Dinsdagavond verklaarde Geert Wilders in zijn Nieuwsuur-interview met Twan Huys wel zes keer dat de Kamerleden Kortenoeven en Hernandez bang waren voor een lage plaats op de kandidatenlijst. Hieruit bleek dat hij mediatraining had ondergaan. De mannetjemakers op het Binnenhof hebben enkele jaren geleden ontdekt dat herhaling het toverwoord is van de reclame. Het doet er niet toe wat zo’n interviewer je vraagt: je moet het cruciale element van je betoog steeds weer naar voren brengen. Dat blijft dan bij de kiezer hangen. Het is de soundbite, het is de one liner. Geert Wilders is niet de enige vervelia in de politiek die op de buis steeds maar weer hetzelfde zinnetje herhaalt. Het is een ziekte die in alle partijen om zich heen heeft gegrepen.
Aan wie hebben wij dit alles te danken? Een van de hoofdverantwoordelijken is Rosser Reeves van het NewYorkse reclamebureau Ted Bates Agency. Voor liefhebbers van de TV-serie Mad Men, dat is een generatiegenoot van de oude Cooper, de man met het baardje die wil dat je in zijn bureau je schoenen uittrekt. Reeves koesterde een heilig geloof in de irritante reclame, waarbij product X het in de test moet afleggen en zo. Als iemand hem op die geesteloosheid en dat gedram aansprak, ging hij even naar de badkamer van de betrokkene en keerde terug met allerlei producten die hij met die methode had aangeprezen.
Uiteraard was deze Reeves een vriend van de Republikeinse Partij. In 1952 werd hij dan ook betrokken bij de campagne voor presidentskandidaat Eisenhower, de generaal van D-Day en overigens een toonbeeld van verlichting en progressiviteit vergeleken bij de geestdrijvers die onder Republikeinen tegenwoordig de toon aangeven. De commerciële televisie stond nog in de kinderschoenen. Bedrijven sponsorden progamma’s die dan één of twee keer werden onderbroken door een soort mini-documentaires over hun producten. Reeves had daar de steeds herhaalde spot van enkele tientallen secondes tegenover gesteld. Deze methode zette hij nu ook in. Eisenhower werd naar een filmstudio gehaald, waar hij allemaal korte statements moest oplezen. Voorbeeld: huisvrouw zegt: “You know what things cost today. High prices are driving me crazy”. Eisenhower: “Yes my Mamie (Eisenhowers vrouw HvdH) gets after me about the high cost of living. It’s another reason why I say it’s time for a change. Time to get back to an honest dollar and an honest dollar’s work”.
Natuurlijk kreeg Reeves veel kritiek. Hij kwam dan met beroemde citaten, zoals die van Churchill met zijn ijzeren gordijn of Roosevelt die in 1933 had gezegd: “the only thing we’ve got to fear is fear itself”. Die herinnerden zijn gesprekspartners zich allemaal maar al te goed. “En wat zei Churchill nog meer?”, vroeg Reeves dan triomfantelijk want hij wist dat er een bedremmeld zwijgen zou volgen.
Tot op de huidige dag opgezadeld met de methode Reeves. Zeer irritant maar het werkt wel.
Toch is het vreemd dat journalisten en tv-presentatoren zich dit laten welgevallen. Tijdens Nieuwsuur onderbrak Twan Huys Wilders met regelmaat maar hij zei geen enkele keer: “Nu zegt u voor de zoveelste keer hetzelfde, meneer Wilders. Dat weten we wel”. En tenslotte: “Er komt blijkbaar niets anders meer uit. Ik sluit hierbij dit interview af.” Voor de goede orde: niet alleen Wilders verdient dit lot, maar elke politicus die eindeloos op hetzelfde aambeeld hamert.
De kijkers zullen daar de komende maanden veel last van krijgen. Het is verkiezingstijd en dan staan de kandidaten bij de media in de rij om in beeld te komen. Dit stopt zodra op 12 september de stembussen gesloten zijn. Dan negeren de net gekozenen camera’s weer met de neus in de wind. Dan grauwt de minister door het portierraampje van zijn dienstwagen dat er vanmiddag een verklaring zal worden afgegeven. Dan gaan de monden weer op slot.
Het is onbegrijpelijk dat de media zich dit allemaal laten welgevallen. Zo interessant is de Nederlandse politiek nu ook weer niet. En zo maatgevend zijn de Haagse beslissingen evenmin voor het dagelijks leven van de kijkers als je het vergelijkt met wat er op de wereld nog meer gebeurt. Het zou erg goed zijn voor partijleiders en spindoctors als zij vaker te horen kregen: “Een half jaar geleden hadden wij nog veel tijd voor u maar nu hebben wij helaas een erg interessant item over de Magadascarse makaak. Schattige diertjes zijn dat. Jammer, volgende keer beter. Wat dacht U van 14 september?”. Even pauze. “O ja, wij organiseren twee grote TV-debatten in de laatste week voor de verkiezingen. Daar bent u welkom. Wat, wilt u onderhandelen over de voorwaarden? Nee, het spijt ons, wij hebben het format al vastgesteld. Kunt u daar niet meer akkoord gaan? Nou, wij betreuren het dan dat wij u in die debatten niet welkom kunnen heten. Maar als u een omgeving wilt waar u zelf kunt bepalen wat u zegt en hoe vaak en zo, dan is daar natuurlijk wel een mogelijkheid voor. Ik zoek even een contact voor u op”.
Je laat zo’n politicus dan voor de vorm even wachten. Dan geef je hem of haar het telefoonnummer van de STER.