Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Oud-topambtenaar Roel in ’t Veld: 'Bestuurscrisis veel groter dan Den Haag denkt'

  •  
05-11-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
561 keer bekeken
  •  
6165830491_e8fccec524_o

© cc-foto: Kennisland https://flic.kr/p/aoRuAg

Het is fundamenteel mis met de verhouding tussen burger en bestuur. Niet de overheid is overbelast, maar de burger. “De overheid vraagt te veel. En vooral van mensen aan de onderkant. Die zijn weerloos”, zegt oud-topambtenaar Roel in ’t Veld in de podcast Betrouwbare Bronnen.
Volgens In ’t Veld bevindt de Nederlandse democratie zich ‘in het oog van de orkaan’: we denken dat het stil is, maar we bevinden ons in een extreme turbulentie. De kindertoeslagaffaire maakt zichtbaar hoe diep de crisis al is: “In wetten worden zulke tegenstrijdige eisen gestopt, dat ze niet meer uitvoerbaar zijn. Dat leidt tot erupties zoals de kindertoeslagaffaire. De schok komt heel vertraagd, omdat er geen mensen meer aan te pas komen. De directeur-generaal toeslagen stuurt ongeveer honderd miljoen brieven per jaar – in die orde van grootte – en geen enkele ervan heeft ze gelezen. Die brieven worden ook niet in samenhang bekeken. In de kindertoeslagaffaire is afgezien van een clausule waarin mensen in uitzonderlijke omstandigheden tegemoet kunnen worden gekomen. Dat gebeurde omdat de wetgever fraude wilde bestrijden. En het beleid is uitgevoerd door computers. Dit veroorzaakte onnoemelijk leed.”
In ’t Veld schrok van het uit huis zetten van kinderen in de kindertoeslagaffaire. Maar hij begrijpt waarom bestuursrechters en kinderrechters ‘wel erg makkelijk zijn meegegaan met de overheid en met hoge rechterlijke instanties’. “Dat gaat zo, omdat je carrièrekansen anders wel heel klein worden.” Alleen met een heel goede advocaat kunnen burgers dit tegengaan, weet In ’t Veld. “Maar die kunnen de slachtoffers in de kindertoeslagaffaire niet betalen.”
In ’t Veld was directeur-generaal op het ministerie van Onderwijs. Ook was hij jarenlang hoogleraar en hij richtte hij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur op. Hij waarschuwt: “Aan het einde van Paars II [het tweede kabinet-Kok dat regeerde tot 2002] heerste de gedachte dat Nederland wel zo’n beetje af was. Wetsontwerpen werden niet eens meer in behandeling genomen. Een teken van extreem verval. Onderhuids was er iets totaal anders aan de hand dan in het Haagse kringetje rondging. En ik vrees dat we daar nu een herhaling van zien.”
Nu precies twintig jaar geleden kwam Pim Fortuyn op. Hij voelde volgens In ’t Veld haarfijn aan wat veel mensen onderhuids beleefden. “Programmatisch stelde wat Pim zei niet zoveel voor. Maar hij had door wat er aan de hand was. En wat we nu – in 2021 – verslijten voor een bestuurlijke crisis is echt fundamenteel. Luister maar naar wat Kim Putters van het Sociaal en Cultureel Planbureau hierover zegt.”
Om de macht van de Tweede Kamer te vergroten, moeten fracties en Kamerleden gebruik kunnen maken van kennis en ervaring van ambtenaren op de ministeries en de planbureaus, zegt In ‘t Veld. Fracties zouden daartoe ‘vouchers’ moeten krijgen: ‘koopkracht’ om ambtelijke ondersteuning te kopen.
In de Verenigde Staten kunnen parlementariërs voor onderzoek hulp inroepen van het Congressional Budget Office. Dat is een goed systeem, vindt In ’t Veld. Maar het kan eenvoudiger. “Al twintig jaar is de vraag: hoe groot moet de onderzoeksafdeling zijn van het parlement? Antwoord: die is nooit groot genoeg. Maar dat komt door die rare fixatie alsof parlementariërs hun eigen wetenschappers zouden moeten hebben. Dat is eigenlijk in strijd met de traditie van onze ambtelijke organisatie. Die zegt: ambtenaren opereren belangeloos. Dus hun capaciteit moet eigenlijk ook direct inzetbaar zijn voor het parlement.”
In ’t Veld vindt ook dat de oppositie meer mogelijkheden moet krijgen. “De oppositie moet recht hebben op haar eigen parlementair onderzoek. Dat dit er nu alleen komt als een meerderheid het wil, is krankzinnig. Dat is geen democratie!”
Op ministeries werken veel ambtenaren in hun eigen kringetje met een eigen cultuur. Inzichten van buiten zijn niet welkom. “Op Justitie kan ik wel drie, vier, vijf voorbeelden noemen van mensen die werden aangezocht uit de wetenschap of uit de praktijk omdat ze briljant waren. Die bleken niet aanstonds te kunnen aarden binnen de Haagse cultuur van het departement. Daar kregen ze ook geen hulp bij. En ze werden gewoon weggepest.”
cc-foto: Kennisland
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (67)

LeftFuturist
LeftFuturist5 nov. 2021 - 21:26

Mooie subjectieve beschrijving van de gebeurtenissen. Ik ben blij dat dit anno 2021 kan. Dat geeft hoop!

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin5 nov. 2021 - 16:15

Maar als de rekenkamer keer op keer heeft aangegeven dat zich een ramp voltrekt door het toeslagen systeem geeft de kamer niet thuis, Renske Leijten die niet zit te wachten op ongevraagd advies van de Raad van State en daartoe een motie indient lijkt me ook niet de juiste houding omdat het advies wel eens niet zou kunnen bevallen, lijkt me geen vruchtbare bodem, dat neemt niet weg dat dit beter geregeld moet worden, of een Omtzigt die het hele bestel naar z’n hand wil zetten terwijl boter van z’n hoofd druipt, misschien moeten wij als burgers ons beter informeren en laten informeren om te weten wat voor vlees we in de kuip hebben i.p.v. ons door beeldwerking zelf een rad voor de ogen draaien.

3 Reacties
gimli55
gimli556 nov. 2021 - 9:24

Het probleem terugbrengen tot de 2 Kamerleden, die het op de kaart hebben gezet, getuigt van een tunnelvisie zonder weerga. Zonder deze 2 Kamerleden en Azarkhan was alles nog onder het tapijt geveegd. Wat dat met de vouchers en de informatie verstrekking te maken heeft, waar het echte probleem ligt, weet ik niet. Het is weer dezelfde beschadigende mantra, die ik al vaker gelezen heb als reactie. Inhoudelijk is het niet en ook niet on topic, om maar te zwijgen over de argumenten.

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin6 nov. 2021 - 18:24

“Het probleem terugbrengen tot de 2 Kamerleden, die het op de kaart hebben gezet, getuigt van een tunnelvisie zonder weerga.” Ze staan voor mij symbool voor gebrek aan zelfreflectie, Leijten omdat voor haar de rol van de kamer onbespreekbaar was tijdens de mini enquête, Omtzigt omdat hij niet zegt dat zijn denkbeelden neerkomen op bestuurlijk gepruts waar mensen heel ongelukkig van worden, dat hij desondanks tot heilige is verklaard maakt het alleen maar erger. “ Zonder deze 2 Kamerleden en Azarkhan was alles nog onder het tapijt geveegd.” Het waren journalisten die het boven water kregen anders waren die ouders misschien nu nog roepende in de woestijn, van alle kanten kwamen er signalen, de ouders, de ombudsman, de rekenkamer, het bleef oorverdovend stil, ze hadden het niet eens op de radar. “Inhoudelijk is het niet en ook niet on topic, om maar te zwijgen over de argumenten.” Zou kunnen, ik heb niet altijd zin en tijd, jouw argumenten heel wat gegoochel en feitelijke onjuistheden, kom je niet ver mee.

Minoes&tuin
Minoes&tuin8 nov. 2021 - 13:34

gimli55 Waar Raymond de SP kan aanvallen, zal hij het niet laten!

DaanOuwens
DaanOuwens5 nov. 2021 - 16:13

Blijft toch een extreem slimme vent. Het falend overheidsapparaat en het politiek bestuur schetst hij beeldend in de podcast. Perfecte interviewers ook. Het hele Rutte beleid wordt gefileerd. De kwaliteit van het ambtelijk apparaat wordt van terechte kritiek voorzien. Slecht beleid, slechte regelgeving, slechte (geautomatiseerde) uitvoering. In een paar zinnen levert In ’t Veld een betere analyse dan de hele parlementaire commissie kinderopvangtoeslag. Mooi ook hoe hij de uitvoerend ambtenaren neerzet als regelneukers die het zicht op de mogelijkheden en beperkingen van de zwakste schakels in de samenleving helemaal kwijt zijn. Het gaat helemaal niet om managers, vinkjes zetten, meerderheidsbesluiten of loopbanen. Het gaat om de beperkte kwaliteit van de politieke besluitvorming, onvoldoende samenhang in het beleid en de matige uitvoering ervan. Maar blijkbaar is een dergelijk verhaal voor velen een nieuwe kans er wat kersen uit te pikken en te gebruiken om datgene te onderbouwen wat ze toch al vonden. Deze analyse van In ’t Veld heeft een beter lot verdiend.

3 Reacties
marcelhermus
marcelhermus6 nov. 2021 - 0:15

Jammer dat je deze analyse niet gebruikt om tot een goede conclusie te komen. Wat er moet gebeuren blijft bij jou achterwege. Ben het overigens eens met de conclusie. De overheid komt momenteel heel veel tekort.

Paul Spijkers
Paul Spijkers6 nov. 2021 - 6:44

"Het gaat helemaal niet om managers, vinkjes zetten, meerderheidsbesluiten of loopbanen. Het gaat om de beperkte kwaliteit van de politieke besluitvorming, onvoldoende samenhang in het beleid en de matige uitvoering ervan." Die twee kanten lopen in elkaar over.

DaanOuwens
DaanOuwens6 nov. 2021 - 9:56

@ cubert20 Jij schrijft: Jammer dat je deze analyse niet gebruikt om tot een goede conclusie te komen. Dat doe ik doelbewust. Ik heb geen zin te moeten reageren op talloze niet ter zake doende reactie van mensen zoals jij. @ Paul Spijkers Jij schrijft: Die twee kanten lopen in elkaar over. Nee die kanten zijn er niet eens laat staan dat ze in elkaar over lopen. In de hele podcast van anderhalf uur is het woord manager niet eens gevallen. Wel meerdere malen informatieplicht. En een prachtig voorbeeld van een ambtenaar in Groningen die de uitbetaling van de studiebeurs van een overleden student pas kon stoppen als hij een brief ontving van de dode zelf. Wat In ’t Veld laat zien heeft niets te maken met managers, vinkjes of loopbanen. Maar met slecht beleid en een slechte bedrijfscultuur.

Zwerfstein
Zwerfstein5 nov. 2021 - 15:28

waarvan akte

Wappie Kappie
Wappie Kappie5 nov. 2021 - 15:07

De verzuiling zorgde voor een aantal zuilen die je ook in de democratie terug zag bij politieke partijen. Een politieke partij zat min of meer vast binnen die zuil en had daar ook te functioneren om bestaansrecht te behouden. Hierdoor was kortetermijndenken of kiezersbedrog gevaarlijk. Je kon immers de steun binnen jouw zuil kwijt raken en daarmee was jouw bestaansrecht ook meteen om zeep geholpen. Zonder de verzuiling te verheerlijken was dit wel een mechanisme die (denk ik) hielp om de politici redelijk integer en toekomst gericht te laten opereren. Vandaag de dag is een politieke partij veel meer opportuun aan het handelen, met een kortetermijnvisie als fundament. Falen of gebrekkige integriteit, met ontslag/opstappen tot gevolg, worden opgevangen door het netwerk van lucratieve alternatieve baantjes die schijnbaar in onbeperkte aantallen openstaan voor degenen die zich tot de top van het publieke bestuur hebben weten op te worstelen. De kiezer lijkt een geheugen te hebben van enkele maanden. Een groot politiek schandaal is vaak in de peilingen nog wel een issue, maar bij de verkiezingen alweer vaak vergeten. De politieke partij hervind zich elke 4 jaar opnieuw uit en beloofd alles anders te doen. Vaak genoeg keren de afgekeurde toneelspelers van de vorige voorstelling terug met een andere rol en hetzelfde gedrag. De geïnformeerde kiezer heeft dit haarfijn door, maar zit tegelijk met een keuze tussen extreme splinterpartijen of maar weer dat onveranderlijke machtsblok dat zich vooral lijkt te laten beïnvloeden door lobby en het vooruitzicht van een lucratieve nieuwe functie. Wat we wel zien is een symfonie van mooi opgedofte verkiezingsbeloften die niets te maken hebben met het verhogen van het welzijn, de welvaart of het verbeteren en versterken van de sociale voorzieningen. Termen zoals diversiteit en inclusiviteit worden met regelmaat gebezigd zonder dat er echte handelingen aan gekoppeld zijn. Vaak zijn ze slechts symbolisch. Een extra vrouw aanstellen op een ongevaarlijke functie of een voormalige immigrant in het zonnetje zetten. Allemaal windowdressing zoals de Engelsen dit noemen. Tegenwoordig kunnen we het milieu ook wel bij de windowdressing rekenen. Geld naar grote bedrijven en nieuwe belastingen voor de burgers is zo ongeveer het beste wat Den Haag kan bedenken en beschrijft goed de kern van de milieumaatregelen die de afgelopen jaren door het kabinet genomen zijn. Ik mis een stukje chauvinisme, patriotisme of misschien zelfs wel nationalisme. Hoe gaan we Nederland weer groot maken? Hoe zorgen we er voor dat we voorlopen in technologie, gericht op een beter milieu en welzijn? Wij waren toch de handel- en kenniseconomie? Wat is het plan? Hoe versterken we onze handel? Hoe verbeteren we onze kennis? Niet met belastingvrijstelling voor multinationals of een leningstelsel voor studies. Niet met Europese regelgeving dat de werkgevers de ruimte geeft om een Nederlandse werknemer voor een paar duppies meer om te ruilen voor een oostblokker waar het minimumloon nog wel aantrekkelijk is. Of dat tegenwoordig de postbode/pakketbezorger al een ZZP'er is, omdat de baas geen zin heeft in vaste contracten. En dan hebben we het nog niet eens over alle overheidsbedrijven die verkocht zijn aan veelal buitenlandse partijen. We hebben ons land verkocht voor 30 zilverlingen. We dachten dat we vrij waren geworden na het loslaten van de oude normen en waarden. Langzamerhand komen we er achter wat het heeft gekost. Over een paar decennia zitten we op het welvaartsniveau van een gemiddeld land in Europa. Sommige zullen zeggen dat dit sociaal is, maar laten we eerlijk zijn: we het hebben gewoonweg verprutst.

5 Reacties
DaanOuwens
DaanOuwens5 nov. 2021 - 19:51

@ Wappie Kappie Jij schrijft: Ik mis een stukje chauvinisme, patriotisme of misschien zelfs wel nationalisme. Hoe gaan we Nederland weer groot maken? Hoe zorgen we er voor dat we voorlopen in technologie, gericht op een beter milieu en welzijn? Wij waren toch de handel- en kenniseconomie? Wat is het plan? Hoe versterken we onze handel? Hoe verbeteren we onze kennis? Ik zie veel te veel chauvinisme, patriotisme en nationalisme. Mensen die denken dat de natiestaat het niveau is waarop oplossingen voor de mondiale problemen gevonden kunnen worden. Die mensen staan nieuwe oplossingen in de weg. Merkwaardig genoeg gebruik je zelfs het woord we. Er is geen we. Tenzij jij spreekt voor de groep rechtse Nederlanders die dezelfde denkbeelden heeft als jij. Echter een ruime meerderheid van de Nederlanders wil niet meer behoren tot jouw "WE". De wereld is veranderd er is geen ruimte meer voor lokaal nationaal beleid op de grote thema's. Het is voor het ontwikkelen van je eigen denkbeelden handig als je die realiteit eens mee zou nemen in je eigen denken over problemen. Gezien je vertrekpunt kom je namelijk zo nooit in de buurt van een oplossing.

Paul Spijkers
Paul Spijkers6 nov. 2021 - 6:47

@Daan als er geen we is dan is er geen nood voor fatsoenlijk landelijk bestuur en besluitvorming. Representatieve democratie zonder we is niet representief en dus geen democratie.

Wappie Kappie
Wappie Kappie6 nov. 2021 - 8:49

@Daan Je reageert uit een reflex. Ik gebruik de verkeerde terminologie en je moet er op reageren. Je zegt tegelijk bar weinig. Mondiale problemen worden niet opgelost door nationale stilstand en navelstaren. Mondiaal boeit het niemand een klap of het goed gaat met Nederland. Dat is de harde realiteit. Als Duitsland of Frankrijk ten koste van Nederland iets kunnen bereiken doen ze dat. We staan alleen in het idee dat 'we' het samen doen. Niemand doet het samen. Iedereen gaat voor zichzelf. Het beste wat 'we' kunnen doen is op staatsniveau samenhang en binding creëren om vanuit die maatschappelijke verbondenheid te werken aan verbetering voor jou en mij.

DaanOuwens
DaanOuwens6 nov. 2021 - 10:05

@ Paul Spijkers Jij schrijft: @Daan als er geen we is dan is er geen nood voor fatsoenlijk landelijk bestuur en besluitvorming. Dat is een merkwaardige conclusie. Juist als WE geen WE zijn is er behoefte aan goed bestuur. Bestuur dat uitgaat van het feit dat er geen WE is zal besluiten moeten nemen die rekening houden met de diversiteit van de samenleving. Dat komt de kwaliteit en het fatsoen slechts ten goede.

DaanOuwens
DaanOuwens6 nov. 2021 - 15:47

@ Wappie Kappie Jij schrijft: Als Duitsland of Frankrijk ten koste van Nederland iets kunnen bereiken doen ze dat. Nee dat doen ze niet. Duitsland en Frankrijk hebben grotendeels dezelfde belangen als Nederland. En jij schrijft: Het beste wat ‘we’ kunnen doen is op staatsniveau samenhang en binding creëren om vanuit die maatschappelijke verbondenheid te werken aan verbetering voor jou en mij. Er is geen we, want er is geen samenhang en binding en die gaat er ook nooit komen. Dus is er ook geen maatschappelijke verbondenheid en verbetering voor jou is verslechtering voor mij en v.s. Je hebt nog steeds moeite de realiteit onder ogen te zien. Als ik een paar dagen in Duitsland en Frankrijk ben kom ik mensen tegen waarmee ik meer verbondenheid mee heb dan met jou. Snap je dat?

dirk den boer
dirk den boer5 nov. 2021 - 12:54

Zijn we in een Kfka novelle beland ?

3 Reacties
Libertain
Libertain5 nov. 2021 - 15:29

@dirk, Neehoor, het heet gewoon neoliberalisme.

dirk den boer
dirk den boer5 nov. 2021 - 20:01

De invisible hand vh liberalisme en het noodlot dat overal en nergens verscholen zit (en de arme Gregor heeft veranderd in een reusachtig insect) ligt natuurlijk ook erg dicht bij elkaar

dirk den boer
dirk den boer5 nov. 2021 - 20:06

Plus dat de droge ambtenarentaal van Die Verwandlung de novelle nog huiveringewekkender maakt en de gelijkenis met de affaire nog reaistischer maakt.

agnar123
agnar1235 nov. 2021 - 12:36

Een onbenoemd probleem: er wordt niet geluisterd naar ervaringsdeskundigen. Dit dateert al van de jaren '1990 of veel eerder. In 1984 functioneerde het arbeidsbureau erg goed. In de jaren '1990 moest het op de schop. Naar mensen op de werkvloer van de arbeidsbureau's werd niet geluisterd. Daarna is het niet meer goed gekomen. Misschien kan ik beter schrijven: Er wordt niet geluisterd. 'Den Haag' is volkomen autistisch geworden. De 'Haagse hooligans' luisteren alleen naar zichzelf en elkaar en naar de mensen, die zij zelf hebben aangesteld, omdat ze hetzelfde riedeltje zingen. Als je Nederland ziet als een mens en Den Haag als het hoofd, dan is Nederland een lichaam waarvan het hoofd volledig gescheiden is van de rest. Dat kan niet goed gaan. En dat gaat het ook niet.

1 Reactie
DaanOuwens
DaanOuwens5 nov. 2021 - 20:38

@ agnar123 Jij schrijft: In 1984 functioneerde het arbeidsbureau erg goed. In 1986/1987 werkte ik onder andere voor het gewestelijk arbeidsbureau en functioneerde het voor geen meter. Nauwelijks kennis van de arbeidsmarkt, nauwelijks kennis van de kwaliteiten en wensen van de werkzoekenden. Een waardeloos ICT-systeem (PGI) en slecht toepasbare regelingen zoals KRS en KRA-WEP. Het succes zat destijds al in initiatieven die uit de RBA organisatie werden gelicht of gefinancierd en min of meer autonoom zinnig werk konden doen. Niet allemaal even succesvol maar een stuk succesvoller dan de ingeslapen GAB organisatie. Dat het vervolgens met Kliq en het UWV en alles daartussen allemaal niet beter werd is een feit. Maar het GAB kwam onderdruk omdat de club nauwelijks toegevoegde waarde had. En die heeft men eigenlijk nog steeds nauwelijks. Ik vond overigens de belangrijkste verdienste van KliQ dat ze een soort kleine vlaggenmastjes als relatiegeschenk voor klanten hadden. Ik heb destijds talloze van dat soort vlaggetjes door een best groot deel van Nederland half stok gehangen. Maar mijn idee was dat een passende symboliek.

korheiden2
korheiden25 nov. 2021 - 12:12

Ik denk dat er een compleet systeem van wantrouwen is opgetuigd. Overal op de werkvloer worden uren besteed aan afvinklijstjes op de computer. De Nederlandse regelzucht is dan ook ongekend. Zodoende worden er steeds weer nieuwe eisen neergelegd bij de uitvoerende diensten. Tevens bestaat er een alsmaar uitdijende laag van bestuurders, managers en dergelijke. Het zal een stuk simpeler moeten, dan kun je een hele laag dikverdienende managers wegstrepen.

Duralex
Duralex5 nov. 2021 - 11:26

Hear hear! Eindelijk weer iemand die doorheeft dat democratie niet hetzelfde is als de dictatuur van de meerderheid. Meer tegenmacht. Meer dwarsdenken.

Gerygrr
Gerygrr5 nov. 2021 - 10:48

Het zinnetje, dat mij trof: Men besloot, dat Nederland af was. Als gevolg daarvan werd iedereen geacht gelijk te zijn in alle opzichten. Gezond, goed opgeleid, verzekerd van alles wat een goed basisbestaan verzekert. Ergens uitvallen werd dan gauw eigen schuld. Bovendien is het investeren in mensen, kinderen die van huis uit op welke manier dan ook niet eenzelfde start kunnen maken wegbezuinigd…… Voilà discriminatie!

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:00

Ik had al een artikel in de NRC gelezen. Het kwam me zo bekend voor, alsof het al honderd keer in duizenden woorden op enig moment gezegd is.

Eid
Eid5 nov. 2021 - 10:35

"In de wetten worden zulke tegenstrijdige eisen gestopt.." Kijk, dat is nou exact een element waar de hele Tweede Kaner boter op haar hoofd heeft. En dat is weer het gevolg van dalende kwaliteit van Tweede Kamerleden; veelal alphaatjes die het erg moeilijk vinden om te rekenen en uitwerken. Maar wel roepen en vooral niet willen luisterern naar adviezen, want "ambtenaren moeten doen wat de Kamer hen opdraagt..."

4 Reacties
Verver
Verver5 nov. 2021 - 11:55

Welke weer het gevolg is van de burgers die zeuren en klagen over elk klein misstandje en hun mening of opinie verwoord willen zien in een regeltje.

ton14024
ton140245 nov. 2021 - 12:39

Wat weer het gevolg is van de smart waardoor zelfs wappies denken goed geinformeerd te zijn.

gimli55
gimli555 nov. 2021 - 14:01

Wat jullie 3 doen, is een cirkelredenatie om het goed te praten en begrijpelijk te maken. Het biedt geen oplossing en wijst naar de maatregelen en gevolgen, terwijl het een politieke keuze is en daar ligt de oorzaak. Het ligt aan de regelzucht, gebrek aan ethisch en moreel kompas, invoering en uitbreiden bureaucratisch toezicht. Gevolgd door wijzen wat het goed doet op het moment, of het nu inhoudelijk is of niet. Het is de falende oorzaak van een systeem wat coute que coute de macht wil behouden. Never waste a good crisis, om de piket paaltjes nog even steviger te plaatsen. De affaires en schandalen zijn voorbeelden, de oorzaak ligt veel dieper en het is fnuikend dat er altijd mensen zijn die naderhand opeens goed blijken te zijn. Is vaker voorgekomen, kun je je afvragen, waar hij de afgelopen 40 jaar is geweest? Toen stond hij aan het hoofd van een falend systeem en had hij het falen vanuit die instanties kunnen aanpakken. Hij klinkt als de gedempte put, hol en zinloos.

Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 8:57

Eid En te weinig tijd (nemen) heb ik begrepen.

Poeh, poeh
Poeh, poeh5 nov. 2021 - 9:57

Misschien heeft het met het leeftijdsverschil te maken, maar de afvink- en procedurecultuur is alsmaar verder aan het uitdijen. Kennelijk is dat de voorwaarde om in de dienstensector (waaronder overheid) te mogen werken. Voeling met waarvoor de werkzaamheden worden gedaan, is er ondergeschikt aan. De toeslagaffaire heeft aangetoond dat bij de belastingdienst die cultuur leidend is en er bij de hele organisatie geen feeling is met voor wie ze werken en wat de gevolgen daarvoor kunnen zijn. Als de procedure maar is gevolgd, afgesloten met het o zo belangrijke vinkje! En wat als het fout gaat? Gelukkig is er dan nog de politiek verantwoordelijke die het afdekt met zijn of haar vertrek.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:02

Voeling kost natuurlijk teveel tijd. Dat kan niet als je op de overheid wil bezuinigen en die zo klein mogelijk wil houden. Dan wordt het een machine en lopende band werk..

Joop den Uil
Joop den Uil5 nov. 2021 - 9:43

Hij noemt topje van de ijsberg, maar problemen zijn veel breder: - files, woning, asielzoekers, scholing, miserabele toestand defensie, invloed religieen, werkgelegenheid etc etc maar tussen haakjes... Nederland stort nog steeds immense bakken met geld in de EU trog

2 Reacties
gimli55
gimli555 nov. 2021 - 15:04

Als je als politiek systeem kwaliteit mist, ga je het opvullen met kwantiteit. Komt daadkrachtig over en met spraakmakende maatregelen duurt het altijd een tijdje voordat de goegemeente doorheeft dat het niet effectief is. Dan zijn er genoeg fanatieke aanhangers die dezelfde mantra blijven herhalen, waardoor het inzicht van gebrek aan kwaliteit nog een tijdje uitblijft. Het afvinken van lijstjes geeft de simpele ziel een gevoel van macht over de ontstane situatie, alsof die macht de problemen oplossen. Je kunt als politiek wijzen naar wat er gedaan wordt en dat de registratie van uitvoering van maatregelen goed gecontroleerd wordt. Hier heeft de EU en de hoeveelheid geld dat er naar toe gaat, niets mee te maken. Het gebrek aan visie en kwaliteit in de politiek is het probleem en de oorzaak. En soms laat een met pensioen gegane topambtenaar nog een lekkend ballonnetje los, terwijl hij toen hij nog in dienst was, gewoon met het neoliberalisme meewoei.

Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:05

ginli55 Lopende band werk! Als je een kleine overheid wil en fors wil bezuinigen. Nadenken is dan niet gewenst, enkel snelheid.

vdbemt
vdbemt5 nov. 2021 - 9:34

Nee. Dat zegt in 't Veld niet. In 't Veld zegt dat er een sfeer heerst in de ambtenarij, niet alleen de rechters (Op ministeries werken veel ambtenaren in hun eigen kringetje met een eigen cultuur. Inzichten van buiten zijn niet welkom. “Op Justitie kan ik wel drie, vier, vijf voorbeelden noemen van mensen die werden aangezocht uit de wetenschap of uit de praktijk omdat ze briljant waren. Die bleken niet aanstonds te kunnen aarden binnen de Haagse cultuur van het departement. Daar kregen ze ook geen hulp bij. En ze werden gewoon weggepest.”) die besluiten beïnvloeden. Toegegeven: het ligt er dicht tegenaan. Maar dabn is het vooral poltiek eigenbelang. Het gaat dan niet eens om de zaak die aan de orde is. Mijn conclusie: het gehele topmanagement van de ministeries waar de affaires zich voordoen eruit gooien. Die zitten daar voor zichzelf. Niet voor de burger.

2 Reacties
vdbemt
vdbemt5 nov. 2021 - 9:35

Dit is een reactie op Peinzer.

Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:07

vdBemt "Die zitten daar voor zichzelf. Niet voor de burger." Dat is wel duidelijk. Zo wilden ze het ook graag in de politiek, een korte 'doorlooptijd' of hoe noemen ze dat!

nikita72
nikita725 nov. 2021 - 9:14

...Maar hij begrijpt waarom bestuursrechters en kinderrechters ‘wel erg makkelijk zijn meegegaan met de overheid en met hoge rechterlijke instanties’. “Dat gaat zo, omdat je carrièrekansen anders wel heel klein worden.” ... Zegt Roel in 't Veld nu dat de overheid rechters omkoopt met promoties ?

3 Reacties
Verver
Verver5 nov. 2021 - 9:51

Nee, dat zegt hij niet. Wel dat de overheid waarschijnlijk afwegingen maakt bij promoties die niet mee behoren te tellen. Maar ook dat de rechters voor het vak 'rechter' hebben gekozen om carrière te maken i.p.v. hun morele aantrekkingskracht voor het vak. Een tussenstap zogezegd.

stokkickhuysen
stokkickhuysen5 nov. 2021 - 9:53

Nee, volgens mij niet. Dit gedrag zie je overal? 'Moeilijk doen' levert geen punten op.

dordtenaar2
dordtenaar25 nov. 2021 - 10:11

Nee, hij zegt dat rechters vooral aan hun eigen loopbaan denken en niet aan het belang van de gewone man. Het was geen enkele rechter verboden om in te gaan tegen de wens van bijvoorbeeld de belastingdienst. Wanneer er maar 1 rechter was geweest die aandacht had gegeven aan zo'n zaak en die goed had bestudeerd dan was er nooit een toeslagen affaire geweest. Rechters die nu verkondigen dat de wet nou eenmaal zo was gaan gewoon door met recht praten wat krom was/is.

RaymondenJoop
RaymondenJoop5 nov. 2021 - 8:56

We kennen het probleem dus al 20 jr. Sinds 10jr zitten we in een stroomversnelling, nog verder weg van wat juist is. Dat komt omdat verantwoordelijken achteraf gezien nooit verantwoordelijk zijn voor gemaakte keuzes. Wordt er al snel geroepen dat je dan geen bestuuders kunt vinden, maar dat betwijfel ik. Zou niet meer dan normaal moeten zijn dat je keuzes doordacht maakt en niet op basis van eigen voorkeur/vriendjes, etc. Hoef je nadien ook niet bang te zijn dat je de gemaakte keuzes niet kunt verantwoorden. Betaal je voor mij part 3x zoveel. Beter dan ego's die ja-knikkers om zich heen verzamelen, terwijl je mensen moet selecteren op basis van talent.

Middenman
Middenman5 nov. 2021 - 8:48

Waarom hebben we deze man niet gehoord voordat hij met pensioen was? Hij was er als topambtenaar bij. De situatie in het onderwijs is nu niet iets om trots op te zijn en daar is deze man voor een groot deel verantwoordelijk voor.

4 Reacties
Effie2
Effie25 nov. 2021 - 9:39

Misschien omdat klokkenluiders systematisch weggepest of kapotgemaakt woorden door hun meerderen?

stokkickhuysen
stokkickhuysen5 nov. 2021 - 9:55

'en daar is deze man voor een groot deel verantwoordelijk voor' Dat is nogal een stelling. Of geldt dit voor iedere ambtenaar? En jij, die maar een beetje zit te posten op Joop, ben jij ook medeverantwoordelijk dan?

Verver
Verver5 nov. 2021 - 11:53

Waarschijnlijk is deze man topambtenaar geworden, door zich te gedragen net als de rechters. Als hij dit gedaan had aan het begin van zijn carrière was hij misschien nooit topambtenaar geworden. Nu is hij met pensioen en kan vrij uit praten.

Middenman
Middenman5 nov. 2021 - 12:19

@Effie - Een directeur generaal heeft alleen de secretaris-generaal als meerdere. Veel hoger in de boom kan bijna niet. @Stockkickhuysen - Een directeur generaal heeft ontzettend veel invloed. Opereert naast de minister. Ik heb een keer gesproken (lees onderhandeld) met een minister en zijn directeur-generaal. Ze hebben een verschillende rol, maar evenveel macht en invloed. En niet zelden de topambtenaar meer. En verder is het toch in 't Veld zelf die zegt: "Op ministeries werken veel ambtenaren in hun eigen kringetje met een eigen cultuur. Inzichten van buiten zijn niet welkom." Eigen verantwoordelijkheid heb ik natuurlijk ook. Regelmatig achteraf spijt gehad van mijn stem. Maar ik moet de politieke partij nog tegenkomen die echt iets wil doen aan deze cultuur. Politiek en ambtenarij zijn te veel met elkaar verweven. Meer kan ik niet doen, want ik ben geen ambtenaar.

west012
west0125 nov. 2021 - 8:40

Een van de droeve conclusies uit zijn betoog: de rechterlijke macht is niet onafhankelijk.

5 Reacties
vdbemt
vdbemt5 nov. 2021 - 9:40

Nee. Zo ver gaat het niet. Hij toont aan dat het aan het afglijden was. Dat het niet zo ver gaat, hebben de rechters zelf bewezen met hun eigen interne onderzoek naar de toeslagenaffaire. Waarin ze toegegeven hebben, dat ze zich teveel door de ministeries hebben laten leiden. En dat dat anders moet. Zelfreflectie. De ministeries ontberen dat. Rutte en Hoekstra ontberen dat. Als zij mandaat krijgen om door te gaan, zal er weinig veranderen. Alleen wel, godzijdank, bij de rechterlijke macht.

Verver
Verver5 nov. 2021 - 11:54

Minder onafhankelijk als dat ze dat achteraf hadden willen zijn.

ton14024
ton140245 nov. 2021 - 12:30

vdbemt, nadat die rechters met de neus op de feiten waren gedrukt, niet voor de enquete eens reflecteren. Maar wisten die rechters dat bewijzen door een algoritme werden geleverd? Het gaat steeds erger stinken.

vdbemt
vdbemt5 nov. 2021 - 14:16

@Ton. De meeste stank komt nog altijd van Rutte en Hoekstra. Grote verantwoordelijkheid voor de ellende, maar doorgaan alsof er niets aan de hand is. KOMPLEET gebrek aan zelfreflectie.

Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:10

vdBemt Die zelfreflectie kwam pas nadat het parlementaire onderzoek had aangegeven dat de rechterlijke macht gefaald had. Maar ik denk dat ook de rechterlijke macht het veel breder moet trekken. Anders gaan ze/we gewoon op dezelfde voet verder.

gimli55
gimli555 nov. 2021 - 8:29

Het eerste deel van zijn betoog is duidelijk zichtbaar in de maatschappij. Echter de oplossing betekent de marktwerking van de politiek. De partijen in de TK krijgen een budget, waarmee ze ondersteuning kunnen kopen bij de ambtenarij. Dat is natuurlijk waanzin. De ambtenarij hoort in dienst te zijn van de maatschappij en de politiek. Zij worden betaald uit de belastingopbrengsten en horen de maatschappij te ondersteunen en van dienst te zijn. Dat vermarkten levert geen oplossing voor de echte fundamentele problemen, die kosten dan gewoon te veel en blijven net als nu buitenschot. De reden dat ze buiten schot bleven, komt door de zieke mentaliteit, het institutioneel racisme en discriminatie en dat zal in het nieuwe systeem nog dieper begraven worden. Wie bepaalt dan wat en welk advies hoeveel kost. Ik zie de bureaucratie weer toeslaan. Wil je de mentaliteit en de foute bestuurscultuur verbeteren, dan ga je dat niet doen met de marktwerking. Dat zal net als met alle marktwerking omgekeerd evenredig zijn de beloftes. Het zal duur, bureaucratisch en slechter worden. Niet alles wat je uit de VS haalt is alleenzaligmakend. Je kunt het onderzoeksbureau opzetten, maar vouchers werkt contraproductief. Die zullen dan ingezet worden voor laaghangend fruit en politieke winst. Het systeem faalt en zo lang de politiek en zijn ambtenaren de gevolgen met maatregelen aanpakken, zonder naar de onderliggende oorzaak te kijken, blijft het dweilen met de kraan open. Als het blijkt dat de partijen eigen onderzoek moeten doen, omdat de ambtenarij te weinig of geen informatie geeft, dan moet je dat aanpakken. Het moeten kopen, geeft dat instituut de macht om dat gene wat de ambtenarij hoort te leveren, als nog een extra bestuurslaag, te vertragen.

5 Reacties
Jozias2
Jozias25 nov. 2021 - 10:27

@gimli Het gaat niet om het vermarkten. Uiteraard werken ambtenaren voor de maatschappij. Maar je kunt niet ongelimiteerd ondersteuning geven aan de kamer bij het controleren van de regering en tegelijkertijd uitvoering geven aan het beleid van de regering. Dat is de reden waarom hij trekkingsrechten voorstelt. Dan weet je hoeveel capaciteit er nodig is voor het controleren door de kamer en voor het besturen van de regering.

Karingin
Karingin5 nov. 2021 - 13:16

De regering moet op zijn minst complete informatie geven, daar gaat het al fout. Er zouden verdomme standaard sancties op moeten staan als dat verzuimd wordt. Hoe en wat heb ik nog niet over nagedacht. De modellen en berekeningen waar het beleid op gebaseerd wordt moeten ook onafhankelijk gecheckt worden, want dat creatief boekhouden veroorzaakt enorme problemen

gimli55
gimli555 nov. 2021 - 14:20

@Jozias Door het te vermarkten met vouchers, die politieke partijen kunnen inruilen voor informatie, wordt er niets gezegd waarvoor de informatie wordt gebruikt. Als het op dezelfde manier gaat la nu en de coalitie partijen alles blikkeren door de kadaver discipline hebben die vouchers geen enkel nut. Je lost een fundamenteel probleem niet op met nog meer bureaucratie. Wordt er dan nog een nieuw departement opgetuigd met een SG en managers, die de informatie en vouchers gaan administreren en dan heb je weer een instantie met een waterhoofd waar geflipte politici leiding aan kunnen geven? Wil je de informatie verstrekking verbeteren, dan moet je dat doen. Dan moeten de ambtenaren met hun billen bloot, dan moeten ze niet alle gevoelige info in diepe lades laten verdwijnen. Is er enige garantie dat het met het nieuwe systeem ook niet gebeurt? Er is altijd een groot verschil tussen de papieren werkelijkheid en de wetten, tegenover de echte werkelijkheid waar de instanties institutioneel racisme en discriminatie hebben uitgevoerd, daarvan staat in de grondwet dat dat verboden is. Maar daar hadden de belastingdienst en waarschijnlijk andere instanties niet zoveel problemen mee. De capaciteit meten van het werk bij de ambtenaren heeft niets te maken met de vouchers, dat is een verdeling van wat de partijen kunnen aanvragen en het belemmeren van controle taak van de politieke partijen. Krijgen ze onbelemmerde toegang tot het stellen van vragen en vouchers, dan is het zinloos om het systeem op te tuigen. Het is de bekende bliksemafleider en een poging om de controle taak van de kamer te beteugelen en gezien de machtsverhoudingen in de kamer is het een 1-2 tje om de oppositie dwars te zitten. Was met dit voucher systeem de Toeslagaffaire of de gaswinning schade eerder opgepakt. We weten het niet, maar dat betekent niet dat het zo zou zijn geweest. Als medewerkers en politici informatie willen achterhouden, dan wordt dat niet minder makkelijk met dit voucher systeem, ook niet makkelijker. Derhalve los je het probleem niet op en creëer je een nieuwe onnodige bestuurscultuur. Nog een extra vinkje wat gezet moet worden.

Jozias2
Jozias25 nov. 2021 - 19:05

@gimli Heel verhaal maar ik heb geen flauw idee op welk deel van mijn bijdrage je reageert.

gimli55
gimli555 nov. 2021 - 22:16

Dan is dat wederzijds. "Het gaat niet om het vermarkten. Uiteraard werken ambtenaren voor de maatschappij. Maar je kunt niet ongelimiteerd ondersteuning geven aan de kamer bij het controleren van de regering en tegelijkertijd uitvoering geven aan het beleid van de regering". Het invoeren van vouchers die ingezet worden voor het verzoek tot informatie is het vermarkten van het stelsel en dat lost geen van de problemen op, die met de informatie verstrekking te maken heeft. Het lost het falende systeem niet op en mijn opmerkingen zijn kritiek op het falende systeem en welke gevolgen het nu heeft en wat er niet verandert door het uitgeven van vouchers. Het is een politieke keuze van de regering en de managers op de departementen om slecht of geen antwoord te geven op de gestelde vragen en zo ook aan de slachtoffers van het systeem. Dat gedrag en mentaliteit verandert niet door de vouchers. Dat zit in het systeem van institutionele racisme en discriminatie ingeworteld en maakt deel uit van het beleid. Het is de essentie van het falende systeem en dit voorstel is weer de volgende manier om de echte oorzaak te ontwijken. Het is een niet effectieve maatregel die de gevolgen van een falende oorzaak, niet gaat oplossen. Net als de marktwerking in alle instanties de fundamentele problemen niet hebben opgelost,

Libertain
Libertain5 nov. 2021 - 8:09

("En het beleid is uitgevoerd door computers. Dit veroorzaakte onnoemelijk leed.”) Een computer wordt door een verantwoordelijke menselijke hand opgestart. Het software mag in de computer komen pas na grondige goedkeuring en overeenstemming tot behalen van vooropgezette doelen waarop de menselijke hand op de start-knopje drukt.

5 Reacties
lmgikke
lmgikke5 nov. 2021 - 10:29

Je beseft dat je dan 99.99% van de huidige software uit mag schakelen? De mens moet niet de software als de oplossing zien. Software kan zaken automatiseren, kan berekeningen uitvoeren. De mens achter de computer moet snappen wat de software doet, dan en slechts dan kan de mens er op handelen. De mens is verantwoordelijk, niet de machine. Helaas hebben we tegenwoordig denken uitgeschakeld, en vertrouwt men op het programma. De ICT'er moet naast verstand van programmeren ook het werk van snappen en begrijpen. De gebruiker zelf weet het niet en vertrouwt op de software. Zie je waar het mis gaat? Digitale samenleving, laat me niet lachen.

Minoes&tuin
Minoes&tuin5 nov. 2021 - 11:37

Die vooropgezette doelen waren hier wel duidelijk of niet?

Karingin
Karingin5 nov. 2021 - 12:54

Er moet áltijd nog door een mens naar gekeken worden, met het hele dossier bij de hand

gimli55
gimli555 nov. 2021 - 14:29

De burger is gedigitaliseerd tot een nummer en een dossier, wat digitaal is opgeslagen en waar allen iets in op wordt geslagen en er niets wordt gewist. Sta je op die zwarte lijst, dan blijf je daarop staan. Dan gaan allerlei andere vinkjes open en worden allerlei andere programma's gedraaid en de medewerkers hebben geen inzicht in wat er waar alles gebeurt. Het is een geautomatiseerd systeem en dan volgt de opmerking : computers maken geen fouten. Zo gaat het net zo in de echte wereld. Het systeem faalt en zorgt voor grote schade en de tunnelvisie politici zijn alleen in staat om de gevolgen te zien en met maatregelen de schade buiten het zicht te schuiven en als dat niet lukt, wijzen naar de zondebok. Uiteraard niet de echte schuldige, maar een minderheid die niet vertegenwoordigd wordt door de macht en politiek. Dan verschuilen achter de complexiteit, die ze zelf gecreëerd hebben met hun wegschuiven en grote archieven en het probleem met niet werkende maatregelen nog onoverzichtelijker te maken. Geheugenverlies veinzen of gewoon keihard liegen. Het systeem faalt.

Minoes&tuin
Minoes&tuin6 nov. 2021 - 9:12

Karingin Dat gebeurt op heel veel terreinen in de rechterlijke macht niet meer.