Politieke Economie van de Verkiezingen 2010

Gisteren hebben CDA’ers Koppejan en Ferrier de weg geplaveid voor regering Rutte. Het gaat er dus toch van komen. Voor de gein heb ik een paar plaatjes gemaakt waaruit blijkt hoezeer de VVD en het CDA zich hebben uitgeleverd aan de PVV. De cijfers komen uit de doorrekeningen van het CPB van de verkiezingsprogramma’s en het regeerakkoord. Kijk en huiver:

In deze grafiek staan de bezuinigingen, de belastingverzwaringen, de verbetering in het begrotingssaldo in 2015 en de verbetering van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. De eerste drie balkjes geven aan wat er in de verkiezingsprogramma’s stond en de laatste waar kabinet-Rutte nu mee op de proppen is gekomen.

De VVD wilde in het verkiezingsprogramma 24 mld bezuinigen, het CDA 20 mld en de PVV 13 mld. Waar komt Rutte mee? 12 mld bezuinigingen. Minder nog dan de PVV in het programma had staan en de helft van het VVD programma.

De VVD wilde in het verkiezingsprogramma de lasten verlagen met 5 mld en het CDA met 2 mld. De PVV wilde de lasten met 3 mld verhogen. Kabinet Rutte: 2 mld belastingverhoging terwijl in de verkiezingsprogramma’s van VVD en CDA in zware bewoordingen iedere lastenverzwaring werd afgewezen.

De verbetering van het begrotingssaldo dan? De VVD wilde het begrotingstekort in 2015 met 20 mld terugdringen, het CDA met 18 mld, de PVV met 16 mld. Waar komt kabinet-Rutte mee? 15 mld verbetering — dat is exclusief de maatregelen die Balkenende-IV in zijn laatste begroting nam. Dat is nog minder dan al het in het PVV-programma stond.

De verbetering van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën dan? Het houdbaarheidstekort geeft aan met hoeveel structureel bezuinigd moet worden of de lasten verzwaard om de overheidsvoorzieningen tot in lengte van jaren te blijven betalen zonder belastingverhogingen. Het CPB becijferde een bedrag van 29 mld om houdbare overheidsfinanciën te bereiken. De VVD wilde maar liefst 39 mld houdbaarheidswinst realiseren. Het CDA 34 mld en de PVV 17 mld. Waar komt Rutte mee? 20 mld. Tsja…  wederom de helft van het VVD programma.

De kracht van de Nederlandse economie wordt er ook niet veel groter van. De structurele groei van de werkgelegenheid is een goede indicator met hoeveel de nationale koek blijvend toeneemt als gevolg van het gevoerde beleid. De volgende grafiek spreekt dan ook boekdelen:

De structurele werkgelegenheid neemt met een schamele 1 procent toe. Daar waar de verkiezingsprogramma’s van VVD en CDA nog 6 en 4 procent beloofden. De PVV trekt met een SP-achtige score ook hier weer aan het langste eind. 

Het is economisch bezien dus drie keer niks, ondanks alle getetter over het ‘saneren’ van de overheidsbegroting. Regering Rutte verzuimt het om structurele hervormingen door te voeren. De komende 4 jaar krijgen we een herhaling van de stilstand van Balkenende-IV. Weer zien we allemaal negatieve compromissen op alle belangrijke dossiers: sociale zekerheid, woningmarkt, sociale zekerheid, gezondheidszorg en pensioenen. Daardoor verbetert de kracht van de economie nauwelijks en worden nog steeds ongedekte rekeningen naar de toekomst doorgeschoven.

Het is eigenlijk verbijsterend dat VVD en CDA liever met de PVV in zee gaan dan met welke andere partij dan ook. Iedere andere coalitie had een betere economische score kunnen boeken. Ik kan hieruit maar een conclusie trekken: Rutte en Verhagen zijn met huid en haar opgegeten door Wilders.

Dit artikel is eerst verschenen op het weblog van Bas Jacobs