Plantaardig eten zou de focus moeten zijn van het gezondheidsbeleid

Opinie

•

06-07-2021

•

leestijd 4 minuten

•

61 keer bekeken

•

cc-foto: Oldiefan

De gemiddelde Nederlander eet op dit moment helaas slechts 5 gram bonen en 130 gram groente per dag versus 100 gram vlees en 330 gram zuivel.

Door: Lobke Faasen, Priscilla Weterings en Armanda Govers

Uit een studie die onlangs werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift BMJ Nutrition, Prevention & Health bleek dat meer plantaardige eters 73 procent minder risico lopen op gematigde tot ernstige Covid-19. Er werd een onderzoek gehouden onder ruim 2800 zorgmedewerkers uit Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Engeland en Amerika. Na correctie op factoren zoals roken, beweging, demografie, gewicht, medische klachten en medische specialisatie bleef dit statistisch significante verschil overeind staan. De zorgmedewerkers die een ‘low carb, high protein’ dieet volgden, liepen ondertussen 386 procent meer risico dan degenen die een plantaardig dieet volgden. Er kwamen significant vaker ademhalingsproblemen voor, afwijkingen in de borstkas die te zien waren op röntgenfoto’s en vaker een laag zuurstofgehalte.

In de wetenschappelijke literatuur is een mogelijke verklaring te vinden voor het verlaagde risico bij meer plantaardige eters. Een van de belangrijkste medische ontdekkingen van de afgelopen jaren is het besef dat ontstekingen een rol lijken te spelen in veel chronische ziekten. Voeding die hoog scoort op de ‘ Dietary Inflammatory Index ’ is onder andere geassocieerd met een hoger risico op hart- en vaatziekten , een lagere long -, nier – en lever functie, snellere veroudering , een verminderd psychologisch welzijn en een hoger risico op prostaat -, borst -, baarmoeder -, en eierstok kanker.

De meest ontstekingsbevorderende voedselcomponenten zijn verzadigd vet en transvet. Bijna iedere Nederlander krijgt dit dagelijks binnen via vlees en zuivel. Ook harde margarines, frituur-, bak- en braadvetten en gebak, koek en snacks zijn er een bron van. De meest ontstekingsremmende voedselcomponenten zijn vezels en fytonutriënten. Vezels zijn het meest geconcentreerd in peulvruchten zoals bonen, spliterwten, kikkererwten en linzen. Fytonutriënten vind je in kruiden, groenten, fruit, volkoren granen, noten, zaden en pitten.

Dierlijke producten bevatten geen vezels en nul fytonutriënten. Wanneer men kan kiezen tussen eiwitten uit peulvruchten of vlees, dan zijn peulvruchten zodoende de gezondere keuze. Net zoals groene bladgroenten (denk aan boerenkool) een gezondere bron van calcium zijn dan koemelk. Dan elimineer je immers niet alleen ontstekingsbevorderende stoffen, je voegt ook nog eens ontstekingsremmende stoffen toe. Dit is ook precies wat de meer plantaardige eters in het recente onderzoek deden. Eerder onderzoek laat zien dat de switch van dierlijk naar plantaardig leidt tot een lagere ontstekingswaarde in het bloed. De gemiddelde Nederlander eet op dit moment helaas slechts 5 gram bonen en 130 gram groente per dag versus 100 gram vlees en 330 gram zuivel.

Een recent verschenen grote cohortstudie naar de link tussen (onbewerkt) vlees en 25 medische aandoeningen, laat daarnaast zien dat grotere vleeseters gemiddeld een hoger BMI hebben, wat in lijn is met andere onderzoeken die laten zien dat plantaardige eters over het algemeen slanker zijn. Dit is relevant aangezien recent onderzoek met patiënten in elf landen aantoont dat ruim 65 procent van de Covid-19 patiënten die in het ziekenhuis wordt opgenomen, kampt met overgewicht en obesitas. Covid-19-patiënten met obesitas hebben een 73 procent hoger risico om invasieve mechanische beademing nodig te hebben.

Hoewel er – terecht – vergaande maatregelen werden genomen om de gevolgen van Covid-19 te beteugelen en met man en macht is gewerkt aan de verlossende vaccins, is plantaardig eten nog geen focus van gezondheidsbeleid. Het Voedingscentrum beveelt dagelijks maar liefst twee tot drie porties zuivel en 40 gram kaas aan, vier dagen in de week rundvlees, varkensvlees en kippenvlees en daarnaast twee tot drie eieren per week. Peulvruchten en noten beveelt zij slechts één keer in de week aan, terwijl je van bonen en noten eten beter een dagelijkse gewoonte kunt maken. Waarom doet het Voedingscentrum dit?

Op basis van gesprekken weten wij dat het Voedingscentrum weigert om bijvoorbeeld dagelijks peulvruchten te adviseren of groene bladgroenten te benoemen als gezonde bron van calcium, omdat zij denken dat dit niet haalbaar is voor de burger. Wij zeggen: betuttel de burger niet en laat die zelf bepalen wat haalbaar is. Het is de taak van het Voedingscentrum om de burger te informeren over wat een optimaal voedingspatroon is, niet welke voedingspatroon haalbaar is. Informeer de burger daarom eerlijk dat de switch van dierlijk naar plantaardig optimaal is voor een goede gezondheid. Bijvoorbeeld met een aansprekende en heldere plantaardige Schijf van Vijf. Dit is levensreddende informatie die niet genegeerd zou mogen worden.

Lobke Faasen en Priscilla Weterings zijn beide diëtist met een eigen praktijk. Armanda Govers is directeur van ANBI-stichting Even Geen Vlees.

Meer over:

gezondheid, opinie, plantaardig, vleeseten

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (31)

Sorteren op:

dirk den boer10 jul. 2021 - 11:33

" Ik bid nie voor brune bonen", zei Bartje van Anne de Vries al, eeuw geleden, in armoedig Drents dorpje.Hoeveel NLers hebben dat gelezen? Het blijft je een levenlang bij, bonen is armoe, vlees is lekker en we kunnen het makkelijk betalen. Wat wij in NL aan vlees eten is op wereldschaal natuurlijk te verwaarlozen, pas op voor wat de Chinezen en Indiers (tot voor kort echte vegetariers) zeer binnenkort (of nu al) gaan verstouwen. Vlees eten is een runaway train geworden, zonder deugdelijk remsysteem. Tja, dat is een vd vele nadelen van vrije markt en consumptie, daar kan echt geen enkele regeringsmaatregel tegenop. Veestapel halveren?? Daar bakeleit het parlement al een halve eeuw over. Wat ik denk: gaat gewoon door tot de wal het schip keert (Brussel het niet langer pikt).

Hanneke Kouwenberg7 jul. 2021 - 14:06

Goede insteek; de basis van een gezond dieet zijn inderdaad (blad-)groenten. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat veel koolhydraten, zeker in de vorm van geraffineerde koolhydraten, metabool syndroom bevorderen. En ik ben echt niet de enige die met de door het Voedingscentrum geadviseerde hoeveelheid koolhydraten neigt naar “insulineresistentie” (“suikervergiftiging” lijkt meer op zijn plaats!), en nergens in de adviezen ten gronde liggende documenten van de Gezondheidsraad wordt de noodzaak voor zoveel koolhydraten gestaafd. Zeker is wel dat koolhydraten goedkoop zijn (en dat maakt me cynisch). De chronische, laaggradige ontsteking die de auteurs aanhalen speelt een rol in het ziektebeeld metabool syndroom. COVID-19 is een vasculitis-achtig ziektebeeld, wat, bovenop een bestaande chronische systemische ontsteking (naast een inadequaat reagerend immuunsysteem als oorzaak) tot ontsporing kan leiden. Vetten, onverzadigd (vooral omega 3) en verzadigde vetten, zijn relatief indolent. Jammer dat in het aangehaalde onderzoek de cijfers van de “low carb, high fat, adequate protein” niet geanalyseerd is. Van een ketogeen dieet is bekend, ook bij eucalorische samenstelling, dat het metabool syndroom kan terugdraaien. Ook zijn er duidelijke aanwijzingen dat het de laaggradige ontsteking remt. Alle kans dat meer planten en meer vet tegenover matige eiwitten en duidelijk minder koolhydraten de sleutel blijken te zijn. Ik ben heel benieuwd naar de nog lopende prospectieve trial in de VS. Preliminary data zijn al wel gepubliceerd: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900721000988

1 Reactie

The Apple7 jul. 2021 - 23:18

Ik kijk altijd gewoon naar het dieet waar chimpansees en gorilla's de voorkeur aan geven, maar het is leuk dat de wetenschap er ook achter komt dat die dieren blijkbaar beter op de hoogte zijn dan wij.