Overheid wil alles weten maar vertelt niets

Wat leek op een eenmalige uitglijder, blijkt nu een opstapje naar meer. De Duitse inlichtingendienst heeft overtuigende bewijzen dat vlucht MH17 is neergehaald door Pro-Russische rebellen. Dit blijkt uit een publicatie van Der Spiegel. Bewijzen zouden op 8 oktober naar het Duitse parlement zijn gestuurd. Geen Nederlander die daarvan wist. Dat wil zeggen: geen Nederlandse burger die daarvan wist.

Twee weken geleden maakte Frans Timmermans al een slip of the tongue die voor een klein verontwaardigingsoffensief zorgde. Bij Pauw vertelde hij dat een inzittende van vlucht MH17 was gevonden met een zuurstofmasker op zijn gezicht. 

Ook toen: geen Nederlandse burger die daarvan wist.  Die leefden nog in de illusie dat alle slachtoffers van vlucht MH17 in een seconde van het leven waren beroofd. Slordig van Timmermans, was het oordeel, vooral tegenover de nabestaanden. Die hadden de informatie persoonlijk moeten krijgen, niet via televisie. Maar het wakkerde ook paranoia aan. Waarom werd deze informatie achtergehouden? Is er nog meer dat wij niet weten?

Timmermans bood zijn excuses aan, de paranoïde waan leek wat te gaan liggen. Een uitglijder. Eenmalig ongeluk. Kan gebeuren.

Totdat bekend werd dat Duitsland overtuigende bewijzen heeft dat pro-Russische rebellen verantwoordelijk zijn voor de ramp. Wist de Nederlandse overheid dit ook? Wederom lijkt het erop dat informatie wordt achtergehouden. Waarom?

Dat wilden Pieter Omtzigt (CDA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66) ook weten. Zij vroegen een hoorzitting aan, die werd geblokkeerd door de coalitie. De reden: het onderzoek loopt nog, dus een hoorzitting heeft geen zin. Als het goed is komt de Nederlandse Onderzoeksraad ergens in de zomer van 2015 met een rapport. 

Trek dat blik paranoia nu maar helemaal open.

Het gemak waarmee de hoorzitting door de coalitie is geblokkeerd, zegt iets over de scheve informatieverhouding in Nederland. Een verhouding die alsmaar schever wordt en pokon is voor de paranoia onder Nederlandse burgers.  Die moeten immers steeds meer informatie met de overheid delen. Straten worden volgehangen met camera’s, mails worden doorgespit,  persoonlijke gegevens worden gedeeld en aan elkaar gekoppeld. Het privé-domein krimpt. Onlangs nog werd bekend dat de overheid persoonsgegevens aan elkaar gaat linken om belastingfraudeurs op te sporen. Het gaat om een hele waslijst aan gegevens die zomaar gekoppeld mogen worden, van fiscale gegevens tot inburgeringsgegevens.

De burger heeft geen rode knop die hij mag indrukken als het gaat om de afname van zijn privacy. Die wordt steeds voor voldongen feiten gesteld. Zijn recht op geheimen wordt zwakker en zwakker.

Het recht op geheimhouding blijft bij de overheid echter onverminderd sterk. Zuurstofmasker bij een MH17-slachtoffer? Nee, dat gaan we niet delen. Overtuigende bewijzen bij de Duitse inlichtingendienst? Mwoah, wat we daarvan weten houden we voor ons. Next.

Zie daar de scheve verhouding. Nederlandse burgers hebben steeds minder schuilplaatsen maar de overheid mag verstoppertje spelen wanneer ze daar zin in heeft. Het lijkt erop dat de Nederlandse burger steeds meer wordt gewantrouwd door de overheid. Laat je zien, we willen weten wat je daar in het donker uitspookt! Tegelijkertijd is de overheid maar wat zuinig op haar eigen donkere spelonken.

Maar wie wantrouwt, oogst paranoia. En zoals het er nu naar uit ziet, belooft het een mooie oogst te worden. De roep om transparantie vanuit de overheid zal alleen maar groeien.