Overwinning Trump is nederlaag voor democratische waarden
Je kunt niet van burgers verwachten dat ze democratische waarden nastreven als je ze met de tegenovergestelde waarden van een neoliberale samenleving opvoedt.
Na de verkiezingsoverwinning van de PVV bijna een jaar geleden, stelde ik mezelf al de vraag; wat als burgers op democratische wijze kiezen voor een ondemocratische partij of een ondemocratische politieke leider? Een leider die wel op democratische wijze wordt gekozen, maar lak heeft aan de democratische spelregels en maar op één ding uit is; macht. Is er dan iets mis met de democratie of is er iets mis met deze politieke leider, die in feite misbruik maakt van de democratie om aan de macht te komen als alleenheerser?
De sterke man die voor mensen die zich slachtoffer voelen van de maatschappij alle problemen oplost. De redder in de reddersdriekhoek van slachtoffer-redder-aanklager. De reddersdriehoek is het favoriete instrument van de populistische, politieke leider die de zondebok aanklaagt, of dit nu vrouwen, uitkeringsgerechtigden, kunstenaars of asielzoekers zijn, om de burgers met het slachtoffergevoel te redden. In de reddersdriehoek wordt geen verantwoordelijkheid genomen, maar deze wordt naar buiten toe geprojecteerd. De schuld van het eigen leed wordt altijd door anderen veroorzaakt. Dat is het onderbuikgevoel dat regeert, dat binnen de extreemrechtse, populistische politiek de basis vormt. In dat onderbuikgevoel staat het overleven centraal, ten koste van de ander, het recht van de sterkste. De overwinning van de PVV vorig jaar en nu die van Trump in de VS vormt een legitimatie voor deze basis. Ons volk eerst en alles wat dit in de weg staat, wordt het land uitgezet of mag vernietigd worden. Oog om oog, tand om tand.
Democratische waarden staan voor precies het tegenovergestelde. Harris verwoordde dat in een van haar laatste speeches; sterke leiders zijn verbindende leiders, die staan voor iedereen in de samenleving. Die ook mensen van de verliezende partij aan tafel uitnodigen en mee laten regeren. Dat zijn mooie woorden van Kamala Harris, maar het probleem is dat wij niet in een samenleving leven die gebaseerd is op democratische waarden, ook al kiezen we onze politieke leiders volgens een democratisch protocol. We leven in een maatschappij, waarin de neoliberale economie centraal staat en de democratie en dus ook zijn waarden vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw een stap terug heeft gedaan. De jungle van de vrije markt is dominant en daarmee dus het recht van de sterkste. De winner takes it all. De democratie heeft ons niet opgevoed, maar deze radicale vorm van kapitalisme heeft ons met name in het Westen geconditioneerd.
We zijn als mens een homo economicus geworden - een rationeel, zelfinteresse-gedreven individu dat beslissingen neemt om zijn eigen nut en welzijn te maximaliseren. Dus niet een mens die doordringt is van democratische waarden. Dat kan ook niet anders als diezelfde vertegenwoordigers van de democratie, onze politieke leiders die democratie hebben verwaarloosd om ruim baan te scheppen voor de vrije markt. Als diezelfde politieke leiders ervoor hebben gezorgd dat de overheid niet meer naast de burgers staat, maar zich er tegenover heeft geplaatst. De overheid wantrouwt de burger, de burger wantrouwt de overheid. Dat is het gevolg van de trend die vanaf de jaren 80 is ingezet, de verzorgingsstaat werd ontmanteld, de burger zoekt het zelf maar uit. Vecht het zelf maar uit op het speelveld van de vrije markt. Met als gevolg dat diezelfde burger zich al decennialang in de steek gelaten voelt, in de kou voelt staan. Steeds meer mensen voelen zich klem zitten in het meedogenloze neoliberale mechanisme van de vrije markt, die door de overheid wordt gefaciliteerd, niet begrensd.
Met de overwinning van Trump kiest het Amerikaanse volk voor de uitgangspunten van een neoliberale samenleving, waarin ze is geconditioneerd. The winner takes it all. Oog om oog tand om tand. Als je niet voor mij bent, ben je tegen mij. Alles wat mij pijn doet, dient vernietigd te worden. Alles wat me in de weg zit, moet het land uit. Deze ondemocratische, onmenselijke uitgangspunten hebben onze democratische gekozen leiders zelf gefaciliteerd door in de jaren 80 de vrije markt alle ruimte te geven. Vanaf dat moment is onze democratie en zijn waarden uitgehold geraakt, een illusie, een leugen geworden. Democratie is meer dan het om de zoveel jaar naar de stembus gaan en je stem uitbrengen. Je kunt niet van burgers verwachten dat ze democratische waarden nastreven als je ze met de tegenovergestelde waarden van een neoliberale samenleving opvoedt. Overal word je dag in dag uit juist op je onderbuikgevoel aangesproken om producten te kopen die je meestal helemaal niet nodig hebt om een normaal, gelukkig bestaan te hebben. Precies dat onderbuikgevoel wordt door populistische leiders als Trump en Wilders aangesproken.
Valt onze democratie en zijn waarden van verbinding, samenwerking en inclusiviteit nog te redden? Dan moeten we deze van onderop opbouwen en begrijpen dat de democratische waarden geen vanzelfsprekendheid zijn, maar telkens weer herinnerd en gevoed dienen te worden. Automatisch is het overlevingsmechanisme van onze neoliberale economie, het recht van de sterkste, vernietigen van wat me in de weg staat of pijn doet. Democratische waarden vragen bewustzijn, zelfreflectie en het vermogen om in onszelf de pijn die ons wordt aangedaan te helen. Het vraagt een manier van omgang met elkaar die van jongs af aan dient te worden opgebouwd, thuis, op school. Dat kan niet anders dan door onze dominante, neoliberale economie een stap terug te laten doen. Onze economie moet een onderdeel zijn van ons leven, niet ons leven bepalen zoals dat nu doet. We moeten hierin dus een keuze maken, we kunnen geen 2 heren dienen om het zo maar even te zeggen.
Het is of democratische waarden als basis of de neoliberale economie als basis. Het is de vraag of we deze analyse maken en of we nog in staat zijn deze keuze vrijwillig te maken. We zijn immers in hoge mate verslaafd aan de gemakken en de macht die het neoliberalisme ons als Westers mens heeft gegeven en denken echt dat we niet zonder kunnen. Doen we hier vrijwillig afstand van ten faveure van de democratische waarden? Of is dit al te laat, zie klimaatcrisis, zie de extreemrechtse wind die waait als antwoord op de bovengenoemde keuze die we niet durven maken. Zolang we op politiek niveau die keuze niet durven maken, raken de menselijke waarden van onze democratie alleen maar verder uitgehold.
Gelukkig kunnen we als individu deze keuze in ons eigen leven wel maken. Wij kunnen leven vanuit het principe; doe een ander niet aan, wat je zelf niet aangedaan wilt worden. Wij kunnen oog hebben voor elkaar, samenwerken. Iedere bijdrage die je als individu in het klein en in het verborgen maakt, draagt bij aan het geheel. Alles is immers verbonden met elkaar. We zijn als individu sterker dan de vaak destructieve groepsdynamiek aan de buitenkant. Als we de moed hebben om keuzes te maken die de politiek niet durft te maken, kunnen we een menselijke samen-leving van onderop opbouwen. Precies zoals Jan Rotmans zegt; de transitie begint bij mensen zelf, van onderop. De politiek volgt. Daar houd ik me in deze barre, extreemrechtse en populistische tijden aan vast.
Praat mee
Reacties (7)
Nou zie ik de term democratie in je tekst veel terugkomen, maar ik vraag me af wat je definitie nu eigenlijk is als ik het stuk zo lees. Daarbij is het geen redders- maar een drama driehoek. Getriggerd door slachtoffergedrag, waarmee de Nederlandse politieke status wel ongeveer verklaard wordt.
De VS kent een aantal tradities die door de zittende macht uitgevoerd worden zoals gerrymandering. Is dat de wil van het volk of van de zittende macht?
Deze transitie is bij mensen zelf begonnen. Dat het jouw kant niet uit gaat kan, maar het is ook een samenleving die op geen enkele manier met Nederland te vergelijken is.
Democratie is het vermogen om gezamenlijk en zonder eigenbelang de belangen van de clan te adresseren. Daar zijn de VS en Nederland niet toe in staat. Met 'jouw kant' heeft het niets te maken. There is no such thing.
Niet alleen in de VS, maar in de gehele ('westerse') wereld wordt steeds harder en duidelijker bewezen dat het heilig en meest ideaal verklaarde 'democratisch stelsel' dat dus totaal niet is. 'Het' valt na enkele decennia al van ellende uit elkaar.
Waarom?, omdat er uiteraard maar één systeem werkelijk het ideaalst is om een maatschappij zowel op micro- als op macroniveau te runnen.
Op diverse niet-democratische wijzen is getracht Trump voor de 2e keer weg te houden uit het Witte Huis. Eerst waren er al die aanklachten (of is er iemand, die denkt dat Trump ook aangeklaagd zou zijn als-ie zich niet herkiesbaar had gesteld en golfend z’n oude dag had doorgebracht) en daarna is maar liefst 3!!! keer een moordpoging ondernomen. Dus om nou te zeggen, dat dit een nederlaag is voor de democratie…
ja dat denk ik wel. Ook als Trump golvend zijn oude dag had genoten is het nog steeds een notoire leugenaar die genoeg op zijn kerfstok heeft om hem juridisch aan te klagen.
Oh jij denkt dat het Amerikaanse OM de capitoolbestorming, het (willen) beïnvloeden van de verkiezingsuitslag in Georgia, het ontvreemden van overheidsdocumenten en het jatten van geld uit de campagnekas aan haar voorbij had laten gaan als jouw idool zijn oranje reet op Mar-a-Lago had teruggetrokken...? Aangezien het bewijs van zo'n beetje alle aanklachten voor het oprapen lag (want die gek is blijkbaar ofwel te arrogant of te stom om zo min mogelijk sporen na te laten), hadden ze er niet eens onderuit gekund als ze dat hadden gewild.
Ik ben trouwens wel benieuwd hoe dat nou gaat aflopen, dat ie schuldig is staat wel vast maar of er nu nog een veroordeling in zit...hoe dan ook een bizarre toestand; of een president krijgt een strafblad en misschien wel gevangenisstraf, of een landverrader wordt vrijgesproken omdat ie de macht heeft kunnen grijpen...
Noordermeer: Als TRump niet was herkozen had Trump de kerstdagen in de bajes doorgebracht. Precies de plek voor een beroepsleugenaar, oplichter en verkrachter!
[Dat is het onderbuikgevoel dat regeert, dat binnen de extreemrechtse, populistische politiek de basis vormt. In dat onderbuikgevoel staat het overleven centraal, ten koste van de ander, het recht van de sterkste......]
Een brulaap in Washington DC!
The planet of the apes revisited?
In nederland leven bijna een miljoen mensen onder de armoede grens, in de vs is dat procentueel gezien nog veel erger. Als je moet overleven zijn verbinding, samenwerking en inclusiviteit lege begrippen.
@Alexander de grote Het wordt eens tijd dat er gestopt wordt met de grote leugen: De enige reden dat mensen stemmen voor FvD, PVV en zelfs BBB, is omdat ze facist zijn, racist, niets geven om een ander, maar alleen maar denken aan hun eigen dikke ik. Ze geven 0,0 aan de mensen die het moeilijk hebben in onze samenleving. Ook NSC-stemmers niet, gelul over bestaanszekerheid die stopte zodra ze in de regering kwamen.
@Inktvis75 Een bevolkingsgroep wegzetten als fascist of racist, is in zekere zin ook gewoon fascistisch en racistisch. Tevens is het gewoon een domme aanname, zonder dat je daarvoor bewijs aanlevert
"Valt onze democratie en zijn waarden van verbinding, samenwerking en inclusiviteit nog te redden? "
Hier gaat mis. Waarom niet gewoon blijven bij de 'historische' democratische waarden? Voor iedereen veel duidelijker: gelijk(waardig)heid; vrijheid en solidariteit. We moeten het wiel niet steeds opnieuw uitvinden....
Neem dit als startpunt en leg je oor te luister bij de zwijgende NL meerderheid die tegenwoordig rechts stemt. En niet meteen in de hautaine kramp vervallen dat rechtse stemmers dom zijn etc. De zwijgende meerderheid voelt zich door het politieke establishment niet gehoord, dus kiest anders.
Het is geen buitenlander haat dat deze kiezers beweegt, dat is een veel te simplele conclusie voor diegene die zich niet verdiept in deze groep. Luister naar wat deze mensen beweegt, en durf de problemen te benoemen die er leven, om deze vervolgens met gerichte acties aan te pakken.
We zagen het recent bij Van Beek, die haarfijn de vinger op de zere plek legt: obv CBS cijfers is er oververtegenwoordiging bij statushouders. Het resultaat: hij wordt verketterd door zijn inzichten door mensen die a) zijn boek niet hebben gelezen of b) niet de moeite hebben genomen om op CBS.nl te kijken. Neen: Van Beek kón niet gelijk hebben (Kati Piri) want zijn inzichten passen niet in het ideaal beeld.
Start met solidariteit: verbondenheid, saamhorigheid en ondersteuning en concrete acties om anderen te helpen en bij te dragen aan het welzijn van de samenleving als geheel. Dat snapt iedereen.
Ontkennen dat het de PVV en FvD stemmers op deze partijen stemmen omdat ze alles wat anders is haten, dat het facisten en racisten zijn, is al de eerste grote fout in je posting. Dat er daarnaast in partijen zoals BBB, en NSC ook niet ontbreekt aan mensen met een donkerbruin onderbuik gevoel is ook niet te ontkennen. Met dit soort mensen ga je niet meer in gesprek, die bestrijd je met alles wat in je is. En natuurlijk velen tuinen er in, worden misleid door mensen als Fabers' vriendje Van Beek die mensen ziet als cijfers, allerlei data-analyze doet die niet onderbouwd wordt. En dat begeleid met uitspraken alsof elke asielzoeker een economische gelukzoeker is.
Starten met solidariteit, ja uiteraard, en snel graag. Maar de kiezers van het huidige kabinet zijn daar niet in geinteresseerd, die vinden alleen hun eigen dikke ik ten koste van anderen belangrijk
@ oosterlijker
Jij schrijft: die haarfijn de vinger op de zere plek legt: obv CBS cijfers is er oververtegenwoordiging bij statushouders.
De kritiek richtte zich ook exact daarop. Het feit dat statushouders meer werkloos waren, en dat die werkloosheid voor Van der Beek een probleem was, was een extreem rechtse interpretatie van de cijfers. Het zou zelfs onverklaarbaar zijn als de werkloosheid, en andere problemen, onder statushouders minder of gelijk zouden zijn aan die van andere groepen in Nederland.
Dus om bij zijn vinger op de zere plek te komen heeft hij met een rechts extremistische bril gekeken.
Een zelfde bril als jij op hebt. Want jij probeert hier de extreem rechtse ideologie te verkopen. Het is de schuld van minderheden zoals statushouders dat er niet genoeg huizen zijn, zorg of onderwijs. Dat is het extreem rechtse verhaal. En daar is goed naar geluisterd en daar is stevige kritiek op gegeven.
Kritiek die jij en jouw geestverwanten keer op keer niet willen horen of lezen. En dat is het probleem. Er is een groep mensen die de feiten ontkent en zich vervolgens alleen richt op het gedachtegoed van een extreem rechtse gemeenschap die alleen luistert naar eindeloze herhaling van het eigen gelijk. En met die aanpak kan je zelfs president van de VS worden. Want die extreem rechtse gemeenschap is groot en naar binnen gekeerd.
@ oosterlijker
En: Start met solidariteit: verbondenheid, saamhorigheid en ondersteuning en concrete acties om anderen te helpen en bij te dragen aan het welzijn van de samenleving als geheel. Dat snapt iedereen.
Jouw hele verhaal komt neer op het om zeep helpen van solidariteit. Waarom zou iemand anders, jouw buurman, verbonden, saamhorig en ondersteunend naar jou zijn?
Stel hij is een statushouder, die weet zeker dat hij van jou niet te verwachten heeft. Stel hij is iemand met meer sociale linkse idealen, die walgt van jouw opvattingen. Jij ontvangt alleen solidariteit van mensen die zijn zoals jij.
Exclusieve solidariteit, ons kent ons, onze mensen eerst. En daarmee sluit je een groot deel van de samenleving uit. In ieder geval de mensen die streven naar een inclusieve samenleving. Waar iedereen de kans krijgt om verbonden, saamhorig te zijn en anderen te ondersteunen. Die anderen horen er voor jou niet bij. Dus daarmee heb jij de solidariteit zelf om zeep geholpen.
"Hier gaat mis. Waarom niet gewoon blijven bij de 'historische' democratische waarden? Voor iedereen veel duidelijker: gelijk(waardig)heid; vrijheid en solidariteit. We moeten het wiel niet steeds opnieuw uitvinden...."
Omdat het een mythe is dat bij het begin van democratie in Europe/de VS iedereen vrijheid en gelijkwaardigheid had of solidariteit ervaarde.
Vele van de founding fathers waren slavenhouders.
Homoseksualiteit was verboden, evenals abortus.
Racisme was in sommige gevallen in de wet verankerd.
Dus welke historische democratische waarden heeft u het precies over? En waarom zouden de dingen die in het artikel genoemd worden daar niet onder vallen?
"We zagen het recent bij Van Beek, die haarfijn de vinger op de zere plek legt: obv CBS cijfers is er oververtegenwoordiging bij statushouders. "
Daar is al zoveel inhoudelijke kritiek en weerlegging op geweest. Maar het verbaast me niet dat u het gewoon blijft nablaten.
Volrin, je weet best dat er werkelijk nul inhoudelijke reactie is geweest op Van Beek. Mocht dat wel zo zijn: stuur dan even een link naar een tegen-onderzoek
@Oosterlijker
"Voor iedereen veel duidelijker: gelijk(waardig)heid; vrijheid en solidariteit. "
Laat nou net die waarden door de populisten in het afvoerputje gegooid zijn.
@ oosterlijker
[We moeten het wiel niet steeds opnieuw uitvinden....]
Vind ik ook. De basale vraag is hoe we een duurzame toekomst realiseren voor ons en onze (klein)kinderen. Treurig genoeg wordt die vraag, waarin we elkaar zouden kunnen (moeten) vinden, amper tot niet gesteld. Visie bestaat niet (meer). Alles draait om het welbevinden van vandaag en (hooguit) morgen. Met de Amerikaanse verkiezingen als absurdistisch dieptepunt.
Er zijn tonnen inhoudelijke reacties op Brekebeens nep-analyse geweest. Daan resumeert hier al een en ander.
Ik zal mijn commentaar ook nog eens herhalen: De conclusie van Breekbek is dat de cultuur van migranten te ver af staat van de onze om in deze samenleving succesvol te zijn. Moet ik echt nog uitleggen dat je dat nóóit uit simpele statistieken over misdaadcijfers en werkloosheid kunt halen? Over welke cultuur heeft ie 't überhaupt? En dan doel ik zowel op die migranten als de "onze", want ik weet zo al dat jouw cultuur bepaald de mijne niet is, en een Turk en een Koerd, laat staan pak 'm beet een Ghanees, verschillen ook als dag en nacht. En wat zijn de daadwerkelijke omstandigheden waarin die cijfers tot stand zijn gekomen?
Hoezo heb jij een wetenschappelijk tegen-onderzoek nodig om in te zien dat Brulbeek overduidelijk een sociologische charlatan is die met een vooringenomen onderzoeksvraag tot een volstrekt belachelijke, onwetenschappelijke conclusie komt...? Hebben ze jou op school niet logisch leren redeneren? Überhaupt zelf leren nadenken...?
Veel geschreeuw en geblaat weer maar waar blijven de links vand wetenschapelijk onderbouwde tegenanalyses dan waar Oosterrijker om vraagt?
Seksisme is zo mogelijk nog hardnekkiger dan racisme. Zelfs veel abolitionisten vonden vrouwenkiesrecht een stap te ver. Zwarte mannen in de US kregen eerder kiesrecht dan blanke vrouwen. Maar ook het 19th Amendment liet nog het nodige te wensen over. De eerste vrouwelijke presidentskandidaat was Victoria Woodhulll in 1872. Vrouwen mochten nog niet stemmen in de US, maar zich verkiesbaar stellen wel. Shirley Chisholm was de eerste zwarte vrouw die een nominatie probeerde te krijgen (1972). Uiteraard ook kansloos.
https://www.masshist.org/features/suffrage/aftermath
https://www.womenshistory.org/education-resources/biographies/shirley-chisholm
Uiteindelijk was Harris ook gewoon een slechte kandidaat, ze heeft totaal geen charisma. Dat is misschien niet eerlijk, maar dat speelt een grote rol tegenwoordig. Als je Obama de afgelopen weken op het podium zag was het verschil met Harris enorm. Mensen zouden zo een derde keer op hem stemmen als dat mogelijk was.
Obama heeft een visie die verder gaat dan zijn nachtkastje. Biden, Harris, Trump niet.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Democratische waarden en een democratisch bestel zijn twee totaal verschillende dingen, dat lijken veel mensen nog wel eens te vergeten.
Een democratie vervalt onherroepelijk in een tirannie. Plato zei het 2500 jaar geleden al.