Piet-vrienden intimideren VN-commissie

De Verenigde Naties roepen Nederlanders op te stoppen met het intimideren en demoniseren van experts die onderzoek doen naar Zwarte Piet. Dat stelt de wereldorganisatie in reactie op de golf van haat uit de hoek van zelfbenoemde Zwarte Piet-verdedigers.

In Nederland zijn we inmiddels al enigszins gewend aan de tsunami van haat en verwensingen tegen iedereen die zich kritisch uitlaat over populaire opvattingen maar in het buitenland accepteren ze dat niet. De Verenigde Naties, die veel ervaring hebben met de felle reacties van lokale bewegingen op inspecties, roepen vandaag op de experts die onderzoek doen naar de mogelijk discriminerende rol van Zwarte Piet met rust te laten.

Alhoewel er een stevig debat gevoerd kan worden over de onderwerpen die de experts ter sprake brengen mogen deze individuen niet het onderwerp worden van haat of aanvallen op hun persoonlijke integriteit, of welke vorm van intimidatie dan ook bij hun bescherming van de mensenrechten, zoals in deze zaak wel gebeurd is.

Het verbale geweld tegen de experts kwam op gang nadat NRC zaterdag opende met de kop ‘ Nu bemoeien ook de VN zich met Zwarte Piet’ en de leider van de onderzoekscommissie maandag aan Eenvandaag desgevraagd haar persoonlijke mening gaf over de kwestie. De Piet-beschermers waren verbolgen over het feit dat Verene Shepherd een afkeurende mening had over het verschijnsel en die ook nog eens durfde te uiten. De Telegraaf bestempelde de mensenrechtenexpert tot ‘zeurpiet’.

In een blog leggen de VN nu uit hoe de ‘speciale procedures’ van het Hoge Commissariaat voor de Rechten van de Mens werken. Onbezoldigde en onafhankelijke experts verrichten vanuit een thematisch of landenperspectief onderzoek naar mogelijke mensenrechtenschendingen in alle delen van de wereld. Professor Verene Shepherd is voorzitter van de werkgroep die onderzoek doet naar de positie van mensen van Afrikaanse afkomst in landen buiten het continent. Shepherd is zelf afkomstig uit Jamaica, een van de vele staten waar de nazaten van Afrikaanse slaven wonen. Bij de werkgroep was een klacht ingediend waarin werd gemeld dat Nederland het Sinterklaasfeest op de lijst van cultureel erfgoed van de VN probeerde te krijgen maar bij de aanvraag het verschijnsel Zwarte Piet bewust verzwegen werd omdat de knecht in het buitenland op weerstand stuit.

Na de berichtgeving in NRC verscheen er een weblog van Marc Jacobs , een Belg die directeur is van FARO, het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed en lid van de Vlaamse UNESCO-commissie. Hij is er boos over dat de media – ‘luie journalisten’ – het officiële werelderfgoed verwarren met de ‘representatieve lijst van het immateriële erfgoed van de mensheid’. Hij stelt dat die laatste misbruikt kan worden door actiegroepen. De oud-directeur van Vlaams Centrum voor Volkscultuur stoort zich enorm aan mensen die vraagtekens plaatsen bij bepaalde aspecten van tradities, zo blijkt uit zijn blog waarin hij tekeer gaat tegen ‘politieke correctheid’ aan de bemoeienis.

Zouden Afrikanen dat echt willen, dat ze voortaan met de gom van politieke correctheid uitgewist worden of dat het leren geven uit de (kinder)cultuur in Europa wordt geschrapt? Waarom de aankomst van de stoomboot niet aangrijpen om te sensibiliseren rond migratie, diversiteit en ongelijkheid in de wereld? Waarom kinderen alleen blindeman leren spelen, als het spelletje ‘schipper mag ik overvaren’ ook beschikbaar is?

Sinterklaas kan helemaal geen werelderfgoed worden, zo legt hij uit, want dat betreft alleen “monumenten en landschappen, van zogezegd uitzonderlijke waarde”. Jacobs ondergraaft de autoriteit van Shepherd door te schrijven:

De herrie van de voorbije dagen is ontstaan door het lekken van een brief van 17 januari 2013. De vier ondertekenaars behoren helemaal niet tot de bevoegde organen van UNESCO, maar gebruikten papier met het briefhoofd van “de Verenigde Naties”, eigenlijk meer bepaald het Hoog Commissariaat van de Mensenrechten. Dat groepje experts presteert het om aan de Nederlandse staat quasi-officieel vragen te stellen over “the proposal of listing “Santa Clause and Black Peter” as World Intangible Heritage item”. Hoe kan men zoveel incompetentie ernstig nemen? Klap op de vuurpijl is dat Nederland bij UNESCO helemaal geen dossier had ingediend voor de representatieve lijst van immaterieel erfgoed.

Dat laatste is niet helemaal juist. De Nederlandse collega van Jacobs, Ineke Strouken, heeft volgens NRC een voorstel ingediend bij de UNESCO in Parijs. “Ze had een Sinterklaaspresentatie gemaakt, maar expres de Zwarte Pieten weggelaten.” Die truc werd door de tegenstanders van Zwarte Piet opgemerkt en er volgde een klacht.

Niettemin werd het blog van Jacobs door de Nederlandse media gebruikt om Shepherd neer te zetten als iemand die helemaal niet voor de VN werkt en een eigen agenda volgt. De VN probeert nu duidelijkheid te scheppen over de status van de mensenrechtenexperts maar opvallend is hoe zelfs  NRC over de verklaring van de VN schrijft:

De VN benadrukken dat Shephard (sic) haar werk vrijwillig en onafhankelijk uitvoert.

Lees het VN-blog zelf en oordeel of er sprake is van benadrukken . De constatering van de VN dat er sprake is van haat en intimidatie wordt door de krant afgezwakt tot “dat zou in deze zaak wel gebeurd zijn”.

De contactgegevens van professor Verene Shepherd en haar collega’s worden volgens NRC onder meer verspreid via de Facebook-pagina Pietitie, een initiatief van twee reclamejongens die inmiddels ruim 2 miljoen  likes heeft. De makers van de pagina hebben zich – nog – niet publiekelijk gedistantieerd van de golf van haat en intimidatie richting Shepherd en haar team. 

Video: De Miss Kitty Show ondervraagt voorbijgangers over het fenomeen Zwarte Piet