Pamflet voor een optimist

Mark Rutte schreef in 2008 het ‘Pamflet van een optimist’, waarin hij aangaf dat een ‘Groen Rechtse koers’ zijn grootste ambitie was. Hij noemde de Westerse afhankelijkheid van fossiele brandstoffen als één van de grote bedreigingen van onze tijd. Niet alleen vanwege de schaarste, ook vanuit geopolitieke overwegingen en het ‘wassende water’. Groen Rechts is een manier van denken, zei de heer Rutte. Eén die uitgaat van kansen en de vaststelling dat economie en milieu niet tegengesteld zijn. De staat moest naar zijn idee ‘groot denken en visie’ uitstralen.

In 2009 zei fractievoorzitter Rutte in de Kamer: “Ik heb altijd grote moeite gehad met de bio-industrie, met dat stapelen van varkens op een mensonwaardige manier. Dierenwelzijn staat voor ons zeer hoog op de verlanglijst. Het is zeer belangrijk. U kunt daarvoor altijd bij ons terecht”.

Inmiddels is het zover. Er is meer reden dan ooit om verschillen aan de kant te zetten. Om vanuit het overstijgend belang van een leefbare aarde voor komende generaties tot samenwerking te komen. Het concept van uitruil van tegengestelde standpunten via het Wouter Bos-kwartetspel is bewezen onwerkbaar gebleken.

Het concept van een duurzaam klimaatakkoord op hoofdlijnen zoals eminence grise van D66 Jan Terlouw dat heeft uitgewerkt met de voorzitters van 10 politieke jongerenorganisaties, van SP tot SGP en alles wat daar tussen zit, blijkt tegenstellingen te kunnen overbruggen zonder uitruil. Een klimaatkabinet is op dit moment het enig wenselijke en het enig haalbare vanuit het oogpunt van een leefbare aarde voor komende generaties. In elk geval zouden ChristenUnie, GroenLinks en Partij voor de Dieren, die van de klimaatorganisaties het “klimaatlabel A” hebben gekregen, in de voorbereiding daarvan betrokken moeten worden. En zeker ook D66, SP en 50PLUS (met “Klimaatlabel B)[1]. Een partij als de VVD zou onderdeel van een progressieve klimaatcoalitie kunnen zijn, indien de partij gehoor geeft aan de oproep van partijprominenten als Frank de Grave, Ed Nijpels en Pieter Winsemius die pleiten voor een groenere koers voor die partij. In het verlengde van de eerdere oproep van partijleider Rutte.

Er is alle reden voor het herontdekken van een groene koers door de VVD. De VVD is in principe tegenstander van subsidies en zou dus bondgenoot kunnen zijn in de strijd tegen de directe en indirecte milieuvervuilende subsidies. Het Planbureau voor de Leefomgeving stelde al vast dat er tenminste 5 miljard euro per jaar te besparen is door te stoppen met subsidies voor klimaatonvriendelijke activiteiten en dat de kosten voor het klimaatbeleid gehalveerd zouden kunnen worden wanneer voortvarend wordt ingezet op drastische vermindering van de consumptie van dierlijke producten.

Ook een herziening van het belastingstelsel waarbij de heffingsgrondslag wordt verlegd van arbeid naar grondstoffen, zou gunstige effecten kunnen hebben voor de werkgelegenheid en kostenverlagend kunnen werken voor het midden- en kleinbedrijf. Hans de Boer van VNO-NCW pleitte om die reden al voor een “Groenrechts” kabinet.

Een op termijn ongesubsidieerde agrarische sector zou toekomst kunnen bieden aan heel veel agrarische gezinsbedrijven die een eerlijke prijs krijgen voor hun producten, rechtstreeks van de consument en niet via subsidies. Het CBS maakte onlangs bekend dat tussen 1950 en 2016 6 van de 7 agrarische bedrijven gesloten zijn als gevolg van schaalvergroting. Die trend kan gekeerd worden via een kabinet zonder de traditionele landbouwpolitiek van het CDA.

Het gunbeleid van VVD en PvdA van de afgelopen kabinetsperiode heeft geleid tot een kiezersopstand die we niet eerder hebben gezien. Samen 36 zetels gekelderd. Terwijl GroenLinks, D66 en de Partij voor de Dieren samen 20 zetels wonnen. Jan Terlouw heeft 10 politieke jongerenorganisaties op een lijn gekregen. Dat zou voldoende uitdaging moeten zijn om vijf of zes partijen te zoeken die bereid en in staat zijn hun onderlinge tegenstellingen overboord te zetten en het Terlouwmanifest integraal uitgangspunt te maken van een nu te vormen klimaatkabinet.