Partijtje tennis met de VVD

Na twintig jaar communistische dictatuur in Roemenië, ontdekte ik in Nederland met bewondering de macht van het individu over de staat. Stel bijvoorbeeld dat je onterecht een boete krijgt. Op de achterkant van de thuisgestuurde bekeuring staat alles wat je dient te weten om in beroep te gaan. Hiermee stelt de staat zich kwetsbaar op. Want als je die kennis niet meteen zou hebben, zou het moeilijker voor je zijn om de strijd tegen onrecht te beginnen en sommigen zouden het opgeven.

Maar nu wil de VVD aan de spelregels morrelen en je leven moeilijk maken, door de staat veel sterker te maken. De VVD wil de grondwet veranderen. Hoe werkt het nu?

Wat wil de VVD? Volgens het voorstel van de VVD, moet het parlement een wet kunnen aannemen, die het verdrag verder uitlegt. Dan is de rechter niet meer verplicht om Wilders vrij te laten, maar de wet te volgen. Dus de nationale wet heeft daarmee dan voorrang gekregen op het internationale verdrag.

Is dat wenselijk? In Groot-Brittannië geeft het parlement een wet en de rechter volgt deze wet. Is de wet in strijd met een verdrag, vette pech voor het verdrag. Maar waarom zou je dat willen?

Neem bijvoorbeeld Alan Turing – één van de belangrijkste wiskundigen van de vorige eeuw. Hij heeft de code van de nazi Enigma-machine gekraakt, cruciaal voor de overwinning in WWII. Turing was homoseksueel en dat was in Groot-Brittannië strafbaar. Zijn geaardheid werd ontdekt en hij mocht ‘kiezen’ tussen de gevangenis of chemische castratie. Zijn borsten gingen groeien van de castratiehormonen, hij werd langzamerhand een vrouw. En pleegde zelfmoord. Achteraf dwong Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Groot-Brittannië om de wet te veranderen. Voor Turing veel te laat.

Als Alan Turing Nederlander was geweest, zou hij zijn blijven leven. Want de rechter zou hem geen straf opleggen als de wet in strijd is met internationale verdragen. Dus in Nederland zou Turing snel bij de rechter de bal kunnen kaatsen en verder is de staat aan het zet. De staat moet dan tijd, geld en energie spenderen, moet naar de andere staten gaan en zeggen: “we willen dit verdrag opnieuw onderhandelen.” En dat gaat moeilijk. Dus de bal is voor een lange tijd bij de staat, en jij kan rustig door met je leven.

De Brit moet eerst weten dat de wet strijdig is met een verdrag, moet een heleboel geld aan advocaten uitgeven en een paar jaar bij Het Europees Hof of andere mensenrechteninstanties strijden. En ondertussen moet iemand als Turing in de gevangenis blijven of gecastreerd worden. Soms heb je geen tijd, geen geld, geen energie, geen intelligentie om naar een internationale mensenrechteninstantie te stappen. Je geeft het op.

Bovendien schenden staten internationaal recht vaker dan uitspraken van hun eigen rechters. Dat betekent dat als jij Turing zou zijn en bij een internationale instantie zou winnen, je thuis opnieuw de strijd moet beginnen om de wet aan te passen. Dus de VVD maakt de staat sterker en het individu zwakker; in strijd met haar ideologische belofte van een vrij individu en een zwakke staat.

Als het parlement altijd goed voor burgers zou zijn, zouden we geen grondwet nodig hebben, noch mensenrechtenverdragen. Zonder grondwet of verdragen is er een gevaar dat links aan de macht komt en wetten geeft om Wilders de mond om te snoeren. Of Wilders komt aan de macht en ontneemt de ‘links mensen’ hun rechten. Dat heeft hij in zijn eerste verkiezingsprogramma beloofd: “(Islamitische) radicalen kunnen grondrechten worden ontnomen.”

Het is zoals met Odysseus, die langs sirenen voer. Met hun verleidelijk gezang, lokten sirenen de schippers op de klippen. Odysseus liet zijn matrozen hun oren vol met was stoppen en zichzelf liet hij aan de mast binden. Hetzelfde doen we met verdragen en grondwetten: we binden onszelf en de staat vast, zodat we niet verleid zullen worden om onze rechten overboord te gooien. Het is daardoor slimmer om neutrale rechters verdragen te laten interpreteren en dit niet over te laten aan een parlement, dat in de waan van de dag wetten produceert. Ik pik deze valse spelregels van de VVD niet.