Pak IS aan, en wel nu!

De verwoestende strijd in Gaza en de escalerende crisis in Oekraïne domineren het Nederlandse nieuws. Deze twee internationale conflicten krijgen begrijpelijkerwijs vooral zoveel aandacht omdat beiden een binnenlandse component hebben: de vele Nederlandse slachtoffers van de aanslag op het Maleisische toestel en de clash tussen de traditioneel sterke betrokkenheid van Nederland met Israël en de opkomst van een generatie jongeren die het in alle toonaarden opneemt voor de Palestijnen.

Mede door de aandacht voor deze twee brandhaarden blijven de gevolgen van het oprukken van de Islamitische Staat (IS, voorheen ISIS) in Syrië en Irak onderbelicht. De opmars van deze ultrapuriteinse, genocidale islamisten is niet alleen een bedreiging voor de regio, maar ook voor Europa en Nederland. In enkele maanden tijd blijkt IS in staat om een strategisch belangrijk gebied te veroveren én heeft het een schrikbewind tot stand gebracht dat alleen vergelijkbaar is met dat van nationalistische, fascistische en communistische totalitaire bewegingen uit het verleden. Deze vergelijking is niet gek, want IS deelt met deze formaties een gesloten wereldbeeld waarin slechts plaats is voor één type mens: de etnisch goedgekeurde mens die ideologisch aangepast is aan de utopische heilstaat. Een ieder die hier niet in past wordt simpelweg geëlimineerd of verdreven.

De christenen in Mosul, duizenden moslims die niet willen buigen voor de nieuwe zelfverkozen kalief en de yazidi’s in Koerdistan hebben al ervaren wat deze nieuwe heersers nastreven: etnische zuivering, genocide en totale onderwerping van wie mag overleven.

Tot nu toe kijkt de wereld met een combinatie van verbijstering en afstand toe naar wat zich hier afspeelt. Die afzijdigheid wordt gevoed door het toegenomen geweld in de Arabische regio van de afgelopen jaren, en bovendien bestaat het gevoel dat het Westen, na de dramatisch mislukte invasies onder Amerikaanse leiding in Afghanistan, Irak en Libië geen geloofwaardige rol meer kan spelen. Maar dan vergeten we dat we eigenlijk geen keus hebben, omdat er behalve ethische redenen om hier een eind aan te willen maken, ook andere dringende overwegingen een rol spelen:

•    Het bestaan van de Islamitische Staat, zijn beheersing over olie- en waterbronnen is an sich een factor die de regio en de wereld nog verder zal destabiliseren. •    De potentie van een nieuw kalifaat en de laatste successen ervan, heeft een enorme aantrekkingskracht op jihadisten overal ter wereld, ook uit Nederland, en zal bij onvoldoende ingrijpen leiden tot radicalisering van jongeren; •    Onschuldige mensen worden als het ware gevangen gehouden door IS en onderworpen aan een utopische totalitaire vorm van een islamitisch kalifaat, dat ver afstaat van een democratisch systeem en zijn waarden; •    IS oprichters zorgen met dreigingen en terreur voor langdurige instabiliteit en onveiligheid in Turkije en het Midden-Oosten, en daarmee aan de grenzen van Europa;

Kunnen we – gezien deze belangen – de lethargie niet doorbreken? Het moet mogelijk zijn een fatale ontwikkeling, het ontstaan van een onmenselijke staat, waar alle weldenkende moslims, joden, christenen, vrijdenkers en humanisten tegen zijn – en die hen allen bedreigt – tegen te houden?

Er kunnen, in volgorde van urgentie drie acties ondernomen worden:

Ten eerste (bijdragen aan) de gelukkig al opgang gekomen  interventie via de Verenigde Naties en Amerika om te voorkomen dat tienduizend ingesloten Yazidi’s reddeloos sterven;

Actief stimuleren van de totstandkoming van een breed gedragen regering in Bagdad, waarin alle partijen binnen Irak vertegenwoordigd worden;

Ondersteuning bieden met alle redelijke middelen aan tolerante krachten, zoals de Koerden en andere lokale (sunnitische) anti-IS groepen, niet alleen in Bagdad maar ook elders, in hun strijd om de verdere opmars van de IS te stoppen om zo ook honderdduizenden vluchtelingen van allerlei etnische achtergronden en religies te beschermen die nu nog op Koerdisch grondgebied een veilig onderdak vinden, een van de weinige overgebleven plaatsen in de regio waar geen vervolging plaatsvindt;

Op lange termijn een uitgekiend en breed beleid om de golf van etnische zuivering die de wereld teistert in te dammen, door nationaal en internationaal te werken aan insluiting van gematigde krachten in combinatie met het strafrechtelijk vervolgen van extremisten die haat en verdeeldheid zaaien.

Burgers, partijen, politici, regering, doe wat je kunt, en wel nu!

Bart Top is co-auteur van dit artikel