Joop

Overheden was je handen niet langer in onschuld

  •  
11-01-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
9318041977_56b87458a0_z

© cc-foto: GVB Verbindt

Van overheden mag verwacht worden dat het belangen afweegt en werknemers beschermt tegen uitwassen
‘Niet gassen, maar plassen’. Onder dit motto staakten afgelopen week duizenden buschauffeurs voor minder werkdruk, een beter loon en vaste contracten voor collega’s met een uitzendovereenkomst. De arbeidsomstandigheden van de buschauffeurs zijn het gevolg van Europese aanbestedingen door lokale overheden waarbij het doorslaggevende criterium nog té vaak de laagste prijs is. De buschauffeurs zijn helaas geen uitzondering. Schoonmakers, thuis- en jeugdzorgmedewerkers en docenten inburgering, allemaal kregen zij de afgelopen jaren de rekening gepresenteerd van verkeerde aanbestedingen. Hoogste tijd om werknemers te beschermen tegen deze verkeerde aanbestedingen.
In Nederland wordt voor miljarden euro’s per jaar Europees aanbesteed door gemeenten en provincies. In de ideale situatie is een aanbestedingstraject een wonderelixer. Een overheid krijgt de beste prijs-kwaliteitverhouding, bedrijven uit de gehele Europese Unie kunnen meedingen, inwoners hoeven niet wakker te liggen van Jos Van Rey-toestanden en de werknemer heeft een fatsoenlijke cao.
De praktijk is weerbarstig. Zeker voor de werknemer. De tijd die er is om één kantoor schoon te maken of de tijd voor plaspauzes laten zich niet altijd vastleggen in een cao. Het zijn juist deze zaken waarop de werkgever, die de scherpste aanbesteding heeft gewonnen, kan beknibbelen. Veel overheden dekken zich bij een conflict in door te verwijzen naar wet- en regelgeving. Daarmee is het probleem vernauwd tot een zaak van werknemer en werkgever. Juridisch misschien juist, maar maatschappelijk ongewenst. Van overheden mag verwacht worden dat het belangen afweegt en werknemers beschermt tegen uitwassen. Zeker als het diezelfde overheid is die zich blindstaart op de laagste prijs en daarmee aan de basis staat van dergelijke misstanden op de werkvloer.
Het is onjuist om het Europese aanbestedingsrecht als boeman aan te wijzen voor verkeerde aanbestedingen. De EU-regels kennen nobele beginselen als transparantie en gelijke behandeling. Het is zo geschreven om overheden de ruimte te geven om te sturen op bijvoorbeeld duurzaamheid en sociale aspecten. Een gebrek aan kennis bij lokale en provinciale overheden over hoe zij kunnen aanbesteden, gekoppeld aan jaren van bezuinigingen en een ongebreidelde geloof in de marktwerking, staat aan de basis van dit probleem. De oplossing ligt daarom niet alleen in het bijspijkeren van kennis. De drang naar de laagste prijs is fundamenteel ingebakken en moeten we loslaten.
Tijdens de aanbestedingsprocedure gaat het ook om kwaliteit, waarbij de factor arbeid een fundamentele plaats inneemt. Ben je significant goedkoper dan al je concurrenten, dan is een verplichte check op de kwaliteit op zijn plaats. Laat als onderdeel van zo´n check maar zien hoe werknemers ingezet worden gedurende de looptijd van de aanbesteding. Als stok achter de deur moet er wellicht een onafhankelijk aanbestedingsinstituut komen, dat in staat is ook de kwalitatieve aspecten te beoordelen. Om zo te voorkomen dat lokale overheden zich alleen focussen op de laagste prijs.
Terwijl de buschauffeur nog altijd geen fatsoenlijke plaspauze heeft wassen lokale overheden hun handen in onschuld. Na afloop van hun aanbesteding verschuilen zij zich achter de relatie werkgever-werknemer. Dit terwijl de grondoorzaak bij hen ligt. Mijn oproep is dan ook: stel kwaliteit centraal en geef de chauffeurs, thuiszorgmedewerkers en al hun andere collega’s in de publieke sector weer de ruimte om hun werk te doen!
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (29)

Paul!
Paul!15 jan. 2018 - 22:42

Aanbesteden leek nog niet zo lang geleden een goed idee, in bepaalde opzichten is het dat misschien ook wel. Dat de PvdA hiervoor koos maakt ze deels ook verantwoordelijk voor die uitwassen. Het is goed te lezen dat de PvdA die verantwoordelijkheid nu lijkt te nemen en gaat kijken hoe die uitwassen bestreden kunnen worden. Dat hoeft natuurlijk niet persé te zijn door het aanbesteden terug te draaien, we weten daardoor immers wel veel beter in welke put het belastinggeld verdwijnt. Maar bij het aanbesteden hoort niet alleen geld een rol te spelen, de overheid moet in mijn ogen ook eisen kunnen stellen op zaken als kwaliteit en arbeidsomstandigheden. En stel ook sancties als degene die de aanbesteding gewonnen heeft zich niet aan die eisen houdt. Bijvoorbeeld door een boete te betalen aan de partijen die de aanbesteding verloren hebben.

Hiltermann
Hiltermann15 jan. 2018 - 0:41

In de schoonmaakbranche heersten erbarmelijke arbeidsomstandigheden die het gevolg waren van de aanbestedingswet. Om aan die toestanden een eind te maken heeft de overheid besloten die werkzaamheden niet langer uit te besteden maar zelf mensen in dienst te nemen op fatsoenlijke voorwaarden. Dat blijkt de enige manier te zijn om een eind te maken aan de uitwassen die het gevolg zijn van aanbestedingen waar de overheid verplicht gebruik van moest maken. Geweldig die EU maar niet voor mensen die de dupe zijn van het EU aanbestedingscircus.

Martinel
Martinel13 jan. 2018 - 17:31

PvdA, ga je handen wassen!

MarjoleinS2
MarjoleinS213 jan. 2018 - 16:19

Hoe kan Agnes Jongerius spreken van uitwassen door gemeentelijke overheden bij aanbestedingen als het bus- en streekvervoer, de schoonmaakbranche, de thuis-en jeugdzorg en docenteninburgering betreffen? Hoeveel mensen zijn hier direct bij betrokken? Dat zijn aantallen waarbij je echt niet meer kan spreken van uitwassen. Het is een dagelijks dilemma dat miljoenen mensen treft. Notabene met goedkeuring van de PVDA die mede verantwoordelijk is dat de aanbestedingswet de meest vreselijke misrekening is van Neo Liberaal beleid onder Rutte II Het dogma van de marktwerking vertolkt middels de aanbestedingswet waarmee de Race to the Bottom is ingezet. Het zijn geen uitwassen, dat kan ook niet als concurrentie het uitgangspunt is van aanbesteding. Als je kwaliteit terug wilt, zal de aanbestedingswet op de helling moeten, of flink aangepast met eisen als gewaarborgde kwaliteit. En niet pas wanneer de zelfstandigen als eersten uit moesten stappen, of bedrijven met elkaar fuseren om de strijd om de concurrentie, want uiteindelijk blijven alleen die bedrijven over met het meeste vlees op de botten. En niet omdat ze kwalitatief goede werkgevers waren, maar het vlees konden opsparen tenkoste van de werknemers. Als je als Euro parlementariër wat wilt betekenen zorg er dan voor dat die eisen rondom kwaliteit voor werknemers worden meegenomen in de aanbestedingswet. Dat is nou de verantwoordelijkheid van een euro parlementariër. Schuif het niet af op de laagste overheid die deze taken op een blauwe maandag op hun bordje geschoven kreeg van de landelijke overheid. Dit klinkt alsof de directeur de werknemer verwijt dat hij taken niet goed uitvoert die hem door de manager een week ervoor waren opgedragen, maar die op zijn beurt was gedicteerd door dezelfde directeur het proces op deze wijze uit te laten voeren. Het gebeurd wel vaker dat er op directieniveau geen besef is welke gevolgen hun beleid hebben op de werkvloer. Deze metafoor zal je vast wel herkennen!

Ben Liberaal
Ben Liberaal12 jan. 2018 - 22:52

groot gelijk Agnes ! maar maakt het wat uit ?

Vermoorde Onschuld
Vermoorde Onschuld12 jan. 2018 - 21:44

De vraag is of de vakbonden genoeg geld in de stakingskas hebben na 50 jaar zonder stakingen. En zo niet, waarom dan niet? Gaat al het geld misschien op aan het in stand houden van zichzelf? Is de top van vakbonden misschien ook gaan behoren tot de klasse van de regenten, tot de verraders van de arbeidersklasse, net als de PvdA?

FransAkkermans1947
FransAkkermans194712 jan. 2018 - 20:43

"Terwijl de buschauffeur nog altijd geen fatsoenlijke plaspauze heeft wassen lokale overheden hun handen in onschuld. Na afloop van hun aanbesteding verschuilen zij zich achter de relatie werkgever-werknemer." Moet de gemeente dan voor een hogere organisatiegraad en een grotere actiebereidheid zorgen in die sectoren? Dat lijkt mij nu de aangewezen weg voor een vakbond.

2 Reacties
LaBou
LaBou 13 jan. 2018 - 15:12

Een gemeente is inderdaad niet verantwoordelijk voor de organisatiegraad van werknemers, maar daar gaat het hier dan ook niet over. Een gemeente is wel verantwoordelijk voor fatsoenlijke arbeidsomstandigheden.

FransAkkermans1947
FransAkkermans194715 jan. 2018 - 9:34

@LaBou Daar ben ik het niet mee eens. De gemeente moet zich niet bemoeien met arbeidsvoorwaarden van derde partijen.

LaBou
LaBou 12 jan. 2018 - 15:00

"Ha ha ha. Voordat dat gebeurd valt kerstmis eerst in augustus." Dat kon dan wel eens eerder gebeuren dan jij denkt. Hoe harder er in de politiek geroepen wordt dat iets niet gaat gebeuren, des te groter de kans dat e.e.a. al geregeld is.

CharlesdeValois
CharlesdeValois12 jan. 2018 - 13:49

Het enige wat bij de sollicitatie gevraagd wordt is of je flink gas kan geven en of je geen zwakke blaas hebt.

Andreas J
Andreas J12 jan. 2018 - 12:14

Ah, dus je bent als leverancier niet verantwoordelijk om je aan de wet te houden. Is dat zoiets als dat je best wel plofkippen en kilo knallers mag verkopen en dat de koper hiervoor verantwoordelijkheid draagt?

RosaLange
RosaLange12 jan. 2018 - 10:54

Er zijn verkiezingen geweest waarin Nederland een flinke ruk naar rechts heeft gemaakt. Dat betekent dat het merendeel van de kiezer niet echt een versterking van werknemersrechten wenst en liever minder belasting betaalt door goedkoop in te kopen, dat het de kiezer niet interesseert en andere zaken belangrijker vindt of dat de kiezers misschien niet precies snappen, wat de consequenties van rechtse politiek zijn. Misschien dat ook de linkse partijen de kiezer niet kon overtuigen dat door op hen te stemmen, werknemers beter af zouden zijn. Het is best ingewikkeld om de juiste consequenties te trekken uit een verkiezingsuitslag. In ieder geval is het wel naïef om een rechtse overheid op te roepen, links beleid te voeren. Een PvdA-vertegenwoordiger kan haar tijd toch beter besteden om in de eigen partij de problemen van de achterban te analyseren, concepten en oplossingen te ontwikkelen en dan te proberen om die achterban ervan te overtuigen. Dan heb je het zelf weer in de hand. De PvdA heeft haar achterban de afgelopen regeringsperioden teleurgesteld en moet proberen het vertrouwen weer terug te winnen. Wat dat betreft zou je een voorbeeld moeten nemen aan de VVD die keihard voor haar achterban staat, allerlei voordelen in de wacht sleept en daarbij hele belastingen gewoonweg afschaft.

1 Reactie
Vermoorde Onschuld
Vermoorde Onschuld13 jan. 2018 - 16:09

Je hoeft niet in de meerderheid te zijn om stakingen te organiseren.

omaoeverloos
omaoeverloos12 jan. 2018 - 8:18

Tja, de overhead is er om de belangen van alle burgers te behartigen en omdat de burgers geen geld overhebben voor openbaar vervoer moeten de chauffeurs hun plas maar ophouden. Overigens heft de NS daar jaren geleden de oplossing voor hun reizigers met hoge nood al ingezet, de plaszak.

1 Reactie
DanielleDefoe
DanielleDefoe12 jan. 2018 - 13:21

"de plaszak", wat een lumineus idee. Al geruime tijd niets meer over gehoord trouwens.

Hiltermann
Hiltermann12 jan. 2018 - 4:42

Die "95 aantekening "geldt ook voor goederenvervoer maar levert in de praktijk geen enkele hindernis op. Kijk om je heen, opleggers van grote transporteurs worden voortbewogen door trekkers uit Roemenië, Polen, Bulgarije, Estland etc.

Hiltermann
Hiltermann12 jan. 2018 - 4:34

"Het is onjuist om het Europese aanbestedingsrecht als boeman aan te wijzen voor verkeerde aanbestedingen. " Dat is wel erg gemakkelijk mevrouw Jongerius. EU regels geven overheden en bedrijven juist de mogelijkheid overeenkomsten af te sluiten waarbij de prijs de beslissende factor is. Nergens is vastgelegd dat de plaspauze van chauffeurs en andere werknemers moet worden gerespecteerd. CAO's ontduiken of ontwijken het is allemaal mogelijk gemaakt door de EU. De EU heeft er twintig jaar over gedaan maatregelen te nemen die dit misbruik enigszins kunnen bestrijden. Nu alleen nog handhaven. Eerst zien en dan geloven.

Vermoorde Onschuld
Vermoorde Onschuld12 jan. 2018 - 0:42

"Om zo te voorkomen dat lokale overheden zich alleen focussen op de laagste prijs." Het openbaar vervoer is -naast een heleboel andere zaken- toch juist geprivatiseerd omdat de overheid niet efficiënt genoeg te werk zou gaan? Dit is toch de "tucht van de markt", dat was toch de bedoeling? En de gevolgen daarvan gaan jullie nu "oplossen" met een wettelijke minimumduur voor plaspauzes? En nog duizend andere wetten en regeltjes om Nederland in een grote goed draaiende openluchtgevangenis te veranderen? Zolang we er nog geen robot voor hebben, moeten we van de werknemer een robot maken? Modern Times eenentwintigste eeuw? Wanneer dringt het nu eindelijk eens tot jullie botte hersens door dat het systeem zelf niet deugt en dat je dat systeem met elke nieuwe wet en regel alleen maar steeds verder verankert in de maatschappelijke werkelijkheid?

Luneau
Luneau11 jan. 2018 - 21:11

Dat "straks" zal ik maar met een flinke korrel zout nemen. Ten eerste worden er in het Nederlandse OV in de komende 10 jaar grote tekorten aan buschauffeurs verwacht, aangezien zo'n 40% van de huidige chauffeurs met pensioen gaat en er onvoldoende mensen beschikbaar zijn met het juiste rijbewijs. En ook chauffeurs uit Oostblok landen zijn steeds moeilijker te krijgen. Ten tweede geldt de OV-CAO ook voor mensen uit andere EU-landen, dus qua beloning en regelgeving maakt het voor de werkgever niets uit of er een Nederlandse of andere EU chauffeur op de bus zit. Ten derde is de Oekraïne nog niet eens een potentieel kandidaatlid, laat staan een daadwerkelijk kandidaatlid en kan het nog wel minimaal 10 jaar duren voor ze überhaupt aan de Kopenhagen criteria voldoen voor het lidmaatschap van de EU. Ten vierde is een groot rijbewijs niet zonder meer geldig in een ander EU-land als het op personenvervoer aankomt. Daarvoor is een volgens EU-richtlijnen "95 aantekening" nodig met daaraan de nodige voorwaarden verbonden. Om dat te implementeren hadden de EU landen verscheidene jaren nodig, dat zal voor de Oekraïne niet anders zijn. Ten vijfde is de EU niet degene die de aanbesteding doet, en kan er dus niet voor verantwoordelijk worden gesteld dat een contract wordt gegeven aan een malafide bedrijf. De EU heeft alleen de concurrentie vergroot van bedrijven die hun diensten kunnen aanbieden voor een OV-contract.

Gare Raap
Gare Raap11 jan. 2018 - 21:05

goeie nick!

Woeki Hypo
Woeki Hypo11 jan. 2018 - 19:48

Overheden was je handen niet langer in onschuld “Van overheden mag verwacht worden dat het belangen afweegt en werknemers beschermt tegen uitwassen” Van de PvdA, sociaal democratische of linkse partijen en vakbonden mag hetzelfde verwacht worden. En eigenlijk ook van religieuze partijen (christelijk, islam, enzovoort), vind ik. Maar dat ziet de PvdA, bijvoorbeeld in 2012, blijkbaar anders. Nobele beginselen. Straks krijgen we nog te horen dat de aanbestedingswet van God zelf komt. Maar de (Europese) aanbestedingswet voor van alles en nog wat is een beginsel van het neoliberalisme (met (Europees) globalisme) of de neoliberale economie. Neoliberalisme is “totalitair” en “extreem” gebaseerd op “de ondeugd”, om het diplomatiek te zeggen, en staat haaks op het Goddelijke. Ik krijg hier de indruk dat de PvdA of de sociaal democratie bezig is om zijn handen in onschuld te wassen. Wanneer gaat deze sociaal democratie (van hogeropgeleiden, man en vrouw) zich eens keren tegen dit neoliberalisme? Mijn hypothese: Ze hebben bij de PvdA nog steeds niets geleerd. Als uitzendbureau voor hogeropgeleide managers en bestuurders. Woeki Hypo is gematigd liberaal.

1 Reactie
Muxje3
Muxje311 jan. 2018 - 22:49

Jongerius had zelf de belangen van werknemers kunnen beschermen toen ze nog voorzitter van de FNV was. Maar tegen de wil van zeer veel leden en bestuurders stemde zij in met het voorstel om de pensioenleeftijd te verhogen. Daarna verliet ze de FNV omdat ze zich enigszins onmogelijk had gemaakt, en werd ze europarlementarier voor de PvdA. Waarbij enigszins het vermoeden zou kunnen ontstaan dat de die baan kreeg als beloning voor haar koers bij de FNV. Hoe dan ook, erg geloofwaardig is dit allemaal niet.

DeRedeMist
DeRedeMist11 jan. 2018 - 19:11

[Als Oekraïne volwaardig lid van de EU wordt....] Ha ha ha. Voordat dat gebeurd valt kerstmis eerst in augustus.

DeRedeMist
DeRedeMist11 jan. 2018 - 18:12

[Van overheden mag verwacht worden dat het belangen afweegt en werknemers beschermt tegen uitwassen] Eens, en dat betekent dat overheden er zorg voor hebben te dragen dat werknemers niet het slachtoffer worden van te goedkope aanbestedingen. Maar dat betekent net zo goed dat overheden een eind maken aan CAO's, sectoren zonder CAO's bieden werknemers over jaren meer groei in hun arbeidsvoorwaarden dan sectoren met CAO's, zowel primair als secundair. En dat betekent ook dat overheden een eind maken aan de overheveling van pensioenopbouw van jonge werknemers naar de achterban van de bonden, de bijna gepensioneerden. De overheid is er niet uitsluitend voor werknemers te beschermen tegen werkgevers maar net zo goed voor de bescherming tegen bonden.

4 Reacties
Gare Raap
Gare Raap11 jan. 2018 - 21:03

>sectoren zonder CAO’s bieden werknemers over jaren meer groei in hun arbeidsvoorwaarden dan sectoren met CAO’s, zowel primair als secundair. zoals post.nl, uber en deliveroo bedoel je? Ik durf te wedden dat je deze bullshit gewoon niet kunt bewijzen. Het is een geloof van jouw, meer niet.

DeRedeMist
DeRedeMist11 jan. 2018 - 22:45

[zoals post.nl, uber en deliveroo bedoel je?] Je moet Nederlands leren. Als ik de "sectoren" die jij noemt had willen hebben in verband met het ontbreken van een CAO dan had ik zeker het woord werknemers niet gebruikt. Juist in die bedrijven (niet sectoren) speelt problematiek rond onterecht NIET werknemer zijn waarover ik in mijn eerste alinea Jongerius gelijk geef en daarmee vermoedelijk ook jouw standpunt deel. Als je eens uitzoekt wat het woord werknemer betekent dan begrijp je dat. En vervolgens is het vroeg genoeg om inhoudelijk te reageren met een bijdrage die wel ingaat op wat ik opschrijf.

Hank Rearden
Hank Rearden12 jan. 2018 - 7:22

Gare Raap 11 januari 2018 at 22:03 Precies, leg voor grap CAO's van voormalig V&D en huidige Primarks (fashion retail) tegen elkaar, en zie in hoogste schalen (meeste jaren werkervaring) salarisverschillen die in huidige CAO's tot 3x lager liggen dan destijds. Met inflatie meegerekend liggen deze verschillen nog hoger. M.i. ook enige reden dat V&D veld heeft moeten ruimen, e.g. salarissen van ~7000 euro bruto per maand na 12 jaar werkervaring, nog niet eens bizar hoog.

LaBou
LaBou 12 jan. 2018 - 14:58

@Hank Rearden : wie beurden eigenlijk die salarissen bij V&D? In ieder geval niet de gewone verkoper op de werkvloer.