Over het verlies van de PvdA

Wat te verwachten was, is gebeurd: voor de vijfde keer op rij verliest de PvdA verkiezingen. Het is dan maar een procentje, en door de verdeling van restzetels, lijstverbindingen en wie-weet-wat er verder nog gebeurt krijgen we er misschien zelfs een zetel bij in de Eerste Kamer, maar het is overduidelijk: de gang naar boven is nog steeds niet gevonden.

Voor de PvdA als partij is dit verlies dramatisch. De PvdA is immers niet de leider van “Het blok tegen rechts” dat dit land nu juist nodig heeft om niet helemaal te verzanden in rechtse retoriek. Maar voor gewone leden zoals ik is het verschrikkelijk. Het is net zoals met voetbal. Je wil toch ook gewoon trots zijn op je club. Op dit moment wordt dat wel heel moeilijk gemaakt. En net zoals bij degraderende voetbalclubs zijn er allemaal mensen die een analyse maken, en zich met de opstelling bemoeien. Ik lever daar graag een bijdrage aan.  

Ik denk dat er voor het falen van de campagne drie belangrijke redenen aan te wijzen zijn.

1.    Geen eigen verhaal 2.    Onduidelijk politiek leiderschap 3.    Ambachtelijk slechte campagne

1. De PvdA heeft zich verloren in tactisch handelen. Aan de hand van dagkoersen en peilingen werden standpunten bepaald. Het grote beeld is -nog steeds- zoek.

2. Job heeft in het verleden, als bestuurder, laten zien een ijzersterk en herkenbaar verhaal te kunnen houden. Na zijn aantreden als lijsttrekker, steeg de PvdA dan ook snel in de peiling. Maar door een gebrekkig eigen verhaal, door gebrekkige voorbereidingen van interviews, heeft het niet opgeleverd wat we zo wilden: een sterk gezicht waar je als partij trots op kan zijn. En wie gaat er nu over de inhoudelijke lijn bij de partij? Het horen de leden te zijn, en de leiders horen zich dienstbaar aan hen op te stellen.  Natuurlijk hebben de meeste grote partijmannen veel invloed, maar ze behoren duidelijk te maken dat het hen niet om henzelf gaat, maar om de idealen, die door de partij gedragen worden.

3. De campagnes zijn dramatisch verlopen. De kreet “Het moet eerlijker” is zo veelzeggend als krachtig. Niet dus. Na een congres in Groningen (zonder foutloos werkende live-verbinding) kwam een campagne aftrap in het voor iedereen onbereikbare… Bakkeveen. Marleen Barth heeft het prima gedaan, maar wie nu de afzender was, en waar het de Partij om ging behalve “niet rechts” is onduidelijk. “Reactionair”, noemden we dat vroeger. Ik zag achtereenvolgens Cohen, Barth, Ploumen, Slikker en de vrijwel onzichtbare Van der Vondervoort dingen zeggen waarvan ik, geinteresseerd lid toch, geen idee had waar ze vandaan kwamen. Ik kan me geen één aansprekend campagnemoment voor de geest halen. Flyeren, persberichten en wat “dingetjes”. Maar in deze tijd wordt er beter management van de media, achterban en belanghebbenden verwacht. 

De twee belangrijkste taken van een politieke partij zijn ervoor zorgen dat er behoorlijke mensen in vertegenwoordigende lichamen terecht komen, en ervoor zorgen dat ze met een set relevante en interessante standpunten aan de slag kunnen.

Daarvoor is het nodig dat er ideeën en voorstellen geformuleerd worden over de inrichting van staat en samenleving op basis van min of meer samenhangende standpunten, worden mensen gerecruteerd die ieder op hun eigen manier een bijdrage kunnen leveren, wordt communicatie onderhouden met de achterban en daartoe een partij-organisatie op professionele manier in stand gehouden.  

De PvdA moet weer een herkenbare sociaal-democratische partij worden. Met eigen standpunten en een eigen verhaal. Daarvoor is een betere organisatie nodig. Een organisatie die de discussie faciliteert, leden betrekt, moderne communicatiemiddelen gebruikt, de leden herinnert aan de uitgangspunten van de partij en de besten onder hen recruteert voor verantwoordelijke taken.

Het huidige leiderschap heeft laten zien dat de partij nog steeds niet op die belangrijkste taken is toegerust. Degenen die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de partij moeten zich dit zeer, zeer aantrekken.

Een sterke inhoud, goede mensen en ambachtelijke organisatie. Daar gaat het om in de politiek, en daar faalt op dit moment de PvdA. Dat is niet alleen jammer voor de partij, maar ook voor het publieke debat. En daarmee voor de politiek.

Als het goed is, zijn de eerstvolgende verkiezingen de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. De PvdA heeft dus 3 jaar om de partij weer op te bouwen. Aan de slag.

Deze bijdrage verscheen ook op het weblog van Robbert Baruch.