Pijnlijke aflevering Buitenhof: Joost Vullings en zijn gebrek aan kennis over Suriname

Met veel oorpijn en ongemak heb ik gekeken naar de aflevering van Buitenhof over de Onafhankelijkheid van Suriname, het gesprek tussen presentator Joost Vullings, mr. Gerard Spong en mevrouw Dewi Kasmo op 23 November. Als iemand die al jaren trouw naar Buitenhof kijkt, juist omdat het programma normaal gesproken staat voor kwaliteit en scherpe, respectvolle gesprekken, was deze uitzending echt een tegenvaller van formaat. Dit is volledig toe te schrijven aan dhr Vullings zelf van wie zijn kennis volgens mij niet verder reikt dan de fietsroutes die hij graag in Italië aflegt.

Voor mij liet deze aflevering pijnlijk zien hoe het journalistieke niveau in Nederland steeds vaker tekortschiet, vooral als het gaat om onderwerpen als Surinaamse geschiedenis, identiteit en discriminatie.

Wat mij direct stoorde, was het gebrek aan basiskennis. De hoofdstad van Suriname werd voortdurend verkeerd uitgesproken als “Parimaribo”, terwijl dit met minimale voorbereiding te voorkomen is. Ook het niet weten dat Sranan Tongo een belangrijke Surinaamse taal is, vond ik ronduit slordig. Je zou als Nederlander toch wel de basiskennis moeten hebben over je ex-kolonie?

Daarnaast was het pijnlijk om te zien hoe mevrouw Dewi Kasmo werd onderbroken terwijl zij midden in een persoonlijk en beladen verhaal zat. Vullings viel haar in de rede en begon haar eigen geschiedenis en roots aan haar uit te leggen. Dat is niet alleen respectloos, het is ook een vorm van mansplaining die helemaal misplaatst is als iemand het heeft over hun roots. Ik kan niet voor mevrouw Kasmo zelf spreken, dat kan ze zelf zeer goed, maar was het nodig om haar in de rede te vallen en welke delen van haar familiegeschiedenis ze wil delen?

Wat ook opviel, was de moeite die de presentator had met het idee dat iemand meerdere identiteiten kan hebben. Dat is voor zoveel mensen de realiteit. Ja, je kan en Javaans en Surinaams en Nederlands zijn. Wist je dat je ook Chinese Surinaamse Moslims hebt? En dat het allemaal kan? Doet mij denken aan een journalist die een keer bij de NPO zei dat Soedan een schizofreen land is omdat het en zwart en Arabisch is. Typisch geval van verzuild hokjesdenken. Het feit dat Joost hier zo op reageerde liet vooral zien hoe weinig kennis er is van begrippen als intersectionaliteit en pluriformiteit.

Nog pijnlijker vond ik het onvermogen om discriminatie te herkennen. Toen mr. Spong vertelde dat hij vroeger niet met kinderen uit de kampong mocht spelen, werd dit door de presentator opnieuw bestempeld als “elitair”, terwijl Spong duidelijk zei dat het discriminatie was. Dat je dat verschil niet ziet, is zorgelijk. En over elitair gesproken, volgens Vullings ben je al elitair als jij en je vader theoretisch geschoold zijn en daarmee banen vervullen.

De barslechte voorbereiding van Vullings was niet om verder aan te zien. Hij meende dat Spong Suriname zou hebben moeten verlaten. Ook dit werd meteen tegengesproken met een gezichtsuitdrukking van mr. Spong die boekdelen spreekt. Dit soort feitelijke fouten horen simpelweg niet thuis in een programma dat journalistieke standaarden hoog hoort te houden.

Deze uitzending liet mij zien dat er binnen de Nederlandse journalistiek een bredere blinde vlek is als het gaat om koloniale geschiedenis, migratiegeschiedenis en de gevoeligheden die daarbij horen.

We mogen verwachten dat journalisten zich verdiepen, luisteren, ruimte geven en respect tonen. Dat is geen luxe, dat is de basis, vooral als je een grote rol als presentator van Buitenhof wil vervullen.

En aan Suriname en alle Surinamers: Wan switi Srefidensi Dey.