Job Cohen trad anderhalve week geleden af als partijleider van de PvdA. Tja, dat krijg je ervan als je niet twittert. 41.913 followers, 206 Tweets. Ergens in het begin van zijn leiderschap liet Cohen weten dat het verschijnsel sociale media niet aan hem besteed was. Is dat slim in een land waarvan de bewoners tot de actiefste twitteraars ter wereld behoren?
De afkeer van sociale media doet toch een beetje denken aan de oude leiders van de SGP die niet op televisie wilden verschijnen. Ook zij moesten daar uiteindelijk toch aan – excusez le mot – geloven.
Natuurlijk, er zijn meer politici die niet of amper twitteren. Jolande Sap: 153 tweets. Vind je het gek dat Femke Halsema nog steeds gemist wordt? Met GroenLinks gaat het evenmin geweldig in de peilingen. Net als bij de PvdA van Cohen draait de klacht om communicatie, om de boodschap. Let wel: om het gebrek daaraan. Als je niet geinteresseerd bent in een boodschap van 140 tekens, waar ben je dan wel in geïnteresseerd? Denk je dat je er niets mee kunt melden?
That’s one small step for a man, one giant leap for mankind.
Hou je nog 80 tekens over.
Ik zit deze maand precies vijf jaar op Twitter. In februari 2007 twitterde Jack Dorsey, oprichter van Twitter: Je kunt de wereld veranderen met 140 tekens. Twitter was toen nog klein. Per dag werden er 20.000 tweets verzonden, een aantal dat nu bij uitzonderlijke gebeurtenissen in een enkele seconde wordt gehaald. In die 5 jaar heeft Twitter onze wereld veranderd. Niet de hele wereld maar wel de manier waarop we nieuws tot ons nemen, we contact hebben met anderen en vooral ook hoe we politiek beleven.
Je kunt de Arabische Lente noemen, de verkiezing van Obama (in 2008 met 118.000 followers de populairste twitteraar ter wereld).
Voor mij was het historische moment de val van het kabinet Balkenende, nu net iets meer dan twee jaar geleden. De media waren nog niet gewend aan het twittertijdperk. Het extra journaal voor als er niks te melden is, was nog helemaal niet uitgevonden.
Dus om 11 uur s avonds stopte Nova met uitzenden en werd op RTL een film vertoond. Terwijl alle Nederlandse info-junkies smachtten naar ieder lijntje nieuws, zetten de oude media zichzelf uit. Cold turkey .
En daar was Twitter, daar hingen de journalisten rond, daar waren de politici, als – daar heb je haar weer – Femke Halsema, die commentaar gaven. En iedereen zat gekluisterd aan een beeldscherm, groot of klein. Twitter werd ineens een soort gigantisch collectief Nieuwspoort. Drankje er bij, wat te knabbelen en maar kletsen en lezen over de eindeloos durende val van het kabinet. Tot diep in de nacht. Nog nooit voelde ik me zo dicht bij het politieke spel in Den Haag betrokken.
Dat is sindsdien niet meer veranderd. Twitter kun je zien als de virtuele versie van de Ramblas, die straat in Barcelona waar in de vorige eeuw ‘s avonds iedereen kwam flaneren en met elkaar de laatste nieuwstjes uitwisselde. Dat verschijnsel, ook wel pantoffelparade genoemd, werd in de tweede helft van de 20e eeuw verdrongen door de tv, het apparaat dat van zoveel mensen huiskamergevangenen maakte.
Nu, dankzij Twitter en andere sociale media, komt dat Ramblas-gedrag weer terug, we praten aan het einde van de dag weer met onze vrienden en stadsgenoten over wat we gedaan hebben, zelfs terwijl we in ons eentje in de huiskamer voor de buis hangen.
De vraag is hoe lang die combinatie nog werkt. Ik merk zelf dat ik tegenwoordig meestal tv op twitter kijk, zonder zelf naar de buis te staren. Ik lees de commentaren en beslis op basis daarvan wat ik later terugkijk en waar ik eventueel live op inschakel. Misschien komt er een moment dat iedereen dat doet en dan werkt het niet meer. Want dan kijkt er niemand televise. Wat denk je is dat het einde van sociale media, het einde van tv of het begin van iets nieuws?
TV maakt en breekt nu politici. Maar wat denk je, komt er een tijd dat die zo onaantastbare macht verbrokkelt, net als die van alle andere dictators? Komt er een tijd dat het imago van een politicus gebouwd wordt en overeind blijft met behulp van sociale media? Dat hij of zij daar zijn eigen verhaal vertelt? Dat sluw gemonteerde nieuwsitems niet meer werken, dat die dodelijke vraag live aan tafel – hoeveel kost een pak melk, een vraag waar zelfs de cassière van de supermarkt het antwoord niet meer op weet – er niet meer toe doet? Dat politiek niet meer draait om schaarse mediamomentjes maar gewoon weer wordt wat het moet zijn: onderdeel van ons dagelijks leven.
Ik geef toe: Het lijkt sterk, het lijkt onmogelijk. Maar dat leek de wereld veranderen met 140 tekens ook. Vijf jaar geleden.