Pasen met Van Kooten & De Bie

De dood van Wim de Bie wordt diep betreurd. Geen wonder. Ruim dertig jaar heeft het duo Wim de Bie & Kees van Kooten de Nederlandse TV-kijker immers met hun satirisch-ironisch kijk op de samenleving weten te boeien. Vaak waren zij daarbij in hun sketches op een of andere miraculeuze manier hun tijd vooruit. Alsof ze een soort van voorspellende gave hadden.

Zo bekeek ik op Paasmorgen, ongetwijfeld "om in de juiste Paasstemming" te komen , de sketch Euronormering Paashazen (1997).

Kees van Kooten bezoekt in de hoedanigheid van ambtenaar De Boer van de Euronormering de (uitbundige) chocolaterie van winkelier Wim de Bie. De chocolade paashazen dienden volgens de euronormen op 15 centimeter van elkaar staan en dat was niet het geval. 15 centimeter...! Dat doet denken aan de anderhalve meter (150 centimeter) afstand, die wij, Nederlanders, onderling dienden in te nemen tijdens de corona-pandemie… Maar die pandemie is pas jaren later!

Vooral de Koot & Bie-typetjes de Vrije Jongens Tedje van Es en F. Jacobse met hun Tegenpartij zijn griezelig voorspellend gebleken. Met deze Hagenese 'zakenlieden' gaven Koot & Bie het rechtspopulisme, dat toentertijd nog zeer onderhuids was, ongewild (!) smoel. De Tegenpartij: “De partij voor alle Nederlanders de niet meer tegen Nederland kenne...”. Met de slogans “Geen gezeik, iedereen rijk” en “Samen voor ons eige…”

Toen het rechtspopulisme daadwerkelijk bovengronds kwam, waren van Kooten en De Bie allang met hun programma opgehouden. Jammer, want Pim Fortuyn parodiëren zou toch een fluitje van een cent zijn geweest voor Wim de Bie. En neem zijn typetje O(tto). den Besten, die eeuwig verongelijkte ex-leraar Duits, die had, mits voorzien van een blonde pruik, moeiteloos kunnen worden getransformeerd … in iezegrim Geert Wilders .

En Kees van Kooten zou geknipt geweest zijn om het Boreale Balletje Thierry Baudet te persifleren. Kees van Kooten, die mijn inziens ook heel goed Caroline van der Plas zou kunnen vertolken.

Wim de Bie, 83 is hij geworden. Voordat hij stierf, was hij al vijf jaar ziek. Die nierziekte die had, was ellende, maar voor het overige ...wat een mooi leven heeft hij gehad! De goede persoon gevonden (Kees van Kooten) om zijn talent volledig tot wasdom te kunnen doen komen!

De huidige tijdgeest doet mij vrezen dat uitdrukkingen die Koot & Bie gebruikten in hun programma's en ook bepaalde karakteriseringen onder vuur zullen komen te liggen. Ook het veranderen van woorden in boeken jaagt me vrees aan. Waar stopt dit? Koot & Bie maakten voor alles duidelijk dat woorden en typeringen vooral te maken hebben met je toon van spreken en de context waarin je je typeringen plaatst. C'est le ton qui fait la musique.