slaven maakt.

1 Reactie
Gogol
Gogol12 dec. 2012 - 10:14

"Het verhaal van Samsom toont een compleet gebrek aan verbeeldingskracht en creativiteit." Om nog maar te zwijgen van het gebrek aan inlevingsvermogen in de eigen achterban. De man denkt dat alle Nederlanders minstens twee auto's hebben en flatscreens etc. En dan menen dat we allemaal hebben gefeest de afgelopen decennia. Diep triest dat zo iemand de leider is van de pvda. Was Jacobi maar leider geworden. Misschien geen intellectueel, maar dat pretendeert ze ook niet te zijn. Liever dat dan al die nep-intellectuelen die alleen maar elkaars neo-liberale praatje na praten.

kweetal2
kweetal212 dec. 2012 - 10:14

Bolkestein intellectueel? Ja, hij wil graag poseren als iemand die wel eens een boek heeft gelezen. Maar als dat zo is, is hij meestal niet verder gekomen dan de titel. Zijn artikelen bevatten hap snap verwijzingen naar de meest modieuze filosofen van dit moment, zonder in te gaan op wat die feitelijk naar voren brengen. En verder doet hij niets anders dan het uitventen van zijn persoonlijke vooroordelen. Dat doet hij enkel door de tegenpartij negatieve kwalificaties toe te bedelen, zonder precies aan te geven waar die op berusten. En duidelijk maken waarom hij zelf staat waar hij staat, doet hij al helemaal niet. Bolkestein een intellectueel? Laat me niet lachen!

2 Reacties
Gogol
Gogol12 dec. 2012 - 10:14

Je haalt me de woorden uit de mond.

opmerker
opmerker12 dec. 2012 - 10:14

Niemand heeft hem horen zeggen dat hij zich een intelectueel vindt. Dat maakt de media er van. Wat mij opvalt aan Bolkenstein dat hij voorloper is op de afwijkende mening van alle dag. Waarna later blijkt dat hij gelijk had. Wie doet hem dat na.

SocialDarwinistisch
SocialDarwinistisch12 dec. 2012 - 10:14

*... de samenleving is als een groep doorgesnoven ouders die stiekem eindeloos gefeest heeft, terwijl de kinderen boven nietsvermoedend lagen te slapen. Tja....* Slechts gedeeltelijk waar. De kinderen zitten boven en drinken zich in, om later op de avond richting drankkeet te gaan en zich in een coma te zuipen.

1 Reactie
mees.
mees.12 dec. 2012 - 10:14

Ja....en die coma patienten generatie komen straks op plekken te zitten waar ze verantwoordelijkheid moeten dragen...je houd je hart vast. Ook Gerard Drosterij lijkt een van die generatie

mees.
mees.12 dec. 2012 - 10:14

Tja....en die denkkracht die vooraf had horen te gaan aan het schrijven van bovenstaand stuk was dus niet aanwezig. Slechte kwaliteit. Alleen al om Bolkestein als de laatste der Mohikanen van het politiek intellectualisme aan te voeren is een lacher. Overigens.....zag Bolkestein gisteren behoorlijk afgaan en terecht tegenover Adriaan van Dis bij P&W. Die man lult behoorlijk uit zijn nek

1 Reactie
Wiljan45
Wiljan4512 dec. 2012 - 10:14

Mees, ik ga ervan uit dat jij intellectuele bagage hebt. Je moet daarom ons kunnen uitleggen waarom deze indruk van je meer is dan je subjectieve mening: ''Overigens.....zag Bolkestein gisteren behoorlijk afgaan en terecht tegenover Adriaan van Dis bij P&W. Die man lult behoorlijk uit zijn nek. '' Beargumenteer aub., zoals het een intellectueel betaamt, je mening dat B. uit zijn nek lulde.